بازار سرمایه از زمان شروع به کار تا امروز با تغییرات زیادی روبه رو شده است. یکی از مهم ترین تغییرات این بازار با ورود تکنولوژی به وقوع پیوست که در سال ۱۳۸۴ پس از تصویب مقررات بازارها و نهادهای مالی در مجلس شورای اسلامی ایجاد شد. پس از آن روند تغییرات از خریدوفروش حضوری و تلفنی سنتی به سمت حساب های آنلاین و انجام معاملات به صورت الکترونیکی کشیده شده است. به طوری که در حال حاضر این موضوع به یک امر عادی در معاملات بازار بورس تبدیل شده و رقابت بین کارگزاری ها در گسترش ظرفیت سامانه جهت پذیرش مشتریان جدید است. یکی از موضوعاتی که تا چندی پیش کماکان رویه های سنتی خود را حفظ کرده بود شیوه های پرداخت سود توسط شرکت های سهامی و رویه های ثبت نام در نهادهای مالی مختلف همچون کارگزاری ها، صندوق های سرمایه گذاری و غیره بود. سامانه بورسی سجام برای برطرف کردن همین مشکل ایجاد شد. با خانه سرمایه همراه باشید تا در مورد این سایت، بیشتر بدانید.
سایت سامانه سجام بورس
در حال حاضر، این سایت فقط جهت ثبت نام اولیه سرمایه گذاران کاربرد دارد. بنابراین باید در مرحله اول با مراجعه به این سایت، اطلاعات هویتی، بانکی، بورسی و سکونت خود را طبق مراحل خواسته شده و به ترتیب پر کنید.
www.sejam.ir
در واقع مخزن و مرجع اصلی داده ها و اطلاعات سرمایه گذاران بازار بورس در این سایت ذخیره می گردد. پس از نهایی کردن ثبت نام اولیه و ثبت نام نهایی تان می توانید با مراجعه به این سایت، اطلاعاتتان را مشاهده کرده و حتی آنها را ویرایش کنید.
سامانه سجام چیست؟
«سجام» مخفف «سامانه جامع ثبت اطلاعات مشتریان» است که توسط شرکت «سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» و زیر نظر سازمان بورس با هدف ایجاد سامانه یکپارچه، فراگیر و ارائه خدمات بهتر و سریع تر به سرمایه گذاران ایجاد شده است. طبق مصوبه اعلامی از سوی سازمان بورس اوراق بهادار، تمام سرمایه گذاران فعلی که پیش از شهریور ۱۳۹۷ کد بورسی دریافت کرده اند باید به سامانه ثبت نام سجام به آدرس «https://profilesejam.csdiran.com/» مراجعه کرده و اطلاعات خواسته شده را وارد کنند. از طرفی، اگر افراد تازه وارد در بورس به کارگزاری ها مراجعه می کنند باید علاوه بر پر کردن اطلاعات لازم که کارگزاری از افراد تقاضا می کند، وارد سامانه سجام شده و اطلاعات خواسته شده را هم تکمیل کنند. در مقاله بعدی، شیوه پر کردن فرم ها در سامانه سجام را توضیح خواهیم داد. در نهایت، با انجام هر دو مرحله گفته شده، کارگزاری طی مدت زمان مشخصی کد بورسی و کد معاملاتی را برای افراد صادر خواهد کرد. لازم به ذکر است که از اوایل سال ۱۳۹۷ در طی چند مرحله به معامله گران فرصت داده شد تا اطلاعات خود را در سامانه سجام ثبت نام کنند که در مرحله اول این فرصت تا پایان شهریور ۹۷ به طول انجامید.
در تازه ترین دستورالعمل از تمام سرمایه گذاران قدیمی بازار سرمایه خواسته شده که تا پایان سال ۱۳۹۷ اطلاعات هویتی خود را در سامانه ثبت کنند. اگر ثبت نام اولیه در این سامانه انجام نگیرد و مهلت مقرر به اتمام برسد، آن گاه کد معاملاتی افراد بسته می شود و اجازه انجام معاملات را از دست می دهند. این روند تا زمانی که سرمایه گذاران ثبت نام خود را در سامانه به انجام برسانند، ادامه خواهد داشت. پس از ثبت نام در سامانه، یک کد ۱۰ رقمی برای شما پیامک می شود که باید با استفاده از آن احراز هویت غیر حضوری یا الکترونیکی را از طریق اپلیکیشن های سیگنال، آپ و کارگزاری آشنا انجام دهید و یا با مراجعه به یکی از شعب منتخب دفاتر الکترونیک دولت یا کارگزاری ها، مراحل نهایی را انجام دهید تا ثبت اطلاعات شما در سامانه سجام نهایی گردد و احراز هویت شوید. بدین ترتیب کد بورسی برای شما ارسال خواهد شد.
مزایای سامانه سجام
1. ثبت نام آسان در کارگزاری ها و صندوق های سرمایه گذاری
تا قبل از عملیاتی شدن سامانه سجام، افراد مجبور بودند بخش عمده ای از وقت خود را برای مراجعه حضوری و پر کردن تعداد بی شماری از اطلاعات تلف کنند. این موضوع زمانی بغرنج تر می شد که مشتری از کارگزاری فعلی خود رضایت نداشت و مجبور بود تمام مراحل فوق را دوباره طی کند؛ گاهی این چرخه، چندین و چندبار تکرار می شد. هرچند این مسئله برای افرادی که درگیر بازار سرمایه هستند زیاد به چشم نمی آید؛ ولی با این وجود، مسئله مهمی بود که بارها موضوع شکایت سرمایه گذاران شده بود.
هم چنین متقاضیان انواع صندوق های سرمایه گذاری مانند درآمد ثابت، درآمد متغیر و مختلط نیز که افراد مبتدی و حرفه ای بازار سرمایه را تشکیل می دهند نیز مجبور بودند اطلاعات ثابت و تکراری را در فرم های مختلفی که از سوی سازمان تعریف شده بود وارد کنند و وقت بسیاری را در تایم اداری از دست بدهند. با راه اندازی سامانه سجام، این بخش مهم از فرایند ثبت نام با سرعت بیشتری انجام شد. به این ترتیب، سرمایه گذاران تازه کار با پر کردن اطلاعات در سامانه سجام، می توانند به هنگام مراجعه های بعدی خود به انواع نهادهای بازار سرمایه مانند صندوق های سرمایه گذاری، شرکت های تأمین سرمایه – معمولا برای اشخاص حقوقی – و سایر کارگزاری ها زمان بسیار کمتری را از دست بدهند.
2. دریافت بی دغدغه سود مجامع
تا قبل از عملیاتی شدن سامانه سجام، رویه پرداخت سود به شکل های مختلفی صورت می گرفت که رایج ترین آنها را در ادامه برایتان می گوییم. پس از آنکه شرکت ها در مجمع عمومی عادی خود قسمتی از سود هر سهم (EPS) محقق شده را بین سهامداران تقسیم می کردند، سرمایه گذاران باید طبق اطلاعیه ای که در سامانه «codal.ir» منتشر می شد به یکی از شیوه های زیر – با توجه به برنامه شرکت – برای دریافت سود تقسیم شده دست به کار می شدند.
یکی از این روش ها دریافت شماره حساب سرمایه گذاران از طریق ایمیل و واریز سود تقسیمی به حساب آن ها بود. روش دیگر، معرفی یک بانک به سرمایه گذاران بود تا با مراجعه به آن در تاریخ مشخص شده و ارائه کارت ملی و کد بورسی خود سود تقسیمی را دریافت کنند. جدا از هزینه های بی موردی که در این روش به شما وارد می شد، مسئله اصلی داشتن یک سبد سهام متنوع با اهداف مختلف بود؛ مثلاً شاید شما از ۹ سهم موجود در سبد خود، تنها روی سود تقسیمی (DPS) دو سهم حساب باز کرده بودید. از طرفی به دلیل عدم توجه به تاریخ مجمع برخی از سهام خود، نماد بسته شده، به مجمع می رود، سودی را تقسیم می کند و چون تاریخ پرداخت تا زمان سرمایه گذاری تان فاصله زیادی دارد فراموش می کنید که DPS را بگیرید و به این ترتیب هزینه ای به شما تحمیل می گردد. یکی از مزایای مهم سامانه سجام کمک به سرمایه گذاران در این زمینه است. به این ترتیب برای هر سهمی که با آن به مجمع می روید و از آن سود تقسیمی طلب دارید در تاریخ اعلام شده از سوی شرکت، وجوه مربوط به سود تقسیمی به حساب «شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه» واریز می گردد. سپس این شرکت، وجوه مربوطه را به حساب های اعلامی از سوی شما در این سامانه واریز می کند. می توانید روند پرداخت سود را در شکل زیر مشاهده کنید.
حساب اعلامی از سوی سرمایه گذار → شرکت سپرده گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه → شرکت
همان طور که مشاهده می فرمایید این سامانه زمینه ای برای راحتی سرمایه گذاران ایجاد کرده است.
3. امکان ویرایش سریع اطلاعات
اگر در گذشته، اطلاعات ثبتی شما نزد یک کارگزار – مانند آدرس محل سکونت یا شماره حساب اعلامی و … – تغییر می کرد باید حتما موضوع را به تمام نهادهای بازار سرمایه مانند صندوق های سرمایه گذاری یا کارگزاری اعلام می کردید و شاید بابت این موضوع نیاز به مراجعه حضوری و صرف وقت داشتید که این خود موضوعی فرسایشی محسوب می شد. در حالی که با راه اندازی سامانه سجام، می توانید به راحتی اطلاعات خود را ویرایش کنید.
4. دسترسی به تمام سرویس های بازار سرمایه مانند تغییر کارگزار ناظر
تصور کنید که در دو کارگزاری مختلف در حال معامله هستید و برنامه تان این است که سهم «ولساپا» را تنها از طریق کارگزاری «الف» انجام دهید. حالا اگر این موضوع را فراموش کرده و بخشی از سهام ولساپا را از طریق کارگزاری «ب» انجام دهید باید برای یکی کردن کارگزاری ها به کارگزاری «ب» مراجعه می کردید، گواهی سهام را می گرفتید و فرم تغییر کارگزار ناظر را پر می کردید تا بتوانید تحویل اوراق گواهی سهام ولساپا را به کارگزاری «الف» منتقل کنید. این در حالی است که با راه اندازی سامانه سجام تنها با انجام چند عملیات ساده این فرایند انجام خواهد شد.