همواره به سرمایه گذاران بازار سهام توصیه می شود، تنوع در تشکیل سبد سهام را رعایت کنند. این مفهوم، همان ضرب المثل قدیمی است که می گوید:
همه تخم مرغ هایتان را در یک سبد نگذارید. داشتن سبد سهام به طورکلی به کاهش ریسک و افزایش بازدهی سرمایه گذاری شما کمک می کند؛ بنابراین تنوع بخشی در سرمایه گذاری کار هوشمندانه ای محسوب می شود، زیرا مطمئناً برای بدست آوردن سرمایه اولیه این کار سختی ها و مشکلات بسیاری را تحمل کرده اید و اصلاً نمی خواهید به راحتی آن را از دست دهید. توجه داشته باشید که داشتن ترکیب بهینه ای از انواع مختلف دارایی ها، نیازمند صرف زمان، تحقیق و مطالعه است؛ اما روش های متفاوتی برای انجام این کار وجود دارد که باعث می شود، سبدهای سرمایه گذاری نیز انواع مختلفی داشته باشند. در این مطلب، تعاریف اساسی و مثال هایی در مورد هرکدام از انواع سبدهای سهام در بازار سهام ارائه شده است.
۱- سبد سهام پرخطر
این نوع سرمایه گذاری، شامل سهامی با ریسک و بازدهی بالا است که معمولاً عدد ضریب بتای بزرگتری نیز دارند؛ بنابراین در این گونه سبدها، سهام پر نوسان بازار به منظور سرمایه گذاری انتخاب می شوند. مثلاً اگر ضریب بتای یک سهم ۲ است، پس انتظار می رود که ۲ برابر میانگین حرکات بازار، تحرک قیمتی داشته باشد. معمولاً شرکت هایی که در مراحل اولیه رشد خود بوده و بازار محصولات منحصر به فردی دارند، در این دسته قرار می گیرند. سرمایه گذاری در این سهام، غالباً توسط افراد خاصی انجام می شود که ریسک ناشناخته بودن و نوپایی کسب و کار شرکت ها را بپذیرند. به عنوان یک سرمایه گذار خطرپذیر، باید به دنبال شرکت هایی باشید که ضریب رشد درآمد بالایی داشته و هنوز موردتوجه بازار قرار نگرفته اند. به طور مثال طی سال های اخیر تعداد زیادی از سهام تکنولوژی و فناوری چنین شرایطی را تجربه نموده اند؛ اما باید توجه داشت که ممکن است در هر گروهی از صنایع چنین سهامی وجود داشته باشند. از مهم ترین موارد حین تشکیل سبد سهام، مدیریت ریسک است. شما باید همواره در راستای کاهش ضرر و محافظت از سودهایتان گام بردارید.
۲- سبد سهام کم خطر
در این روش، سهامی برای سرمایه گذاری انتخاب می شوند که عموماً ضریب بتای بالایی نداشته و نوسانات قیمتی معمولی دارند. گونه ای از سهام به نام سهام چرخه ای وجود دارند که عموماً تحت تاثیر متغیرها و چرخه های کلان اقتصادی هستند. به طور مثال در زمان رکود اقتصادی، شرکت های تولیدکننده کالاهای اساسی و خدمات مربوط به زندگی روزمره مردم، نسبت به شرکت های ارائه دهنده محصولات و خدمات لوکس، عملکرد بهتری دارند. این بدان معنی است و باوجود وضعیت بحرانی اقتصاد، شرکت هایی که مایحتاج ضروری زندگی را فراهم می سازند، همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد. برای یافتن لیست این سهام کافی است ر زندگی شخصی خود موارد ضروری را بررسی کرده و شرکت های ارائه دهنده آن ها را در اینترنت جستجو کنید. مزیت سرمایه گذاری در سهام کالاها و خدمات ضروری این است که حاشیه امنیت بیشتری در بحران ها و رکودهای اقتصادی دارند. کافی است چنددقیقه ای اخبار اقتصادی را تماشا کنید، همواره مدیران سرمایه گذاری را می بینید که در مورد مسائل مختلف ازجمله (دارو، مسائل نظامی و حتی تنباکو) هم اظهار نظر می کنند. این ها درواقع مدیران سبدگردانی هستند که بر اساس چرخه های تجاری اقدام به سرمایه گذاری نموده و بر اساس مرحله ای که فکر می کنند چرخه تجاری در حال حاضر در آن قرار دارد، اقدام به پیش بینی آینده می نمایند. به خاطر داشته باشید که شرکت های کالا و خدمات ضروری، علاوه بر اینکه همیشه تقاضای کافی برای محصولاتشان دارند، برخی از آن ها سود نقدی سالانه نیز به سرمایه گذارانشان اختصاص می دهند. سبد سهام کم خطر، بیشتر برای سرمایه گذاران ریسک گریز مناسب است.
۳- سبد سهام مبتنی بر سود سهام
این نوع سبد سهام، بر سود سهام یا سایر منابع درآمدی شرکت متمرکز است. شرکت های موجود در این سبدها تا حدودی مثل سهام کم خطر، ریسک کنترل شده اما بازدهی بالاتری نسبت به آن ها دارند. به طورکلی هدف از داشتن یک سبد سهام مبتنی بر سود سهام، ایجاد جریان نقدی مثبت برای سرمایه گذار است. هلدینگ های سرمایه گذاری و تأمین مالی املاک و مستغلات یکی از بهترین نمونه های سازنده جریان نقدی درآمدی هستند، زیرا این شرکت ها به خاطر وضعیت مالیاتی مناسبشان، بخش عمده ای از سود خود را به صورت نقدی بین سرمایه گذاران تقسیم می کنند. این شرکت ها، عموماً پروژه محور بوده و به دنبال مالکیت نیستند، از این رو شرایط سرمایه گذاری آسان تری دارند. در مورد این سهام نیز همواره به خاطر داشته باشید که کاملاً تابع شرایط اقتصادی هستند و قیمت سهامشان عموماً در دوره رکود اقتصادی سقوط می کند، زیرا کاهش میزان ساخت و ساز و تعداد معاملات املاک طی دوران بحران، در روند کاریشان تاثیر منفی می گذارد.
۴- سبد سهام سفته بازان
سفته بازی تقریباً معادل قمار است؛ زیرا نسبت به سایر روش ها، سرمایه گذار ریسک بالاتری را متقبل می شود. متخصصان مالی همواره توصیه می کنند، حداکثر ۱۰% از سرمایه خود را به معاملات سفته بازان اختصاص دهید. سوداگران بازار سهام معمولاً به وسیله انتشار شایعات در مورد عرضه های عمومی اولیه یا سهام عادی، نوسانات قیمتی کاذب در بازار ایجاد می کنند. مثلاً اخبار مربوط به فناوری های جدید شرکت های الکترونیکی، موفقیت یک شرکت دارویی در تولید یک محصول جدید و استراتژیک یا انتشار آمار تولیدات اولیه یک شرکت نوپای نفتی، می توانند نمونه ای از این دست اخبار و شایعات باشند. از دلایل گستردگی فعالیت های سفته بازان در بازارهای مالی می توان به محبوبیت بیش از اندازه ETF (صندوق های قابل معامله در بورس) اهرمی اشاره نمود؛ اما با این اوصاف نیز این نوع سرمایه گذاری برای بسیاری از افراد وسوسه کننده است، زیرا می تواند در کوتاه ترین زمان ممکن به سودهای کلانی منجر شود. شاید سفته بازی منجر به موفقیت زودهنگام شود، اما نباید فراموش کرد که موفقیت در آن، تجربه و ممارست کافی را می طلبد. در سبد سهام سفته بازان، شما سهام را نه به قصد نگهداری و رشد در آینده، بلکه فقط با نیت نوسان گیری و انجام معاملات کوتاه مدت خریداری می کنید، یا اصطلاحاً فقط در حال خرید و فروش هستید.
۵- سبد سهام ترکیبی
در این روش، شما در مواردی غیر از بازار سهام نظیر اوراق قرضه، کالا، املاک و حتی محصولات هنری نیز می توانید سرمایه گذاری می کنید. سبد سهام ترکیبی قابلیت انعطاف پذیری بالایی دارد. در سبد ترکیبی معمولاً سهام شرکت های بزرگ و صنعتی شناخته شده و اوراق قرضه دولتی یا اوراق شرکت های درجه یک ازلحاظ رتبه اعتباری، برای سرمایه گذاری انتخاب می شوند. هلدینگ های سرمایه گذاری مالی، املاک و انرژی گزینه های مناسبی در راستای ایجاد تعادل در سبد سهام ترکیبی هستند. همچنین یک رویکرد سرمایه گذاری بر اساس درآمد ثابت وجود دارد که اوراق بهادار با سررسیدهای مختلف را به منظور متنوع سازی سرمایه گذاری در ابزار مالی، خریداری می کنند. معمولاً سبد سهام ترکیبی، شامل نسبت معینی از سهام و اوراق قرضه است. این استراتژی سودمند است، زیرا سرمایه گذاری در طیف مختلفی از دارایی ها متنوع سازی را رعایت می کند و نکته مثبت قابل تأمل این است که سهام و اوراق قرضه نسبت به یکدیگر همبستگی منفی دارند و پوشش ریسک تا حد زیادی انجام می شود.
کلام پایانی
امیدواریم در پایان مطلب، خوانندگان بتوانند بر اساس سرمایه و روحیاتشان، سبد سهام مناسب خود را انتخاب کنند. تشکیل یک سبد سهام، نسبت به خرید یک شاخص بورسی (مجموعه ای از سهام مختلف) کاملاً متفاوت بوده و نیاز به تلاش و بررسی دقیق بازار دارد. پس از تشکیل سبد سهام شخصی، شما باید همواره سهام و اوراق و… موجود در آن را تحلیل و بررسی کنید و تعادل سبد خود را همواره حفظ کرده و آن را ارتقا دهید که این ثبات سرمایه گذاری به وجود آمده موجب می شود، کمیسیون های پرداختی شما کاهش یابند. سرمایه گذاری روی یک سهم یا هر چیز دیگری به مقدار خیلی زیاد یا خیلی کم، ریسک شما را افزایش می دهد، پس همواره حفظ تعادل و متنوع سازی را به خاطر داشته باشید. گرچه برای تشکیل سبد سهام بهینه، نیاز به تلاش و بررسی فراوان است، اما داشتن یک پرتفوی مناسب، اعتماد به نفس معاملاتی شما را افزایش داده و امکان مدیریت مالی بیشتری برای شما فراهم می آورد.
