بازار خودرو در بهمن‌ماه داغ‌تر از ماه‌های گذشته سپری شد. با توجه به روند افزایشی گروه وارداتی در آذرماه بعد از اصلاح چند ماهه، این افزایش ها در خودروهای داخلی هم خودش را نشان داد.
با افزایش قیمت خودروهای وارداتی، شیب رشد نرخ خودروهای داخلی و مونتاژی هم تندتر شد، طوری که در برخی روزها شاهد افزایش قیمت یکباره ۲ تا ۳ درصدی آنها بودیم. این روند تا اواسط ماه ادامه یافت اما ناگهان بازار متشنج شد و در پی شوک وارد‌شده، قیمت‌ها کمی اصلاح شدند. با انتشار اخبار سیاسی و تنش‌های خاورمیانه، نرخ ارز افزایش یافت و به تبع آن، نمودار قیمت ماشین هم صعودی شد.
تحلیل قیمت خودرو صفر (اسفند ماه)
اسفندماه را می‌توان ماه خودرویی ها دانست به طوری که کاهش قیمت‌ها به صورت سریع جبران می‌شد. در این ماه، خودروهای صفر داخلی و وارداتی شاهد بیشترین رشد نرخ خودرو بودند. مونتاژی‌های بدفروش بازار احتمالا به دلیل وجود طرح‌های فروش و تقاضای پایین، کمترین رشد قیمت را مشاهده کردند.
تحلیل قیمت خودرو کارکرده
پررنگ‌ترین نکته در بازار خودروهای کارکرده، تفاوت نوع رشد قیمت کارکرده‌های وارداتی و داخلی بود. مونتاژی‌ها و خودروهای ایران خودرو و سایپای کارکرده گاهی به مدت ۳ – ۲ روز از افزایش قیمت خودروهای صفر خودشان عقب می‌ماندند اما وارداتی‌ها روندی معکوس داشتند. به این صورت که قیمت خودروهای کارکرده داخلی و مونتاژی چند روز پس از افزایش خودروهای صفرشان رخ می‌داد اما در وارداتی‌ها، ابتدا قیمت کارکرده‌‌ها بالا می‌رفت و بعد خودروهای صفر.
بررسی نمونه‌ای خودروهای مونتاژی
| خودروی مونتاژی | قیمت بازار | قیمت کارخانه | اختلاف با نمایندگی | اختلاف با سال قبل | اختلاف با سقف قیمتی | اختلاف با کف قیمتی |
| فونیکس آریزو 6 پرو | 1,520,000,000 | 1,242,400,000 | 22% | 6% | 5%- | 16% |
| لاماری ایما | 1,820,000,000 | 1,431,000,000 | 27% | 5% | 9%- | 12% |
| فونیکس FX | 2,020,000,000 | 1,730,400,000 | 17% | 5% | 0% | 15% |
| تیگو 7 پرو | 1,855,000,000 | 1,456,000,000 | 27% | 5% | 7%- | 16% |
| تیگو 8 پرو | 2,380,000,000 | 1,798,500,000 | 32% | 4% | 3%- | 20% |
| KMC J7 | 1,680,000,000 | 1,281,880,000 | 31% | 4% | 5%- | 23% |
- با توجه به این آمار در گروه خودروهای مونتاژی لاماری بیشترین اختلاف قیمت از سقف قیمت های در نیمه دوم سال را دارد.
- و فونیکس FX توانسته اصلاحات را جبران کند و به مدار صعودی خودش بازگردد.
- از لحاظ اختلاف با قیمت نمایندگی، که در ادامه بهش بیشتر پرداخته میشه، تیگو 8 پرو بیشترین اختلاف قیمتی نسبت به قیمت نمایندگی و فونیکس FX نیز کمترین اختلاف را دارد.
بررسی نمونه‌ای خودروهای وارداتی
| خودروی وارداتی | قیمت بازار | قیمت نمایندگی | اختلاف با نمایندگی | اختلاف با سقف قیمتی | اختلاف با کف قیمتی |
| جتا VS7 | 3,800,000,000 | 2,535,000,000 | 50% | 26%- | 3% |
| چانگان CS 35 PLUS | 1,590,000,000 | 1,143,488,000 | 39% | 4%- | 18% |
| هیوندای النترا | 2,800,000,000 | 2,200,000,000 | 27% | 32%- | 0% |
| 2018تویوتا CHR | 6,100,000,000 | 5,600,000,000 | 9% | 2%- | 33% |
- در بررسی خودروهای وارداتی می‌توان به اختلاف 50% قیمتی جتا VS7 اشاره کرد که با سقف قیمتی خودش هم 26% فاصله دارد.
- هیوندای النترا با 32% اختلاف با سقف قیمتی خودش قرار دارد این در حالی است که خودروهایی مانند چانگان CS35 با توجه اختلاف 39% با نمایندگی بسیار نزدیک به سقف قیمتی‌اش در حال معامله است.
بررسی نمونه‌ای خودروهای داخلی
| خودرو داخلی | قیمت بازار | قیمت کارخانه | قیمت بازار سال قبل | اختلاف با نمایندگی | اختلاف با سال قبل |
| دنا پلاس اتومات | 940,000,000 | 545,100,000 | 925,000,000 | 72% | 2% |
| دنا پلاس دنده ای | 745,000,000 | 349,800,000 | 730,000,000 | 113% | 2% |
| پژو 207 | 725,000,000 | 318,628,000 | 700,000,000 | 128% | 4% |
| ELX-XU7Yپژو پارس | 670,000,000 | 333,897,000 | 650,000,000 | 101% | 3% |
| پژو 206-3 | 620,000,000 | 605,000,000 | _ | 2% | |
| کوییک اتومات | 490,000,000 | 336,000,000 | 475,000,000 | 46% | 3% |
| کوییک SR | 410,000,000 | 292,000,000 | 40% | _ | |
| SE 151 پراید | 312,000,000 | 259,000,000 | 297,000,000 | 20% | 5% |
- اما در خودروهای داخلی شرایط خیلی متفاوتتر است در حال حاضر کمترین اختلاف قیمت با کارخانه برای خودروی پراید SE151 است و بیشترین اختلاف به خودروی پر مخاطب پژو 207 است.
- نسبت به سال گذشته پراید 5% افزایش داشته است این در حالی است که بازار خودرو با توجه به کاهش نرخ ارز از ابتدای سال با رکورد همراه بوده است.
بررسی عملکرد مالی بزرگ‌ترین خودروسازان
با توجه به عملکرد دو خودروساز بزرگ، ایران خودرو و سایپا می‌توان به نتایجی مطلوبی رسید برای جریان قیمتی در سال آتی:
ایران خودرو
- با توجه به صورت سود و زیان ایران خودرو می‌توان نتیجه گرفت که شرکت در حال حاضر 40% نسبت به دوره مشابه سال گذشته افزایش فروش داشته که الزاما بخاطر نرخ فروش بوده نه تعداد بیشتر، از طرفی هزینه‌های شرکت 44% افزایش یافته است.
- ظرفیت عملی شرکت در رانا 50هزار، در دنا 100 هزار، در گروه سمند 100 هزار و در گروه پژو 373 هزار دستگاه است. با توجه به این ظرفیت در این سال تا انتهای اسفند ماه، ایران خودرو تنها از 67% ظرفیت پژو، 44% رانا، 79% دنا، 56% سمند و 32% سایر محصولات استفاده کرده است.
- با توجه به بررسی روند تولید و فروش شرکت به این نتیجه می‌رسیم که شرکت نسبت به دوره مشابه سال گذشته 8% کمتر از قبل تولید و 11% کمتر از قبل فروش از لحاط تعداد داشته است.
- در این ماه میزان فروش شرکت 10% سهم فروش تجمعی از ابتدای سال بوده است.
- دو گروه پژو و قطعات و لوازم با سهم برابر از میزان فروش شرکت تا بهمن از ابتدای سال ، سهم 60% از فروش شرکت را ثبت کردند.
برآورد شرکت ایران خودرو از سال 1403
طبق پیش‌بینی شرکت از عملکرد مالی برای سال جدید، ایران خودرو مدعی شده است فروشش تقریبا دو برابر شود و سهم 34% از این میزان فروش را در سایر محصولات می‌بیند. به طوری که:
| محصولات | تغییرات تولید | تغییرات فروش |
| ساير محصولات | 990% | 1066% |
| هايما | 100%- | 100%- |
| رانا | 44%- | 43%- |
| دنا | 39% | 41% |
| گروه سمند | 139% | 141% |
| گروه پژو | 36%- | 36%- |
| فروش قطعات ولوازم | _ | _ |
| تارا | 100%- | 100%- |
- این تغییرات نسبت به امسال محاسبه شده است، البته که بین برآورد شرکت و واقعیت اختلاف وجود دارد ولی نگاه شرکت به کنترل هزینه هاست. به نظر می‌آید با توجه به این برآورد تمرکز این شرکت روی دو گروه دنا و سمند خواهد بود.
- این شرایط کم عرضه در گروه ها می‌تواند باعث افزایش قیمت آنها شود!
سایپا
وضعیت در شرکت سایپا به مراتب بدتر از ایران خودرو است بدین صورت که طبق آخرین گزارشات مالی شرکت میزان درآمدهای شرکت نسبت به دوره مشابه سال گذشته تنها 37% افزایش داشته (کمتر از تورم) ولی هزینه‌های شرکت بیش از 50% رشد داشته اند!
| شرح | دوره منتهي به ۱۴۰۲/۰۹/۳۰ | تجديد ارائه شده دوره منتهي به ۱۴۰۱/۰۹/۳۰ | تجديد ارائه شده دوره منتهي به ۱۴۰۱/۱۲/۲۹ | درصد تغيير |
| حسابرسی نشده | حسابرسی نشده | حسابرسی شده | ||
| عمليات در حال تداوم: | ||||
| درآمدهاي عملياتي | ۵۹۸,۶۹۲,۱۵۷ | ۴۳۶,۰۲۱,۰۸۱ | ۶۰۱,۲۷۶,۵۵۱ | ۳۷ |
| بهاى تمام شده درآمدهاي عملياتي | ۶۴۶,۲۶۱,۷۸۸- | ۴۲۶,۴۹۷,۷۱۵- | ۶۹۰,۶۵۸,۴۱۱- | ۵۲- |
| سود(زيان) ناخالص | ۴۷,۵۶۹,۶۳۱- | ۹,۵۲۳,۳۶۶ | ۸۹,۳۸۱,۸۶۰- | — |
| هزينه هاى فروش، ادارى و عمومى | ۳۷,۹۴۷,۲۸۹- | ۲۶,۰۶۱,۹۰۰- | ۴۲,۴۲۲,۵۷۹- | ۴۶- |
| هزينه کاهش ارزش دريافتني ها (هزينه استثنايي) | ۰ | ۰ | ۰ | |
| ساير درآمدها | ۱۲,۷۸۱,۹۳۲ | ۵,۵۲۹,۰۱۴ | ۱۹,۶۳۰,۹۳۷ | ۱۳۱ |
| ساير هزينه‌ها | ۵۲,۴۹۸- | ۴,۳۴۶,۲۹۰- | ۶۷۸,۵۷۰- | ۹۹ |
| سود(زيان) عملياتى | ۷۲,۷۸۷,۴۸۶- | ۱۵,۳۵۵,۸۱۰- | ۱۱۲,۸۵۲,۰۷۲- | ۳۷۴- |
| هزينه هاى مالى | ۴۶,۰۱۸,۷۴۰- | ۳۳,۱۹۶,۷۰۳- | ۴۴,۲۸۸,۶۷۰- | ۳۹- |
| ساير درآمدها و هزينه هاى غيرعملياتى | ۲۰,۳۳۰,۲۶۶ | ۱۱,۲۸۵,۴۱۳ | ۱۶,۸۵۵,۷۴۶ | ۸۰ |
| سود(زيان) عمليات در حال تداوم قبل از ماليات | ۹۸,۴۷۵,۹۶۰- | ۳۷,۲۶۷,۱۰۰- | ۱۴۰,۲۸۴,۹۹۶- | ۱۶۴- |
| هزينه ماليات بر درآمد: | ||||
| سال جاري | ۰ | ۰ | ۰ | |
| سال‌هاي قبل | ۰ | ۰ | ۰ | |
| سود(زيان) خالص عمليات در حال تداوم | ۹۸,۴۷۵,۹۶۰- | ۳۷,۲۶۷,۱۰۰- | ۱۴۰,۲۸۴,۹۹۶- | ۱۶۴- |
| عمليات متوقف شده: | ||||
| سود (زيان) خالص عمليات متوقف شده | ۰ | ۰ | ۰ | |
| سود(زيان) خالص | ۹۸,۴۷۵,۹۶۰- | ۳۷,۲۶۷,۱۰۰- | ۱۴۰,۲۸۴,۹۹۶- | ۱۶۴- |
| سود(زيان) پايه هر سهم: | ||||
| عملياتي (ريال) | ۳۷۷- | ۷۸- | ۵۷۸- | ۳۸۳- |
| غيرعملياتي (ريال) | ۱۲۷- | ۱۱۳- | ۱۴۰- | ۱۲- |
| ناشي از عمليات در حال تداوم | ۵۰۴- | ۱۹۱- | ۷۱۸- | ۱۶۴- |
| ناشي از عمليات متوقف شده | ۰ | ۰ | ۰ | |
| سود(زيان) پايه هر سهم | ۵۰۴- | ۱۹۱- | ۷۱۸- | ۱۶۴- |
| سود (زيان) خالص هر سهم – ريال | ۵۰۴- | ۱۹۱- | ۷۱۸- | ۱۶۴- |
| سرمايه | ۱۹۵,۵۱۰,۵۵۰ | ۱۹۵,۵۱۰,۵۵۰ | ۱۹۵,۵۱۰,۵۵۰ | ۰ |
- با توجه به بررسی روند تولید و فورش شرکت به این نتیجه می‌رسیم که شرکت نسبت به دوره مشابه سال گذشته تغییرات تولیدی نداشته و 13% کمتر از قبل فروش از لحاط تعداد داشته است.
- بهمن ماه میزان فروش شرکت 10% سهم فروش تجمعی از ابتدای سال بوده است.
- گروه تیبا –کوییک- ساینا بیشترین سهم فروش شرکت را با 62% از ابتدای سال تا به حال داشته اند.
برآورد شرکت سایپا از سال 1403
طبق پیش‌بینی شرکت از عملکرد مالی برای سال جدید، شرکت مدعی شده است فروشش تقریبا 75% بیشتر شود و سهم 34% از این میزان فروش را در سایر محصولات می‌بیند. به طوری که:
| تغییرات فروش | تغییرات تولید | |
| 74% | 374% | خانواده X۲۰۰ (تيبا،کوئيک،ساينا) |
| 192% | 254% | شاهين |
| 1132% | 406% | وانت ۱۵۱ |
| 349% | 100%- | ساير |
| _ | _ | خودروهاي تبديلي پارس خودرو |
| _ | _ | آريا اتومات |
- در این تغییرات چیزی که به صورت کامل دیده می‌شود افزایش میزان تولید و فروش خودروهای اصلی در سال جدید است که طبق برآورد شرکت باعث ایجاد سود شرکت نیز می‌شود.
- سایپا بر خلاف ایران خودرو سعی در کاهش عرضه در سال جدید ندارد!
پارامترهای تاثیر گذار بر بازار خودرو
- مصرف بیش از اندازه بنزین در کشور
- افزایش قیمت خودرو برای شرکت
- ورود سرمایه‌گذار خصوصی
ایران ارزان‌ترین نرخ قیمت بنزین را در بین تمام کشورها دارد. پایین بودن قیمت انرژی باعث افزایش تقاضا در بخش خودرو را ایجاد می‌کند و شاید کلید این بی‌کیفیتی‌ها در خودروهای داخلی هم قیمت انرژی باشد!
ایران جز پر مصرف ترین کشورهای جهان در بنزین است که، این تقاضا صرفا به دلیل پایین بودن قیمت انرژی است. از طرفی خودروهای داخلی در هر 100 کیلومتر به طور میانگین 10-12 لیتر می‌سوزانند این در حالی است که این آمار در جهان به طور متوسط 4 لیتر است، حدود 3 برابر میانگین جهان!
سخن پایانی
به نظر می‌آید در سال جدید دو شرکت ایران خودرو و سایپا افزایش نرخ در محصولاتشان را داشته باشند. از طرفی به دلیل فشار بانک مرکزی به بانک‌ها و بدهی شدید این دو شرکت به بانک‌های کشور، یکی از مهمترین ملاحظات این دو شرکت باید کنترل هزینه‌ها و فروش بیشتر باشد. چرا که درصورت عدم پرداخت بدهی به بانک‌ها آثار تخریبی در بازار به وجود می‌آید.
