تازه گرایی چیست و چطور سال ۹۲ به خیلی ها در بازار بورس ضرر رساند؟
سوگیری تازه گرایی (Recency Bias) موجب میشود افراد به نحو بارزی بیشتر از رویدادهای گذشته، رویدادها و مشاهدات اخیر را به یاد بیاورند و بر آنها تمرکز کنند. مثلاً فرض کنید یک خیابانی را از ابتدا تا انتهای آن سپری میکنید و ۲۰ عدد ماشین (۱۰ ماشین قرمز و ۱۰ ماشین آبی) در آن خیابان پارک شده باشند. حال اگر ماشینهای قرمز ابتدای خیابان تجمیع بیشتر و ماشینهای آبی در انتهای خیابان با تجمع بیشتری پارک کرده باشند و پس از طی کرده کل خیابان از شما بپرسند تعداد ماشینهای آبی مشاهدهشده بیشتر بود یا قرمز؟ بهاحتمالزیاد پاسخ شما ماشین آبیرنگ خواهد بود چراکه مشاهده آنها برای شما جدیدتر بوده و بیشتر در ذهن شما مانده است. این مثال را میتوان به سرمایهگذاری هم نسبت داد.
مثلاً در بورس کشور خودمان که سال ۱۳۹۲ را با رشد چشمگیری تا اواسط دیماه پیش برد بسیاری از صندوقهای مشترک سرمایهگذاری که قبل از سال ۹۲ عملکرد مناسبی نداشتند در آن سال جزء صندوقهای برتر شناخته شدند و سرمایهگذاران جدیدی که تصمیم داشتند سرمایهگذاری خود را در بورس آغاز نمایند در انتخاب این صندوقها به عملکرد آنها طی مدت کوتاه اخیر توجه کردند و یکی از آنها را برای سرمایهگذاری انتخاب نمودند این حرکت را میتوان به سوگیری تازه گرایی نسبت داد چراکه مبنای تصمیمگیری عملکرد اخیر صندوقها بوده است نه اینکه عملکرد تاریخی و گذشته صندوق و مدیر آن صندوق سرمایه گذاری.
این سوگیری خود را بیشتر در بازارهای داغ و پررونق نشان میدهد و سرمایهگذاران گمان میکنند که بازار رشد کوتاه اخیر خود را در زمانهای بلندمدت آتی تکرار خواهد کرد اما این واقعیت را فراموش خواهند کرد که بازار رو به تنزل بالاخره رخ خواهد داد و سرمایهگذارانی که بر اساس حافظه کوتاهمدت ذهنی خود تصمیم گرفته بودند امید داشتند که تاریخ همواره تکرار خواهد شد.
و اما در ادامه به ۴ رویدادی که بهواسطه تازه گرایی رخ خواهد داد میپردازیم:
۴ رویدادی که بهواسطه تازه گرایی در بورس رخ خواهد داد
- تازه گرایی موجب میشود سرمایهگذاران الگوها را مبنا قرار داده و برآوردهای خود را بر اساس نمونههایی از دادههای تاریخی که اندازه آنها کوچک است انجام دهند. سرمایهگذارانی که تنها بر اساس نمونههای اخیر از بازدههای پیشین اقدام به خرید کنند در معرض این آسیب هستند که در اوج قیمت اقدام به خرید نمایند. این سرمایهگذاران غالباً در زمان نامناسب به سرمایهگذاری در طبقات مختلف دارایی دستزده و ازاینرو اغلب زیانهایی را تجربه میکنند.
- سوگیری تازه گرایی موجب میشود سرمایهگذاران ارزش بنیادی را نادیده گرفته و تنها بر عملکرد افزایش قیمت اخیر تمرکز نمایند. زمانی که سیکل بازده به اوج خود رسیده و آمار و ارقام عملکرد اخیر جذاب به نظر میرسد نوعی امید به کسب سود ایجاد میشود. با تمرکز صرف بر قیمت سهم و ۹ بر ارزش ذاتی آن درزمانی که قیمت سهام در بلندمدت به سطح متعادل خود برمیگردد اصل سرمایه به مخاطره میافتد.
- سوگیری تازه گرایی باعث میشود سرمایهگذاران کلمات و عباراتی بر زیان بیاورند که ظاهراً فریبنده و قانعکننده است: ” این بار فرق میکند”. بهعنوانمثال در سال ۱۳۹۲ حافظه کوتاهمدت منفعتهای اخیر، برخی از سرمایهگذاران را آنقدر تحت تأثیر قرارداد که حقایق تاریخی در مورد ارزشگذاری عقلایی و حبابهای قیمتی را کاملاً نادیده گرفتند.
- سوگیری تازه گرایی موجب میشود سرمایهگذاران تخصیص مناسب دارایی را فراموش کنند. سرمایهگذاران حرفهای از ارزش تخصیص مناسب داراییها آگاهاند و هر زمان که لازم باشد پرتفوی (سبد داراییها) خود را مجدداً تنظیم مینمایند. تا از این طریق تخصیصهای مناسب خود را حفظ کنند. سوگیری تازه گرایی میتواند سرمایهگذاران را شیفته یک طبقه خاص از دارایی کند. تخصیص مناسب داراییها امری ضروری در دستیابی به موفقیت بلندمدت در سرمایهگذاری است.
آزمون، آیا شما هم درست پیش بینی می کنید؟
فرض کنید فهرست زیر را به شما دادهاند لطفا فقط آن راه به ترتیب یک بار بخوانید
۱- فاطمه ۲- حسین ۳- مریم ۴- زهرا ۵- زینب ۶- رضا ۷- نرگس ۸- علی ۹- صادق ۱۰- محمد
حالا بدون نگاه کردن به بالا پاسخ دهید تعداد اسم های زن بیشتر است یا مرد؟
پاسخ:
حالا اگر فرایند توضیح داده شده در بالا را درست رفته باشید تعداد مردان بیشتر از زنان است ، البته به نظر شما ولی درست این است که در این فهرست تعداد اسامی مردان و زنان برابر است. بااینحال اسامی مردان بیشتر در انتهای فهرست متمرکزشده است بنابراین افرادی که در معرض سوگیری تازه گرایی هستند احتمالاً تعداد مردان را بیشتر از زنان میبینند.
یک مثال دیگر در بازار بورس ایران میتوان به این نوع سوگیری نسبت داد انتشار خبر افزایش ۱۷ درصدی نرخ سیمان توسط انجمن آنها در اردیبهشت ۱۳۹۴ بود. علیرغم اینکه نزدیک به یک سال این گروه تحت شرایط منفی به دلیل مشکلات فروش، صادرات و فزونی عرضهها و … معامله میشدند امّا بهمحض انتشار درخواست افزایش نرخ برای این صنعت اتفاقات و نگرانیهای گذشته فراموش شد و مرکز توجه این صنعت افزایش نرخ قرار گرفت و با رشد کوتاهمدت ۲-۳ روزه (بازدهی ۱۰-۱۲ درصدی) روبرو شد که پسازآن مجدد به افت روزهای گذشته ادامه داد. این مورد را به این دلیل میتوان به تازه گرایی نسبت داد که سرمایهگذاران به خبرهای اخیر نسبت به اطلاعات گذشته بیشتر وزن داده بودند و به آنها توجه میکردند.
تاره گرایی در بحث امواج الیوت ( نکته پیشرفته برای نخبگان بورس خانه سرمایه )
اگر یادتان باشد در دوره نخبگان بورس در بحث امواج الیوت ویژگی های هر موج را گفتیم ، و نکات روانشناختی هر موج را گفتیم و توضیح دادیم در هر موج عامه سهامداران ( چه بازندگان و چه برندگان) چه فکری می کنند حالا جالب است بدانید همین تازه گرایی خود عامل کشیده شدن موج ۳ ( extended wave 3) است چون خیلی ها به صورت هیجانی وارد می شوند و باز همین تازه گرایی یکی از دلایل طولانی شدن موج ۴ است (یا به اصطلاح تشکیل موج ترکیبی ۴ ) . پس یادمان نرود هر زمان در نمودار اتفاقی پیوسته رخ داد خیلی ها دچار تازه گرایی می شوند و ممکن است باعث طولانی شدن زمانی و قیمتی موج فعلی شما باشد.
پادزهر تازه گرایی چیست؟
از آنجایی که این متن برای خریداران بسته جامع و یا شرکت کنندکان دوره نخبگان تهیه شده است به این عزیزان توصیه می کنیم پادزهر تازه گرایی را فراموش نکنید.هر زمان خواستید کاری در بازار بورس کنید مثل تصمیم به خرید ، تصمیم به فروش ، و حتی تصمیم به نگهداری سهمی که سیگنال فروش دارد (مواردی که در دوره تکنیکال مطرح شد) حتما از خود یک سوال کنید،آیا تصمیم من فقط بنا به اتفاقات اخیر است ( و من دچار تازه گرایی شدم؟) یا نه بر پایه اطلاعات قدیم و جدید است و وزن همه را یکسان در نظر گرفته ایم ؟
نویسندگان :
علی صابریان و علی مرادی ، مدرسان دوره نخبگان بورس خانه سرمایه
محدودیت دسترسی!
این مطلب ویژه شرکت کنندگان دوره نخبگان بورس خانه سرمایه نوشته شده است و یکی از درس های خارج از کلاس این دوره است .
تبصره:اگر شما فعلا جزء نخبگان بورس خانه سرمایه نیستید فقط با اشتراک گذاری این مقاله برای حداقل یکی از دوستانتان از هر طریقی (مثل ،SMS،وایبر،تلگرام،ایمیل و…) علاوه بر رضایت کامل صاحب اثر به توسعه آموزش های بازار سرمایه نیز کمک کرده اید.
پس لطفا همین الان در کمتر از 1 دقیقه عنوان و لینک ، این مقاله را به اشتراک بگذارید،
واقعا ممنون 🙂
عنوان مطالب : تازه گرایی چیست و چگونه به سرمایه گذاران بازار بورس ضرر می رساند
لینک مطلب : http://www.khanesarmaye.com/?p=5541

با سری مقالات روانشناسی موفقیت در بازار بورس بیشتر آشنا شوید
- کلید فراموش شده موفقیت در معاملات بازار بورس
- این اخلاق شما را در بازار بورس از پا درمی آورد!
- حیف شد! ای کاش این کار را نکرده بودم!
- بازیچه این موجود در بازار بورس نشوید + فیلم طنز
- یک روش ساده برای کمتر ضرر کردن و زودتر سود کردن
- ساختار ذهنی یک سرمایه گذار موفق ( قسمت ۱ )
- سرمایه گذاری کلاغی در بازار بورس
- افراد موفقی که در بازار بورس ضرر می کنند!
- تازه گرایی چیست و چگونه به سرمایه گذاران بازار بورس ضرر می رساند
- تله ای برای یک تحلیلگر بنیادی
- فعلا بذارم باشه ! دلیل بسیاری از ضرر های ما در بازار بورس
- از این فرد در بازار بورس بترسید!
- رفتار گله ای (گروهی) در بازار بورس
- سرمایه گذاری موفق در بورس با شبکه های اجتماعی؛آری یا نه ؟(فایل صوتی)
- چگونه با بیش از ۵۰% معاملات ناموفق، ۳۰۰% سود می کنیم؟! (فایل صوتی)
- غرور در بورس دشمن شماره یک سرمایه گذاران
- لاک پشت در مقابل خرگوش؛ استعاره ای از معامله گری
- ۳ وضعیت انتظار در زمان معامله که منجر به ناامیدی میشود
- فریب مارها را در بورس نخورید
- استراتژی مهم خرید و فروش پله ای در بازار بورس
- چه زمانی باید میانگین خریدمان را کم کنیم؟
با سلام و احترام ، از مطالب آموزنده جنابعالی متشکرم و برایتان سلامتی و شادمانی همیشگی را آرزومندم ، با تشکر
بنظر میرسه گذشته سهام واخبار و اطلاعات وهمچنین تحلیل وضعیت, در خریدوفروش سهام باید لحاظ گردد .باتشکر.
سلام..بسیار زیبا و آموزنده بود و واقعا تو ذهنم میمونه برای همیشه…سپاسمندم
بسیارخوب
با تشکر مطلب درستی است ولی اما و اگر توش زیاده . همین که شما به دانسته های ما اضافه می کنید ممنون اما دست آخر باز خودمان هستیم که باید با اطلاعات درست تصمیم نهایی را بگیریم و همه اینهایی که شما می فرمایید تنها ابزارها و شناختی است که کمک می کنند در تصمییم گیری نهایی کمتر اشتباه کنیم .
از ارسال مطالب جالب و آموزنده شما بسیار ممنونم.
لطفا ادامه دار باشد
با تشکر از مطلب آموزنده و کلیدی.
با تشکر از مطلب قشنگتان ولی ای کاش این مطالب رو یک ماه قبل نوشته بودید که ما در سقف قیمتی خرید نکنیم به قولی نوشدارو بعد از مرگ سهراب شد.
با تشکر از تحلیلهای کارشناسی.
جالب بود.متشکر
با سلام. مطلب تذکر دهنده بسیار خوبی بود .مچکریم. لطفا در رابطه با تعیین حد ضرر و حد سود مطالبی را درج نمایید .با تشکر
سلام .حد ضرر یک کف نسبتا مطمین است که اگر قیمت به زیر آن نفوذ کند از سهم خارج می شویم . حد سود یک سقف احتمالی برخورد قیمن است که تعریف می کنیم تا به موقع از سهم با سود مشخص شده خارج شویم .
جالب و آموزنده بود مرسی ، موفق باشید
سلام .قابل تأمل بود. ممنون
یک سوال برایم مطرح شده است. در تشخیص روندهای آینده, رویدادها بسیار مهم هستند. برخی رویدادها نقطه عطف تغییر روندهای گذشته اند و برای بهره مندی از فرصت نهفته در آنها باید بموقع به آنها عکس العمل نشان داد. مثلا سهم شبندر سابقه بسیار خوبی داشت تا اینکه خبر تغییر نرخ سوخت منتشر شد. من بخاطر بها دادن به عملکرد کذشته سهم از آن خارج نشدم و بهمین دلیل متضرر شدم. آینده ادامه خطی گدشته نیست در صورتی که طبق این نوشته عدم واکنش سریع به این خبر و توجه به عملکرد گذشته توصیه می شود. این تناقض را چگونه برطرف می نمایید؟ متشکرم
سلام مهدی عزیز این موضع یادتان نرود خرید بر اساس اخبار اشتباه بزرگی است که سهامدار می تواند انجام دهد . خرید باید بر اساس تحلیل و تحقیق باشد