خلاصه کتاب چگونه در بورس موفق شدم

رشته فاینانس که در فارسی مدیریت مالی ترجمه می شود، ترکیبی از مباحث علم اقتصاد و حسابداری است و تلاش می کند مباحث اقتصادی، مالی و سرمایه گذاری را در حوزه های شرکتی، فردی و … بررسی کنید. حدود بیست سالی می شود که زیر شاخه ای در این رشته با نام مالی رفتاری (Behavioral Finance) ایجاد شده که تلاش می کند نحوه ی تصمیم گیری سرمایه گذاران را بر اساس روان شناسی تشریح کند. نویسنده” کتاب چگونه در بورس موفق شدم “سعی کرده تجربیات بیست ساله خود در بورس اوراق بهادار را با زبانی روان و قابل فهم ارائه کرده است و به این سؤال پاسخ می دهد که چگونه می توان به معامله گری موفق در بورس تبدیل شد.

خلاصه و مختصر بگویم اگر می خواهید معامله گری موفق در بازار بورس اوراق بهادار شوید باید از مباحث سیاسی و اقتصاد کلان در ایران و جهان سردربیاورید. چراکه بورس تهران شدیدا از مسائل سیاسی تأثیر می پذیرد. بعد از پی بردن به اهمیت آشنایی با مباحث سیاسی و اقتصادی نکته این است که برای بررسی وضعیت شرکت ها و تشخیص کف و سقف قیمتی نیاز به ابزارهایی داریم. تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی دو ابزار مهم در این زمینه هستند. تحلیل وضعیت اقتصادی کشور، بازار، قیمت محصولات، بررسی صادرات و واردات و قیمت ارز و … را در کل تحلیل بنیادی یا فاندامنتال می گویند. روش بنیادی در واقع بررسی وضعیت اقتصادی شرکت است تا معامله گر بفهمد آیا سود شرکت بیشتر می شود یا کمتر و بر همان اساس تصمیم می گیرد سهام آن شرکت را بخرد یا بفروشد. در روش تکنیکال معامله گر دیگر کاری به وضعیت اقتصادی و صورت های مالی شرکت ندارد. بلکه تلاش می کند با نرم افزار سابقه ی قیمت سهم را به صورت نمودار یا چارت بررسی کند و تشخیص دهد قیمت سهم در آینده افزایش می یابد یا کاهش. پس تحلیل تکنیکال عبارت است از بررسی گذشته قیمت سهم در قالب یک چارت و استفاده از ابزاری برای درک روند آینده قیمت سهم.

علاوه بر یادگیری اصول تحلیل تکنیکال و بنیادی، موضوع مهم دیگری که در راه موفقیت در بورس اهمیت زیادی دارد، دانستن این نکته است که مباحث اقتصادی و سیاسی برای تصمیم گیری مهم هستند ولی همه چیز بر اساس فرمول های اقتصادی و حسابداری و ریاضی پیش نمی رود. بازیگران بازار سرمایه انسان هستند و شناخت رفتارها و احساسات انسان در موقعیت های مختلف بازار امری ضروری به شمار می رود. بین یک تحلیلگر موفق و یک معامله گر موفق تفاوت زیادی وجود دارد. اکثرا در تلاش اند اطلاعات خوبی گردآوری کنند و سواد خود را افزایش دهند و به تحلیلگر خوبی تبدیل شوند. اما تحلیلگر خوب لزوما معامله گر موفقی نیست. معامله گر خوب علاوه بر داشتن اطلاعات درباره مسائل اقتصادی و سیاسی، گزارش های شرکت و چارت تکنیکال قیمت سهام بر برخی مفاهیم دیگر نیز مسلط است. از جمله روان شناسی خود و بازار، داشتن استراتژی معاملاتی، مدیریت سرمایه، تسلط بر احساسات و افکار خود، رعایت انضباط و رفتار حرفه ای، داشتن صبر و خویشتن داری . تحلیلگر خوب شاید اطلاعات و دانش خوبی داشته باشد ولی اگر بخواهد عملا در بازار بورس موفق شود نیاز به داشتن ذهنی آماده و روانی تربیت شده دارد.

معامله گر موفق و ذهن آماده

 

مهم ترین ویژگی معامله گر موفقی که ذهنی آماده دارد این است که بداند ریشه موفقیت او در کجاست؟ ذهن آماده و مسلح، به خوبی واقف است که ریشه موفقیت او در درون خودش قرار دارد نه در بیرون و در بازار. معامله گر موفق می داند که بازار بر اساس خواسته های او عمل نمی کند و در همه شرایط مسئولیت اعمال خود را بر عهده می گیرد. دومین ویژگی معامله گر موفق و ذهن تربیت شده، دوری کردن از تنبلی است. اساساً هیچ موفقیتی آسان به دست نمی آید و هیچ راه میان بری وجود ندارد. سومین ویژگی بارز معامله گر موفق پرهیز از احساسات است. احساسات مخرب مانند ترس، طمع، سرمستی، غرور، انتقام، ناامیدی و عصبانیت می توانند بر عقلانیت شما تأثیر بگذارند و شما را به بزرگترین دشمن خودتان تبدیل می کند. چهارمین ویژگی مهم برای موفقیت در معامله گری این است که انعطاف و قدرت پذیرش اشتباه را داشته باشیم. اشتباه کردن گریزناپذیر است مهم این است که وقتی به اشتباه خود پی می برند سریعاً جلوی آن را می گیرند و ادامه نمی دهند. پنجمین ویژگی مهم برای موفقیت در بازار بورس تفکیک قائل بودن بین بورس و قمارخانه است. بورس بازاری مولد و مفید برای اقتصاد کشورهاست.ششمین ویژگی، پرهیز کردن از دنباله روی عموم است. معامله گر موفق با ذهنی آماده و تربیت شده تلاش می کند خود را از رفتارهای انسان های ابتدایی رها کند و طبع عموم رفتارنکند. هفتمین ویژگی مهم تلاش برای آگاهی کسب کردن از ریسک و خطرهای سهم مزبور و مدنظر است. هشتمین ویژگی ذهن آماده در بازار بورس این است که می داند مستحق سود است یا زیان. به دست آوردن سود در بازار بورس نیازمند پروسه ی فعالیت معاملاتی و تصمیم گیری بسیار بهینه و دقیق است و اگر سودی به دست آمد حتما استحقاق آن را دارید و اگر زیانی کردید حتما پروسه ی مطالعاتی یا تصمیم گیری شما دچار اشتباه بوده و باید در تلاش برای رفع آن برآیید.

✔ چند پیشنهاد ساده برای بهبود عملکرد در بازار بورس

① اینکه شروع کنید به انجام معاملات فرضی و روی کاغذ. بررسی کنید، تحلیل کنید و با سرمایه ای فرضی روی کاغذ به خرید و فروش سهام بپردازید. وقتی احساس کردید تا حدودی آماده هستید در مقایسه با سرمایه موجودتان مقدار بسیار اندکی به فعالیت عملی بپردازید.

اینکه کارنامه و دفترچه معاملاتی داشته باشید. حتما بعد از هر معامله ی موفق یا ناموفق آن را تجزیه و تحلیل کنید تا ببینید دلایل پیروزی و شکستتان چه بوده تا با مرور آن بتوانید پیروزی هایتان را بیشتر و شکست هایتان را کمتر کنید.

اینکه حتما بعد از هر شکست یا پیروزی مدتی استراحت کنید و از بازار دور بمانید تا از دور و با ذهنی آرام تر به بررسی بپردازید و برای آمادگی معامله و نبرد بعدی زمان داشته باشید.

④ اینکه به سخن برخی افراد متظاهر خیلی توجه نکنید. هم نشینی و گوش دادن به این افراد به طور جدی تمرکز و اعتماد به نفس شما را تخریب می کند.

 اینکه هرگز از روی استیصال و ناچاری به سرمایه گذاری در بورس روی نیاورید. سرمایه گذاری در بورس مخصوص زمانی است که شما درآمدی دارید و قصد دارید با اضافه ی درآمد خود فرصت سودسازی و سرمایه گذاری بدون عجله برای رفاه بیشترتان ایجاد کنید.

اینکه اگر در جایگاه یا شغل اصلی خود فردی بسیار موفق یا سرشناس هستید به هیچ عنوان تضمینی نیست که در بازار بورس هم فرد موفقی خواهید بود. بازار بورس به دلیل ویژگی هایی که دارد با تمام شغل ها و کارهای دیگر شما متفاوت است.

مدیریت سرمایه چیست ؟

 

مدیریت سرمایه به معنی کنترل ریسک و خطر است. به معنی میانه روی و پرهیز از افراط و تفریط است. مدیریت سرمایه به ما می گوید حتما یک سیستم معاملاتی داشته باشیم و به اصول و مقررات خود احترام بگذاریم. با توجه به حضور پررنگ احساسات و هیجانات در بازار بورس لذا برای موفقیت در این بازار اولویت نخست کنترل ریسک است و سپس کسب سود.

✔ قوانین مدیریت سرمایه

تنوع بخشی در سبد سرمایه گذاری.

تنوع بخشی حداقلی:برای مدیریت بهتر سبد سرمایه گذاری انتخاب چهار تا پنج سهم مناسب است.

هرگز به یکباره تمام سرمایه خود را وارد بازار بورس نکنید.

هر روز تحلیل و بررسی کن ولی هر روز معامله نکن.

بیش معامله گری ممنوع: معامله بیش از حد نتیجه ای جز گیج و خسته شدن و نهایتاً زیان ندارد.

تعیین حد ضرر.

داشتن یک سیستم معاملاتی شخصی.

✔ برنامه ریزی در معاملات

یکی از مشکلات بزرگ سرمایه گذاران در بورس تصمیم گیری در لحظه است. یعنی در یک لحظه تصمیم می گیریم سهامی را بخریم یا بفروشیم. در مقابل برنامه ریزی یعنی اینکه بازار و سهام را از قبل به خوبی تحلیل کرده باشیم و بدانیم در چه قیمت هایی و با چه حجم هایی باید بخریم یا بفروشیم. در ادامه به برخی نکاتی که برای داشتن برنامه ریزی بهتر به شما کمک می کند اشاره می کنیم:

سبک و شیوه خود را مشخص کنید و در قالب هویتی مشخص فعالیت کنید یا فردی علمی و دقیق هستید که از قبل برنامه ریزی کرده و از روی آگاهی سرمایه گذاری می کند یا فردی هستید که منابع رانتی دارید و سفته بازید و از این سهم به آن سهم همواره در حال حرکت و تغییر جهت هستید.

حتما برای خود مجموعه ای از قوانین را بنویسید و آن ها را رعایت کنید. این قوانین را بر اساس تجربه شخصی خود یادداشت کنید و هرازگاهی در صورت صلاحدید تغییرشان دهید تا سرانجام به مجموعه قوانین شخصی خود برسید.

پیش از آغاز معامله کردن لیست سهام دلخواه خود را بنویسید و روی آن ها مطالعه کنید تا کاملاً فضای معاملاتی آن ها را بفهمید.

قیمت های حدودی برای خرید و حتی فروش را برای هر سهمی یادداشت کنید و حتی مبلغ مدنظرتان را برای هر سهمی به یاد داشته باشید.

روش خرید و فروش خود را از قبل برنامه ریزی کنید. هم استراتژی دقیق خرید داشته باشید و هم استراتژی دقیق برای فروش.

پیش از معامله کردن حتماً از نظر روانی و اخلاقی در وضعیت نرمال و مناسبی قرار داشته باشید.

برنامه ریزی معاملاتی سه بخش دارد هر سه بخش را تکمیل کنید: قوانین ورود، قوانین خروج، مدیریت سرمایه.

همیشه به یاد داشته باشید که اصول پایه ای اقتصاد و فاینانس مهم هستند. در برنامه ریزی معاملاتی خود همیشه به اصول اساسی پایبند باشید و گول صحبت های اغراق آمیز دیگران را نخورید.

مدیریت سرمایه در معامله گری از تحلیل تکنیکال و بنیادی بسیار مهم تر است. هرگز بیش از ۱۰درصد از سرمایه را به سرمایه گذاری روی یک سهم اختصاص ندهید. اگر موفقیت آمیز بود کم کم بیشتر کنید.

✔ عادت های مهم برای یک سرمایه گذار

مهم ترین نکته در ابتدای سرمایه گذاری در بورس این است که باید خودتان را بشناسید و سطح توقعات همیشه جلوی چشمتان باشد.

با ریاضیات آشتی کنید و عادت کنید همه چیز را در بازار بورس با عدد و رقم و محاسبات بررسی کنید.

سرمایه گذاری امری وقتگیر است؛ به سخت کارکردن و وقت گذاشتن در بورس عادت کنید.

طرز فکرتان را از خرید سهام به خرید کسب و کار تغییر دهید. عادت کنید سهام شرکت هایی را بخرید که کسب و کارشان را می فهمید.

اساس موفقیت در بورس را بر روی اطلاعات و تجزیه و تحلیل آن قرار دهید نه حدس و گمان یا شایعات.

هرگز با پولی که نمی توانید و نباید از دست بدهید در بازار بورس معامله نکنید.

✔ تحلیل بنیادی

شما به عنوان سرمایه گذار در بازار بورس به اطلاعات پایه ای شرکت ها نیاز دارید تا بهتر بتوانید فرآیند خرید، نگهداری یا فروش سهام مدنظرتان را به سرانجام برسانید. تحلیل بنیادی در واقع بیشتر از تحلیل کلان اقتصاد کشور و جهان آغاز می شود تا تحلیل صورت های مالی شرکتها. مهم ترین صورت های مالی شرکت ها عبارتند از: صورت ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت گردش وجوه نقد. معمولا در سایت کدال صورت های مالی رسمی شرکت ها منتشر می شوند.

معیارهای مهم برای انتخاب سهام

 

حقوق صاحبان سهام برای انتخاب سهم مناسب بسیار مفید است. حقوق صاحبان سهام پولی است که وقتی همه بدهی را بدهیم برای صاحبان سهام و مالکان باقی می ماند. جمع حقوق صاحبان سهام را با ارزش شرکت در بورس می سنجیم. هرچه این دو عدد به هم نزدیک تر باشد، قیمت سهم ارزان تر و برای سرمایه گذاری بهتر است.

نخستین معیار انتخاب سهام، بازده حقوق صاحبان سهام (ROE) است. سود خالص پس از مالیات را از صورت سود و زیان، بر عدد جمع حقوق صاحبان سهام تقسیم می کنیم تا ROE به دست آید.

مرحله از نخستین معیار، بررسی میزان بدهی و میزان هزینه مالی است که شرکت می پردازد. به هر میزانی که بدهی و هزینه مالی بیشتر باشد، ریسک شرکت و سهم بیشتر است.

برای انتخاب یک سهم تفاوت بین سودناخالص و سود خالص اهمیت فراوانی دارد. همواره حاشیه سود ناخالص شرکت ها و صنایع را در بورس با هم مقایسه کنید. هرچه تفاوت و فاصله سودخالص با سود ناخالص کمتر باشد نشانگر این است که بدهی و هزینه های مالی شرکت کمتر است و مدیریت شرکت تلاش می کند که از منابع شرکت بهترین استفاده را ببرد و کسب و کار شرکت را با کمترین هزینه جلو ببرد.

معیار مهم بعدی بررسی صورت گردش وجوه نقد است. از آنجایی که مبنای صورت گردش وجوه نقد، حسابداری نقدی است لذا باید به دقت بررسی شود و دید که آیا شرکت خوب پول می گیرد یا نه. هرچه ورود نقدینگی به شرکت بیشتر باشد، نیاز به منابع استقراضی و پرداخت هزینه ی مالی کمتر و حاشیه سود خالص شرکت بیشتر است.

معیار پنجم دوره عملیات کامل در یک شرکت تولیدی است. یعنی چقدر طول می کشد یک شرکت کالای خود را تولید کند، بفروشد و پول آن را دریافت کند. هرچه دوره عملیات کوتاه تر باشد قطعاً شرکت پرسودتر و دارای عملکرد بهتری است.

موتور نقدینگی یک شرکت معیار مهم دیگری است برای انتخاب سهم. شرکت هایی که نقدینگی خوبی می سازند معمولا کمتر به تأمین مالی از تسهیلات و وام روی می آورند و هزینه ی مالی آن ها به مراتب کمتر است.

یکی از معیارهای مهم برای خرید سهام یک شرکت در بازار بورس این است که آیا مدیریت مالی شرکت به طور حرفه ای ایجاد می شود یا نه. به عنوان یک سرمایه گذار باید بررسی کنید در یک شرکت وظایف و اهداف مدیر مالی به خوبی دنبال می شود یا خیر.

نسبت قیمت به درآمد یک سهم یا P/E هرچه کمتر باشد بهتر است(در حالت کلی).

درک رابطه ی قیمت و حجم معاملات برای خرید و فروش در بازار سهام بسیار مهم است. در واقع حجم معاملات است که باعث تحریک قیمت ها می شود. معمولا بهترین حالت این است که وقتی قیمت افزایش می یابد، حجم معاملات هم همراهی کند و اگر این همراهی وجود نداشته باشد باید به دقت روند سهم را مورد بررسی قرار دهید.

در جهت کلی بازار بورس خرید و فروش کنید. روش های تحلیل بنیادی و تکنیکال برای انتخاب روند کلی بازار، صنعت یا صنایع برتر و بهترین سهام در صنایع برتر کمک بزرگی می کنند.

معیار مهم دیگر برای انتخاب سهم برتر اندازه و سرمایه ثبتی شرکت است. سود، اغلب در سهام شرکت های کوچک با شناوری محدود است. تحول در شرکتی کوچک تأثیری شگرف بر سود آن خواهد گذاشت و قیمت سهم را چندین برابر می کند. ولی در شرکت های بزرگ هر تحولی نیازمند انقلابی بزرگ است و آن هم خیلی کند و زمانبر است. درحالیکه تحول در یک شرکت کوچک خیلی سریع و در زمانی کوتاه تر رخ می دهد.

[su_divider top=”no” divider_color=”#ebeae9″ link_color=”#e8e6e6″ size=”1″ margin=”20″]

✔ معیار وارن بافت برای انتخاب سهم

اکثر سرمایه گذارانی که در بازار بورس به دنبال ارزش و ارزش گذاری هستند عمدتاً از وارن بافت تأثیر زیادی گرفته اند. هسته مرکزی روش سرمایه گذاری وارن بافت بحث مزیت ماندگار رقابتی و وفاداری به روش و اسلوب خود است. مزیت ماندگار رقابتی که وارن بافت ابداع کرد به تأثیرگذاران ترین واژه و اصل سرمایه گذاران ارزشی در جهان تبدیل شده و عامل موفقیت بسیاری از آنها شده است. تعداد شرکت هایی که دارای مزیت ماندگار رقابتی هستند خیلی کم است و جزو اکثریت سهام در بورس نیستند. به طور مختصر برخی از معیارها برای انتخاب شرکت های دارای مزیت رقابتی عبارتند از:

معمولا دارای حاشیه سود ناخالص و خالص خوبی در مقایسه با دیگران هستند و از تیم مدیریت حرفه ای برخوردارند. همواره بهترین سهم از بازار فروش یا ارائه خدمات را دارند. دارای خصوصیات و خدمات با کیفیت هستند و مشتریان معمولا آن شرکت ها را در برابر رقبا انتخاب می کنند.

وارن بافت می گوید: کار من به عنوان سرمایه گذار به دو بخش بزرگ و اساسی تقسیم می شود:

نخست اینکه با بررسی دقیق و طولانی از روی صورت های مالی و حتی بررسی عملکرد مدیریت شرکت ها متوجه شوم کدام یک دارای مزیت ماندگار رقابتی است و آن سهم را بخرم.

و دوم اینکه در حین مالکیت همچنان بررسی و مطالعه من ادامه دارد تا تهدیدی متوجه شرکت نشود و هر زمان که متوجه شوم آن مزیت ماندگار رقابتی و خندق اطراف شرکت را دیگر رقبا تهدید کردند آن سهم را بفروشم و سراغ سهام دیگر بروم.

در نهایت اینکه وظیفه سرمایه گذار به ۴ بخش تقسیم می شود:

  1. ایجاد لیست سهام شرکت هایی مناسب از نظر عملکرد و کسب و کار
  2. پبدا کردن ارزان ترین سهام از میان این لیست
  3. داشتن استراتژی مناسب برای خرید با کمک روان شناسی خود، بازار و تحلیل تکنیکال
  4. داشتن استراتژی و برنامه ریزی برای نحوه ی فروش سهام از قبل خریداری شده

نویسنده: حسین اسدی نیا (فعال بازار بورس با بیش از ۲۰ سال سابقه)