پس انداز پول همواره یکی از چالش های بزرگ پیش روی زندگی بشر بوده است. پس انداز کردن سنتی است که همه ما از پدرانمان آن را می آموزیم و در زندگی خود به کار می گیریم؛ غافل از اینکه در هر دوره ای روش ها و اصول مشخصی برای پس انداز پول وجود دارد. اصل پس انداز کردن برای تهیه امکانات بهتر و رسیدن به استقلال مالی در آینده لازمه زندگی امروز است. هر چند همه ما به این اصل مهم واقف هستیم اما یا آن را به کار نمی گیریم و یا با روش های امروزی پس انداز کردن آشنا نیستیم. افزایش سطح آگاهی و اطلاعات، اولین قدم برای داشتن یک پشتوانه مالی خوب برای آینده و پس انداز کردن است.
تاریخچه پس انداز پول
پس انداز پول در هر عصری از زندگی انسان به نوعی وجود داشته و هر بار با تغییر نسل ها نوع و شرایط آن عوض شده است. پادشاهان امپراتوری های بزرگ برای زمان های اضطرار اقدام به ذخیره سازی و پس انداز سرمایه ها می نمودند و این اصل را در بین مردم نیز رواج دادند. اولین روش های پس انداز مشابه با زمان حال را باید به امپراتوری روم نسبت داد. روش های مدرن تر آن نیز با پیدایش بانک ها در سال ۱۴۰۱ در کشور اسپانیا انجام شد. اولین بانک های بین المللی ذخیره پول هم در ۱۹۲۴ افتتاح شدند. این سال ها و نشانه ها نقاط عطفی در اجرای روش های پس انداز پول در زندگی انسان می باشند.
چرا باید پول پس انداز کنیم؟
پس انداز پول هم می تواند با اهداف جزئی و خاص باشد و هم در یک دید کلی و درازمدت در نظر گرفته شود. خرید اجناس گران قیمت و رسیدن به رفاه بیشتر در زندگی، داشتن یک پشتیبان مالی در زمان های اضطراری، تأمین آتیه فرزندان و خانواده و دلایلی ازاین دست می توانند ازجمله انگیزه های ما برای پس انداز باشند. هدف از پس انداز پول بیشتر بسته به شرایط فعلی زندگی افراد تعیین می شود. برای مثال فردی با پشتوانه مالی زیاد و بدون دغدغه های زندگی روزمره می تواند برای خرید یک ملک گران تر به دنبال پس انداز باشد. هدف از پس انداز به صورت مستقیم به شرایط زندگی افراد بستگی دارد. اما واضح و مبرهن است که پس انداز لازمه زندگی بشر امروزی است. بدون پس انداز، دست یافتن به شرایط بهتر زندگی ناممکن خواهد شد.
بیشتر کدام دسته از افراد به فکر پس انداز هستند؟
در یک تعریف کلی و بهتر می توانیم پس انداز کردن را به افرادی نسبت بدهیم که آینده نگر بوده و به فکر آینده مالی خود و فرزندان خود هستند. کسانی که زندگی هدفمندی دارند و برای رسیدن به این اهداف انگیزه کافی هم داشته باشند، خودبه خود برای بهتر کردن شرایط مالی زندگی پس انداز پول را نیز جزء اولویت های خود قرار می دهند.
چرا برخی افراد با پس انداز پول مخالفند؟
جالب است بدانید که پس انداز پول مخالفانی هم دارد. البته اشتباهات رایجی که در پس انداز کردن در زندگی انسان ها وجود دارد بیشترین عامل برای این طرز تفکر افراد شده است. قرار دادن درصد مشخصی از درآمد ماهیانه در بانک بر اساس نرخ رشدی که از طرف بانک به سپرده ها تعلق می دهد، روشی کاملاً قدیمی و منسوخ برای پس انداز است. از آن بدتر نگه داشتن سرمایه های نقدی است که هیچ رشدی را تجربه نمی کنند. به دلیل کم اطلاعیِ درصد بالایی از جامعه انسانی از روش های پس انداز پول، این روش های قدیمی هنوز هم پرتکرارترین موارد می باشند. اما با توجه به نتیجه ندادن آن ها، باعث شده تا بسیاری از افراد قید پس انداز کردن را بزنند. زندگی در لحظه و آینده نگر نبودن نیز دلیل دیگری است که برخی از افراد را مخالف های سرسخت پس انداز کرده است. همین افرادی که با پس انداز پول به صورت نقدی مخالف اند، به دنبال راه هایی برای سرمایه گذاری پول های خود در پروژه ها و بازارهای مالی نیز هستند. با توجه به اینکه این سرمایه گذاری ها برای دستیابی به پول بیشتر در آینده و تأمین آتیه خانواده صورت می پذیرد، می توانیم ادعا کنیم که این روش ها هم در اصل خود به پس انداز برمی گردند.
بهترین روش های پس انداز پول
۱- فهرست بندی و بودجه بندی کنید
همانطور که برای کارهای روزانه تان برنامه ریزی می کنید، برای دخل و خرج تان هم برنامه ریزی کنید، می توانید جدول بکشید و جلوی هر آیتم، هزینه های معین را بنویسید. مقدار باقی مانده را پس انداز کنید. با این روش پول تان را بهتر مدیریت می کنید و از بی محابا خرج کردن جلوگیری می کنید. آیتم هایی که در جدول قرار می دهید می تواند اجاره خانه (اگر مستاجر هستید)، هزینه پوشاک، هزینه خوراک، کرایه راه، هزینه جانبی خودرو و بنزین (اگر از خودرو شخصی استفاده می کنید)، بیمه، هزینه درمانی، تفریح، سفر، آب، گاز، برق، تلفن، شارژ ساختمان، کلاس های آموزشی، هزینه فرزندان (درمانی و چکاپ ماهانه، درسی و مدرسه، لباس، خوارک، تفریحی و …) باشد. بدیهی است که در صورتی که درآمدتان کم است نمی توانید برای همه موارد فوق پول کنار بگذارید البته همه بعضی از این هزینه ها دوره ای هستند. ولی می توانید با صرفه جویی، پس انداز کنید. حتی اگر مقدار کمی هم ماند، باز هم پس انداز کنید. حتماً روزی به دردتان می خورد.
۲- از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید
به جای هزینه های سنگین کرایه روزانه، میتوانید از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید. مگر اینکه آنقدر درآمدتان زیاد باشد که استفاده از تاکسی های آنلاین یا کرایه های آژانس برای تان چیزی نباشد. گرفتن کارت بلیط اتوبوس و مترو خیلی از هزینه هایتان کم می کند. بسیاری از افراد جوان، استفاده از وسایل نقلیه عمومی را افت کلاس می دانند و تصور می کنند شأنشان از دوستان خود که با خودروهای شخصی رفت و آمد می کنند کمتر می شود. در صورتی که چنین نیست. شما دارید پول خود را مدیریت می کنید تا در آینده پس انداز داشته باشید و در خرج های ناگهانی که برای تان پیش میاید، کم نیاورید. پس خجالت را کنار بگذارید. با دریافتی ماهانه تان رو راست باشید.
۳- از محصولات تخفیف دار استفاده کنید
یکی دیگر از روش های پس انداز پول، استفاده از محصولات تخفیف دار است. ممکن است این تخفیف ها شامل خوارک، پوشاک، تفریح، سفر، کتاب و محصولات فرهنگی و … باشد. می توانید در خبرنامه سایت های ارائه دهنده خدمات تخفیف دار مانند تخفیفان و نت برگ و … عضو شوید و از اخرین رویدادهای تخفیف دار مطلع شوید. حتی فروشگاه های زنجیره ای، هر ماه تعدادی از محصولاتشان را با تخفیف می فروشند. اگر فرصت دارید هر ماه سری به این فروشگاه ها بزنید یا از طریق تلفن گویا از تخفیف ها مطلع شوید. با این روش، می توانید مقدار زیادی پس انداز کنید.
۴- برای کاهش هزینه های درمانی، به بیمارستان های طرف قراردادتان مراجعه کنید
بیمارستان هایی هستند که طرف قرارداد با بیمه های تکمیلی و یا بیمه های رایگان (مانند نیروهای مسلح) و…. هستند. قبل از مراجعه به بیمارستان، حتماً نوع بیمه طرف قرارداد را چک کنید. اگر نوع بیمه خدمات درمانی شما، مشمول تخفیف و یا رایگان هست، حتماً استفاده کنید. این حق شماست. هر ماه مبلغی بابت بیمه از حقوق تان کسر می شود، پس بهتر است از این حق تان بهره ببرید.
۵- برای پیرایش ماهانه، به آموزشگاه های آرایشگری سر بزنید
چرا آموزش گاه های آرایشگری؟ چون داشتن مدل رایگان برای هنرجویان الزامی است؛ هنر جویان برای تمرین آرایشگری، از افراد می خواهند تا مدل شان شوند بدون دریافت پولی. این آموزشگاه ها را رصد کنید، حتماً از پیشنهاد مدل استقبال خواهند کرد. برای خانم هایی که مرتبا به آرایشگاه می روند و هزینه های زیادی را صرف آرایش و پیرایش می کنند. حتی برای مناسبت های عروسی و تولد میتوانید مدل رایگان شوید. نگران کیفیت کار نباشید. هنرجویان برای کسب نمره از مربی شان، خوب کار می کنند.
۶- از تورهای تخفیف دار یا لحظه آخری استفاده کنید
اگر زیاد اهل گردش و تفریح هستید و نگران هزینه های سفر هستید، می توانید از تورهای تخفیف دار و لحظه آخری بهره مند شوید. یا اگر خودتان به مسافرت می روید، از وسایل نقلیه ارزان تر استفاده کنید، هتل ارزان قیمت تر رزرو کنید و مدت زمان کمتری در مقصد بمانید تا از هزینه های اضافی بکاهید. حتی اگر در آمدتان بالاست، باز هم سعی کنید ولخرجی نکنید، هواپیمای خیلی گران سوار نشوید و هتل های خیلی لوکس رزرو نکنید. با این روش می توانید پول بیشتری پس انداز کنید و البته در خریدهایتان در کشور و یا شهر مقصد کم نمیاورید.
۷- مبلغی را از حسابتان بردارید و در کیف پول خود بگذاری
یکی از بهترین روش های کنترل هزینه های ماهانه این است که مبلغ معینی را سر هر ماه از حسابتان بر دارید و در جیب تان بگذارید. با این روش دیگر حواستان به سمت کارتتان نمی رود تا وسوسه بشوید. هزینه های روزانه مانند کرایه، خورد وخوراک جزیی، و یا هزینه های شارژ اینترنت گوشی و … را در کیف تان بگذارید. برداشتن مبلغ از روی درآمد دو مزیت دارد. اول اینکه از خرج شدن بیهوده پول شما جلوگیری می شود و دوم اینکه با انجام مداوم اینکار و مشاهده افزایش موجودی این پس انداز، انگیزه شما برای اینکار بیشتر افزایش می یابد.
۸- اجناس ارزان قیمت در بلندمدت نخرید
حتماً این جمله معروف را شنیده اید: آنقدر پولدار نیستم که جنس ارزان بخرم. یعنی اینکه اگر شما یک بار جنس گران قیمت خریداری کنید به دلیل کیفیت مطلوب با دوام تر هستند و دیر کهنه یا خراب می شوند و مجبور نیستید سالی چند بار آن جنس را بخرید؛ یک بار برای همیشه. ولی اگر به جنس ارزان قیمت پول بدهید به دلیل کیفیت پایین، با دوام نیستند و شما مجبور می شوید بارها و بارها هزینه کنید و به این شکل هزینه های تان بالا می رود.
۹- به جای خرید محصولات فرهنگی، آن ها را اجاره کنید یا امانت بگیرید
با توجه به گران شدن قیمت کاغذ و درنتیجه قیمت کتاب های چاپی، تمایل برای کتاب های الکترونیکی و یا امانت گرفتن کتاب از کتابخانه بیشتر شده است. پیشنهاد می شود کتاب هایی را که فقط یک بار خوانده می شود ، از کتابخانه امانت بگیرید و مطالعه کنید مگر اینکه خیلی ضروری باشد و در طول سال چند بار مورد استفاده قرار بگیرد.
۱۰- به دنبال آموزش و یادگیری باشید
بدون هیچ اطلاعی وارد سرمایه گذاری نشوید. حتماً کتاب هایی با موضوع بازاریابی و فروش، تبلیغات، مذاکره، مدیریت مالی، توانایی تحلیل اقتصادی، موفقیت در کسب وکار، روش های مختلف سرمایه گذاری (با توجه به نوع سرمایه گذاریتان) مطالعه کنید. هر چه بیشتر مطالعه کنید، بیشتر رشد می کنید و با درک و آگاهی بیشتر قدم بر می دارید. اگر مطالعه کردن از فرصت و حوصله شما خارج است، می توانید از کارشناسان اقتصادی در همه زمینه ها، مشاوره بگیرید یا در صورت امکان، در کارگاه های آموزشی شرکت کنید.
۱۱- حساب پول تان را داشته باشید
همیشه باید بدانید که موجودی حسابتان چقدر است و جیبتان چقدر پول دارد. خیلی از افراد هستند که از موجودی حسابشان بی اطلاعند. این امر باعث می شود که کنترل مخارج و درآمدها دشوار شود
۱۲- با دوستانتان شریک شوید
اگر سرمایه لازم برای سرمایه گذاری در پروژه ای سود دِه را ندارید، می توانید با همان سرمایه کم با دوستان خود شریک شوید. از این راه هم پول خود را پس انداز نموده اید و هم نرخ رشد مناسبی برای سرمایه خود به وجود می آورید.
۱۳- مشاور اقتصادی داشته باشید
داشتن مشاور برای پس انداز پول و سرمایه گذاری مانند سایر عرصه های زندگی انسان لازم است. بسیاری از افراد مشاور مالی را تنها یک هزینه اضافی می پندارند در حالی که ثروتمندترین افراد هم برای نیل به اهداف بلندمدت خود از این خدمات عالی بهره می برند. هزینه های مشاور اقتصادی به زودی به جیب شما برخواهد گشت و در آینده ای نزدیک به سوددهی خواهید رسید.
۱۴- فیل های سفید زندگی خود را بفروشید
اصطلاح فیل سفید از گذشته های دور وارد زندگی انسان شده است. حکایتی است که در آن پادشاهی برای پادشاه کشور همسایه فیلی بزرگ و سفید هدیه می آورد. نگهداری و حفظ سلامت این فیل هزینه های زیادی در بر داشت اما هیچ منفعتی از آن تولید نمی شود. هر پادشاه جدیدی هم که به مسند قدرت می نشست با وجود آگاهی از عدم سوددهی و خرج تراشی این فیل تنها به دلیل هزینه های گزافی که در گذشته برای نگهداری آن خرج شده بود، تمایلی به رد کردن و فروش آن نداشت. فیل های سفید زیادی در زندگی ما هستند که هر چه زودتر باید از آن ها خلاص شویم. یک سهام بد و زیان دِه، یک ماشین معیوب و پرهزینه و مواردی ازاین دست دشمنی بزرگ برای پس انداز پول می باشند.
۱۵- انباری خانه را پر نکنید
برخلاف ایده ای که بسیاری از افراد دارند، انبار کردن اجناسی که دیگر استفاده ای در زندگی شما ندارند، کار عاقلانه ای در شرایط فعلی زندگی امروز بشر نیست. شما می توانید به جای انبار کردن وسیله هایی که به آن ها نیازی ندارید، از فروش آن ها مبالغی برای سرمایه گذاری در بازارهای مالی به دست آورید. در حال حاضر و در شرایط فعلی تنها با ۵۰۰ هزار تومان می توانید هر سهمی را در بازار بورس بخرید و روی آن سرمایه گذاری کنید.
۱۶- قرض بگیرید
اگر ایده ای پولساز در ذهن دارید و تنها مشکل پیش رو پول است، سعی کنید از سرمایه های راکد اطرافیان برای چنین امری استفاده نمایید. با این کار هم می توانید به درآمدهای بیشتری برسید، هم اطرافیان را در این درآمدها شریک کنید و هم از قسط های سنگین بانکی در امان بمانید. البته قبل از پرداختن به این شیوه پس انداز و سرمایه گذاری، از روش خود مطمئن باشید.
۱۷- بدهی خود را به موقع صاف کنید
یکی دیگر از عادت های بدی که در جوامع امروز رواج پیدا کرده است، به عقب انداختن بدهی ها و درنتیجه انباشته شدن جریمه ها روی هم است. شاید اگر کل هزینه های اضافی ای که بابت جریمه دیرکرد پرداخت کرده اید را جمع کرده بودید، اکنون سرمایه مناسبی در دست داشتید.
۱۸- به دنبال وام های با سود سنگین برای سرمایه گذاری و پس انداز نباشید
وام گرفتن نیز یکی از روش های متداولی است که افراد از آن برای سرمایه گذاری و تکمیل پس اندازهای خود بهره می برند. وام را می توان پس اندازی قلمداد کرد که شما پیشاپیش کل مبلغ نهایی را در اختیار دارید. اما حتماً باید با اصول وام گرفتن و هزینه کردن آن آشنا باشید. در غیر این صورت در دام بزرگ اقساط بانک ها گرفتار شده و سرمایه های خود را از دست خواهید داد.
۱۹- پول های خود را به طلا تبدیل کنید
یکی از روش های بسیار جذاب برای پس انداز پول تبدیل کردن آن به طلا است. فارغ از سرمایه گذاری با این متد و امکان کسب سود حتمی در دید بلندمدت، با این روش پس انداز پول می توانید خود را در برابر تورم های اقتصادی کشور نیز بیمه کنید.
۲۰- اول پس انداز، بعدا خرج کنید
اگر قرار است درصدی از درآمد ماهیانه خود را پس انداز نمایید، باید این درصد را در همان روز نخست دریافت حقوق از حساب خود کسر کنید نه بعد از پرداخت همه هزینه ها و بدهی های خود.
روش های پس انداز پول با درآمد کم
در نگاه اول پس انداز کردن نیاز به درآمد بالایی دارد. اما این یک تصور اشتباه و غلط است. هر کس به میزان درآمدی که دارد می تواند مبلغی از آن را به عنوان پس انداز در روش های مختلف آن تخصیص دهد. دو نفری را تصور کنید که یکی با ۲۰ میلیون تومان درآمد ماهیانه، هزینه زندگی اش را بر مبنای ۲۲ میلیون تومان برآورد نموده و مجبور به قرض و وام گرفتن می شود و فرد دیگری که با ۶ میلیون تومان درآمد، زندگی اش را با ۴ میلیون می گذراند. مسلماً فرد دوم در آینده وضعیت بهتری برای خود ایجاد خواهد کرد.
از روش های زیر می توانید برای پس انداز پول با درآمد کم استفاده نمایید:
- خرید سکه های چند گرمی طلا
- سرمایه گذاری در بورس
- حساب پس انداز بانکی برای اخذ وام با سود کم
- شراکت با اطرافیان در کسب و کار
- خرید واحدهای صندوق سرمایه گذاری
انواع استراتژی های پس انداز پول
در کنار آموزش روش های سرمایه گذاری می توانید با یادگیری استراتژی های پس انداز نیز این خصلت را در خود تقویت نمایید. برخی از رایج ترین این استراتژی ها عبارتند از:
-
پس انداز پله ای
به جای سرمایه گذاری یک دفعه با حجم بالا می توانید کم کم میزان سرمایه خود را افزایش دهید. این روش مخصوصاً برای افراد حقوق بگیر و با درآمد ثابت ماهیانه می تواند بسیار مناسب باشد.
-
پس انداز تصاعدی
در این روش سرمایه گذاری که کمی مشابه با روش قبل است شما می توانید در قدم های بعدی میزان سرمایه را با نرخ تصاعدی افزایش دهید.
-
پس انداز غیرمستقیم
مبالغ بالا همیشه سودهای بالاتری را برای ما به ارمغان می آورند. اگر به سرمایه های زیاد برای چنین پس اندازهایی دسترسی ندارید، می توانید با شراکت با اطرافیان و یا خرید واحدهای صندوق های سرمایه گذاری نسبت به آن اقدام نمایید.
خلاصه
در این مقاله به بررسی تاریخچه پس انداز در میان جامعه بشری پرداختیم و اهداف و آرمان های انسان امروز را برای پس انداز و افزایش ارزش سرمایه های خود مرور کردیم. در ادامه با ۲۰ روش پس انداز کاربردی برای زندگی امروز آشنا شدیم و روش هایی از آن ها که نیاز به سرمایه کمی دارند را نیز تفکیک نمودیم. کسانی که در زندگی خود اهدافی دارند و با انگیزه بالا برای رسیدن به این اهداف تلاش می کنند، آگاهی از این اطلاعات می تواند برای آن ها تبدیل به یک سکوی پرتاب شود. ازاین رو این بار به جای اینکه این روش ها را در اتاق بایگانی ذهنتان به فراموشی بسپارید، بهتر است بهترین آن را انتخاب و هر چه سریع تر برای آینده خود و خانواده تان دانه های پس انداز را در دل خاک بکارید.
