چگونگی ذخیره پول، یکی از پرسش های اساسی مالی است که در وضعیت اقتصادی امروز، اهمیت آن دو چندان شده است. در واقع ذخیره پول، اولین قدم برای ساختن ثروت است. بسیاری از افراد فکر می کنند ذخیره کردن پول، کار سخت و غیر قابل انجامی است. چون انسان را مجبور می کند از چیزهای مورد علاقه اش دست بکشد. این گفته هم درست است و هم نادرست. در حقیقت، موضوع ذخیره پول به چگونگی برخوردمان با پول بازمی گردد. در این مقاله راهکارهایی اساسی و کاربردی برای ذخیره پول به شما ارائه می دهیم.
تاریخچه ذخیره پول
اگر نگاهی به زندگی انسان بیندازید متوجه خواهید شد که تاریخچه ذخیره پول در زندگی وی حتی به زمانی قبل از اختراع آن برمی گردد. انسان ها حتی قبل از اینکه پول اختراع شود سایر چیزهایی که از آن برای مبادلات مالی خود استفاده می نمودند را ذخیره می کردند. این رویه بعدها با پول رایج تر شد. شاید حضور بانک ها در جامعه انسانی را بتوان قوی ترین نشانه ذخیره پول در تاریخ دانست. در تاریخ روایت های زیادی برای اولین بانک جهان وجود دارد اما چیزی که هست این مراکز بعد از به وجود آمدن و توسعه ذهنیت ذخیره کردن پول در انسان ها ایجاد شده اند.
چرا باید پول ذخیره کنیم؟ در گذشته باوری بین مردم وجود داشت که سبب می شد گمان کنند برای داشتن یک زندگی راحت در زمان بازنشستگی بایستی پشتوانه مالی خوبی داشته باشند. همین طرز تفکر باعث شد تا آن ها به فکر ذخیره پول برای آینده باشند. این اتفاق در وضعیت کنونی با دلایل دیگری نیز همراه شده است؛ ذخیره پول برای سرمایه گذاری، برای پیشرفت در عرصه مالی، با هدف خرید کالاهای گران و ساخت آتیه فرزندان و غیره.
با راه های میانبر ذخیره پول آشنا شوید
در ابتدا باید کمی شما را ناامید کنیم و بگوییم که هیچ نسخه طلایی برای ذخیره کردن پول وجود ندارد. زندگی هر فرد، با دیگری متفاوت است و همین تفاوت ها دست و پای ساختن یک فرمول بی عیب و نقص را می بندند. اما از آن جایی که در قلب هر تاریکی همیشه نقطه های امید در حال درخشش هستند، در این مورد نیز می توان راه چاره ای پیدا کرد. توصیه ما در خانه سرمایه این است که چندین ایده ذخیره پول را با هم ترکیب کرده و راه حل مخصوص به خودتان را ایجاد کنید. در ادامه، چند ترفند برای ذخیره پول ارائه شده که به شما در تصمیم گیری و انتخاب روش درست، کمک خواهند کرد.
۱- از قانون ۵۰، ۳۰، ۲۰ استفاده کنید
قانون ۵۰، ۳۰، ۲۰، روشی عالی برای بودجه ریزی است. هدف این روش، تقسیم بندی درآمدتان به ۳ طبقه است. در طبقه ی اول باید هزینه های ضروری تان را مشخص کنید. شما باید پنجاه درصد درآمد خود را به هزینه های ماهانه تان مانند استفاده از وسایل حمل ونقل، مواد غذایی، پرداخت قبض ها و هر آنچه نمی توانید بدون آن ها زندگی کنید اختصاص دهید. طبقه بعد به هزینه های شخصی یا همان «لیست خواسته هایتان» اختصاص دارد. این بدان معنا است که شما باید ۳۰ درصد از حقوق خود را برای سرگرمی، خرید، سفر و هر آن چیزی که باعث خوشبختی و شادی شما می شود در نظر بگیرید. در طبقه آخر نیز ۲۰ درصد از پولتان را به پس انداز اختصاص دهید. می توانید برای انجام این کار، ذخیره سازی پول خود را خودکار کنید که هر ماه به صورت خودکار ۲۰ درصد از موجودی تان را به حساب پس اندازتان منتقل کند. می توانید در آینده از پس انداز خود برای سرمایه گذاری در سهام یا اوراق قرضه استفاده کنید. برای کسانی که درآمد متغیر دارند، انتقال خودکار همیشه امکان پذیر نیست. در عوض، باید خود را عادت دهید که هر بار و پس از دریافت دستمزد، ۲۰ درصد از آن را ذخیره کنید.
۲- برنامه مالی خود را با جزئیات مشخص کنید
بودجه بندی فقط مختص دولت ها و مشاغل نیست. زمانی که بودجه محدودی دارید، نوشتن یک برنامه مالی دقیق ضرورت دارد. اهداف خود را به دقت مشخص و برای ذخیره پولتان برنامه ریزی کنید. برای مثال اگر قصد دارید سال آینده به سفر بروید، ابتدا محاسبه کنید هزینه سفرتان چقدر خواهد شد. درآمد ماهانه خود را در نظر بگیرید، تمام هزینه های ضروری را از آن کم کنید و میزان ذخیره ماهانه تان را در درازمدت مشخص کنید. اهداف بلندمدت می توانند محرک های بسیار قوی و انگیزه ذخیره هر چه بیشتر پول باشند.
۳- از شر بدهی هایتان خلاص شوید
بدهی ها می توانند مقدار زیادی از پول شما را ببلعند. به همین دلیل باید تا جایی که امکان دارد بدهی های خود را صاف کنید یا آن ها را کاهش دهید. یکی از بهترین راه های مقابله با بدهی این است که در وهله اول اصلاً به سراغ قبول بدهی نروید. در غیر این صورت اگر از قبل بدهی دارید و در پرداخت آن دچار مشکل هستید می توانید راهی برای کاهش سنگینی بار این مسئولیت پیدا کنید. مثلا می توانید در کنار کسب و کار خود درآمدزایی دیگری داشته باشید. اگر بتوانید راهی برای کسب درآمد اضافی بیابید – بدون اینکه وقت زیادی از شما بگیرد- از شر بدهی هایتان خلاص خواهید شد. همچنین می توانید از طریق ایجاد بودجه بندی مناسب برای کسب و کار خود، ضمن اطمینان از مدیریت سایر هزینه ها، پرداخت بدهی تان را آسان تر کنید.
۴- زمان را در چنگ خود بگیرید
حتماً شما هم شنیده اید که «زمان، گنج است». به همین دلیل نباید آن را به هدر دهید. مدیریت زمان مهارتی است که اگر بر آن مسلط شوید، نه تنها در بسیاری از هزینه های شما صرفه جویی می شود بلکه زمینه های ذخیره پول را برایتان ایجاد خواهد کرد. یکی از بهترین راه های صرفه جویی در وقت، استفاده از ابزارهایی است که می توانند عملکرد شما را مؤثرتر کنند. برای این کار می توانید قسمت هایی از فعالیتتان را خودکار کنید و وقت خود را بابت انجام کارهای روتین به هدر ندهید. همچنین می توانید بخش هایی از کارتان را برون سپاری کنید. درست است که این اقدام به نوعی هزینه محسوب می شود اما اگر می خواهید پتانسیل درآمدزایی خود را به حداکثر برسانید، نباید این نکته را از قلم بیندازید.
۵- هزینه های ماهانه خود را کنترل کنید
برای شروع می توانید بابت تمام خریدهای خود رسید دریافت کنید. تا در پایان ماه ببینید پولتان خرج چه چیزهایی می شود و کدام یک از هزینه های غیرضروری را می توان حذف کرد. سپس آن مقدار را به پس اندازتان اضافه کنید. بین ذخیره و پس انداز پول برای آینده تفاوت وجود دارد. بنابراین فقط پول کمتری خرج نکنید بلکه برای هزینه های بازنشستگی، دانشگاه یا شرایط اضطراری نیز برنامه ریزی کنید. هزینه های غیرضروری و افراطی خود را با میزان ذخیره تان مطابقت دهید. به این صورت که اگر برای انجام کاری ولخرجی کردید، به همان مقدار در حساب پس انداز خود جایگزین کنید.
۶- قانون ۳۰ روز را به کار بگیرید
این قانون به اجتناب از خرید اجناس گران قیمت یا غیرضروری و درنهایت به ذخیره پول کمک می کند. کنترل خشنودی لحظه ای یکی از مهم ترین قواعد مالی شخصی است. درنتیجه برای خریدتان ۳۰ روز صبر کنید. انتظار به شما کمک می کند تا ببینید که آیا خرید موردنظرتان ارزش صرف پول را دارد؟!
۷- قبل از اینکه به خرید بروید فهرستی تهیه کنید و فقط طبق آن پیش بروید
یکی از ساده ترین راه های صرفه جویی در هزینه ها این است که به هنگام خرید، فهرستی تهیه کنید. در حالت عادی خریدهای ناگهانی و غیرمترقبه بسیاری پیش می آیند و خب همه این ها هزینه بر هستند. تهیه لیست نه تنها به شما در خرید موارد متناسب با برنامه غذایی تان کمک می کند، بلکه می تواند از خریدهای اضافی و غیرضروری نیز جلوگیری کند.
۸- دستی به سر و گوش نگرشتان بکشید
برای برخی از افراد، ذخیره پول تجربه خوشایندی نیست. چون تصور می کنند درنتیجه آن باید از سرگرمی ها، سفر، خرید و غیره، محروم شوند. اما برای برخی دیگر، صرفه جویی در هزینه ها نتیجه یک برنامه ریزی استراتژیک برای رفاه بیشتر در آینده شان است. این تفاوت به طرز تفکر برمی گردد. اما اگر پول بیشتری به دست بیاورید، پس انداز بیشتر آسان تر خواهد بود. به جای تمرکز بر صرفه جویی بیشتر، بر ارتقای مهارت و یادگیری تان تمرکز کنید تا درآمدتان افزایش پیدا کند.
۹- هزینه های اختیاری خود را کاهش دهید
برخی هزینه ها در ماه ثابت هستند؛ مانند وام، اجاره و حق بیمه که این ها هزینه های غیر اختیاری یا همان «هزینه های زندگی» محسوب می شوند. اما هزینه های اختیاری «هزینه های سبک زندگی» هستند که حتی الامکان می توان آن ها را کاهش و پول بیشتری ذخیره کرد. مثلا می توانید در هزینه های گرمایشی خود در طول زمستان یا هزینه های سرمایشی در طول تابستان صرفه جویی کنید، مصرف آب را کاهش دهید، بیشتر از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنید، سایت های تخفیف گروهی را بررسی کرده و تا جایی که امکان دارد خریدهای خود را با تخفیف انجام دهید تا هزینه هایتان کاهش پیدا کند.
۱۰- چالش استفاده از پول نقد را به راه بیندازید
مطالعات بسیاری نشان می دهند که وقتی شما به جای کارت کشیدن «از پول نقد» استفاده می کنید تمایلتان به خرید، کاهش می یابد. بنابراین، چالش «تنها استفاده از پول نقد» می تواند در ذخیره پول بیشتر به شما کمک کند. برای انجام این چالش می توانید پرداخت های اینترنتی و خودکار خود را به همان طریق قبل انجام دهید اما برای خرید پوشاک، مواد غذایی، سرگرمی و مابقی هزینه ها از پول نقد استفاده کنید.
۱۱- هوشمندانه ذخیره کنید
روش های زیادی برای ذخیره و پس انداز کردن پول وجود دارند. اما مهم ترین جنبه کنترل هزینه ها، مشخص کردن «دلیل این کار» است. زمانی که چرایی ذخیره پولتان را در درازمدت بدانید، به احتمال زیاد برنامه ریزی های کوتاه مدتتان را با تمایل بیشتری دنبال خواهید کرد. همچنین به خاطر داشته باشید که ذخیره پول به معنای پس انداز افراطی و زندگی بدون رفاه و راحتی نیست. بلکه تنها باید نسبت به هزینه هایتان هوشیار باشید، از منابع خود به بهترین شکل ممکن استفاده کنید و رفاه آتی تان را نیز در نظر بگیرید.
۱۲- به جای هزینه ها روی سرمایه گذاری و پس انداز تمرکز داشته باشید
بسیاری از افراد که البته تعداد آن ها کاملاً قابل توجه است، عادت دارند هر ماه تمرکز حداکثری خود را روی هزینه های خود قرار دهند. ۱۰۰۰ تومان پفک، ۱۵ هزار تومان تن ماهی، ۱۰ هزار تومان شارژ اینترنت، ۳ هزار تومان صندوق صدقات، ۴ تا ۵۰۰ تومان برای انتقال پول و عبارت هایی از این دست که یا بر روی کاغذ و یا در نرم افزارهای مدیریت مالی خود یادداشت می کنیم. واقعیت این است که وقتی شما روی چنین مواردی تمرکز داشته باشید دیگر وقتی برای فکر کردن به ذخیره پول و یا روش های سرمایه گذاری نخواهید داشت. این ها تبدیل به اصل می شوند و پس انداز و سرمایه گذاری در فرع و پشت پرده قرار می گیرند. اما شما به عنوان یک کاربر آگاه بایستی دقیقاً عکس این موضوع رفتار کنید. برای هزینه های ماهانه خود مبلغی را کنار گذاشته و آن را در حسابی مشخص قرار دهید. حالا می توانید روی اصل موضوع یعنی ذخیره سازی پول تمرکز داشته باشید.
۱۳- حساب هایتان را جدا کنید
شما بایستی چندین حساب بانکی برای زندگی روزمره خود داشته باشید. این امر برای مدیریت درست هزینه ها و پس انداز لازم است. در حسابی که هیچ دسترسی برای هزینه کردن از آن ندارید، پس انداز نموده و ذخیره پول را در آن قرار دهید. از سایر حساب ها هم می توان حساب هزینه های روزمره، حساب بدهی ها و اقساط، حساب هزینه های خودرو و از این دست هزینه ها را نام برد. برای هر یک از این موارد یک حساب جدا داشته باشید تا بتوانید به راحتی و بدون نیاز به استفاده از روش بند قبل آن ها را کنترل کنید. برای هرکدام از این هزینه ها مقدار مشخصی که از قبل باتجربه به دست آورده اید در نظر بگیرید و آن میزان پول را سر برج در حساب مذکور بریزید. شما در طول یک ماه تنها مجوز هزینه کردن از موجودی همین کارت را خواهید داشت و هیچ سرمایه دیگری برای این موارد نباید اختصاص دهید. این اصل بزرگی است که هم می متواند تمرکز شما را در سرمایه گذاری افزایش دهد و هم به راحتی هزینه های شما را کنترل نماید.
۱۴- هزینه هایتان را واقعاً هزینه کنید
فرض کنید که شما برای هرکدام از بخش های زندگی خود هزینه ای به صورت ماهیانه در نظر گرفته اید. ۱ میلیون تومان برای خوردوخوراک، ۱ میلیون تومان هزینه سفر، ۱ میلیون تومان هزینه سرگرمی، ۱ میلیون تومان هزینه خودرو و ۱ میلیون تومان هم برای موارد اضطراری که هر ماه با آن ها روبرو می شوید. جز این موارد مبلغی را هم به عنوان پس انداز ذخیره نموده اید. شاید اصلی که می خواهیم برای شما بازگو کنیم کمی تعجب برانگیز باشد، اما برای داشتن یک زندگی شاداب و فراهم شدن شرایط ذخیره سازی مناسب پول حتماً بایستی این هزینه ها در هر ماه انجام شود. ممکن است از خود بپرسید که اگر از هرکدام از این مبالغ ۱۰ درصد در ماه اضافه بیاورم و در صندوق ذخیره سازی پول قرار دهم، شرایط به زودی بهتر خواهد شد. اما این یک تفکر اشتباه است. زیرا با کم کردن این هزینه های لازم، شما در واقع در حال لطمه زدن به زندگی و سلامت خود هستید که بعدها برای جبران این لطمه ها نیاز به هزینه های چند برابری خواهید داشت. اگر برای خودرو کم هزینه کنید، در واقع در حال بالا بردن استهلاک ماهانه آن هستید، اگر برای خوردوخوراک کمتر هزینه کنید، بدنتان را ضعیف می کنید و زمینه لازم برای بیماری ها را در خود به وجود می آورید. این واقعیت برای تمام بخش های هزینه ها با همین منطق وجود دارد. پس هزینه هایتان را واقعاً هزینه کنید.
۱۵- برای پیشگیری هزینه کنید نه برای درمان
به یاد داشته باشید که یکی از راه های ذخیره سازی پول داشتن بدنی سالم است. به محض مواجهه با اولین بیماری شما مجبور به پرداخت هزینه های سنگینی شده و تمام ذخیره های خود را از دست خواهید داد. ازاین رو در هر ماه مقداری از پول خود را برای دور ماندن از بیماری های مختلف در نظر بگیرید. یادتان باشد که هزینه کردن برای پیشگیری نیاز به مبالغ بسیار کمتری نسبت به هزینه کردن برای درمان خواهد داشت.
۱۶- اول ماه ذخیره کنید
خیلی ها با وجود اینکه اعتقاد به ذخیره سازی پول دارند، اما این کار را به آخر برج و بعد از تمام شدن همه هزینه ها موکول می کنند؛ رفتاری کاملاً غلط که اصلاً با اصول ذخیره سازی پول سازگاری ندارد. شما بایستی در همان اولین روز ماه درصدی که برای ذخیره سازی پول در نظر گرفته اید را جدا کرده و سپس برای مانده حساب خود برنامه ریزی کنید. این رفتار است که در درازمدت می تواند حساب پس انداز شما را ارتقاء بخشد.
۱۷- وسایل هزینه بر را از زندگی خود حذف کنید
یکی از نکات منفی بزرگی که در زندگی همه ما وجود دارد، داشتن وسیله هایی است که مانند جاروبرقی درآمدها و سرمایه های ما را می بلعند. برای ذخیره سازی بهتر پول باید این وسایل را از زندگی حذف نمایید و جلوی ضرر را هر چه سریع تر بگیرید. اما مهم ترین دلیل شما برای ذخیره پولتان چیست؟
خلاصه مقاله
ذخیره سازی پول ازجمله واقعیت های زندگی است که همیشه و به شیوه های مختلف با بشر همراه بوده است. بدون پس انداز ورود به دنیای آینده برای انسان سخت شده و زندگی او در تلاطم خواهد بود. ازاین رو یادگیری تکنیک های به روز و روش های ذخیره سازی پول می تواند این روحیه را در افراد تقویت کند و شرایط مناسب تری برای وی در زندگی رقم بزند. در این مقاله نیز سعی کردیم تا به روزترین روش های ذخیره سازی پول را با هم مرور کنیم. تکنیک هایی برای کم کردن هزینه های ماهانه را با هم بررسی کردیم و سپس به ارزیابی روش هایی برای بالا بردن سطح کیفی زندگی و افزایش درصد پس انداز پول پرداختیم. استفاده از ترکیبی از این روش ها می تواند علاوه بر اینکه وضعیت مالی شما را در درازمدت بهبود می بخشد، یک زندگی عالی را در آینده برای شما رقم بزند.
