قلکهای زمان کودکی را حتما به خاطر دارید. پولهایمان را جمع می کردیم تا چیزهای کوچکی که دوست داشتیم را برای خودمان بخریم. پس انداز کردن یکی از کارهایی است که تقریبا همه والدین با خریدن قلک به کودکانشان آموزش می دهند. با بزرگ تر شدن بچه ها این قلک های کوچک تبدیل به حساب های بانکی یا تبدیل به انواع دیگر سرمایه گذاری می شود. البته پس انداز با سرمایه گذاری تفاوت هایی دارد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت. سرمایه گذاری به ورود دارایی به بازار سرمایه گفته می شود که به منظور دریافت سود و افزایش درآمد صورت می گیرد. از نظر اقتصادی، سرمایه گذاری کالایی ارزشمندی است که خریداری می شود اما مصرف نمی شود، زیرا هدف از خرید آن دریافت سودی در آینده است. از نظر مالی، در سرمایه گذاری مطمئن بحث بر سر دارایی پولی است که یا به منظور ایجاد درآمدی مزید بر درآمد فعلی انجام می شود یا هدف آن است که پس از بالاتر رفتن ارزش آن برای دریافت سود به فروش برسد.
سرمایه گذاری مطمئن
به زبان ساده تر سرمایه گذاری معمولا در جهت راه اندازی و توسعه کسب و کارهاو پروژه ها یا خریدن اقلام و کالاهای ارزشمند مورد استفاده قرار می گیرد که در آینده نه تنها موجب افزایش درآمد می شود، بلکه ارزشش نیز بالاتر می رود. معنای سرمایه گذاری در مورد هر اقدامی که با افزایش میزان درآمد و دارایی در آینده همراه است، به کار می رود. از لحاظ مالی، این اقدامات شامل موارد مختلف از جمله خرید اوراق قرضه، کالا، مستغلات و املاک می شود. حتی ساختمان ها و مکان هایی که در آن جا به تولید محصولات پرداخته یا مواد اولیه ای که در برخی کارخانه ها تولید می شود، نوعی سرمایه گذاری محسوب می شوند. در همان زمانی که به فکر برنامه ریزی برای آینده و یافتن راهی برای ترقی هستید، دقیقا در حال سرمایه گذاری هستید. شخصی تصمیم می گیرد تا تحصیلات خود را در دانشگاه ادامه دهد سطح علمی خود را بالا برده تا پیرو آن به خواسته های دیگرش برسد، یا شخصی علاقه مند به حرفه ای است و قصد دارد تا با فراگرفتن آن کسب و کاری راه بیندازد.
به صورت کلی سرمایه گذاری مطمئن امری است که در جهت آینده نگری شما پیش می رود، کاری است که حالا انجام می شود اما نتیجه آن در آینده معلوم میشود. اما نکته ای در این جا وجود دارد که باید حتما به خاطر سپرد، سرمایه گذاری کاری است که از ریسک بالایی برخوردار است، ممکن است سودی در کار نباشد یا سرمایه اولیه شما در خطر بیافتد. مثلا سرمایه گذاری در کارخانه ای انجام شود که پس از مدتی ورشکست یا پروژه ها با شکست مواجه می شوند. همین نکته است که مسئله پس انداز و سرمایه گذاری را از هم جدا می کند. ریسک حتی در ارتباط با برنامه ریزی هایی که برای آینده می کنید، نیز ممکن است پیش بیاید. ممکن است هیچ کدام از آن برنامه ها آن طور که می خواهید پیش نرود. حتما توجه کرده اید در یک دوره زمانی فارغ التحصیلان بعضی رشته ها، موقعیت شغلی عالی داشته اند، بقیه افراد نیز برای به دست آوردن آن موقعیت شغلی به تحصیل در آن رشته می پردازند، اما در آینده ای نه چندان دور با به اصطلاح اشباع شدن متخصصان در آن زمینه دیگری خبری از موقعیت شغلی خوب نخواهد بود، در واقع شغلی نخواهد بود چون تعداد معمولا بیش از حد نیاز است.
انواع سرمایه گذاری مطمئن
۱- سرمایه گذاری در بازار بورس
اسم بازار بورس را به دفعات شنیده ایم. یکی از راه های سرمایه گذاری خرید سهام شرکت ها و کارخانجات سهامی عام از طریق بازار بورس است. نکته ای که پیش تر در مورد ریسک بالا گفتیم در اینجا معنی می گیرد، پس فراموش نکنید حتما باید با افراد خبره مشورت کنید و بهتر است بگوییم در همه مراحل در ارتباط باشید. البته با وجود همه شرایط خوب باید بدانید صبر در اینجا حرف اول را می زند نباید انتظار داشته باشید در کوتاه مدت پول شما ۳ برابر می شود. باید صبر کرد و فرصت داد و ناامید نشد.
با وجود تمام خطراتی که سرمایه گذاری در بورس وجود دارد، گفتنی است که بیشترین بازدهی در سال های اخیر در مقایسه با دیگر بازارهای مسکن، طلا و ارز داشته است. به طوری که طبق گفته کارگزاری مفید ارزش مبلغ ۱۰ میلیون که ۵ سال پیش در بازار بورس سرمایه گذاری شده حال ۸۳ میلیون تومان است. سعی کنید تا با یادگیری تحلیل بنیادی و تکنیکال مهارت های معامله گری خود را تقویت کنید تا بتوانید بنا به شرایط تصمیم درست بگیرید. این مهم است که شما در شرایط حساس هیجانی رفتار نکنید، چرا که بازار بورس هم زمان اصلاح بازار را به دنبال دارد که با ضررهایی همراه است و هم زمان سوددهی. تمام نکته در این است که چه زمانی مناسب برای خرید و چه زمانی مناسب برای فروش است بدون هیچ گونه هیجانات و احساسات لحظه ای، تنها صبور باشید و نتیجه را درنظر بگیرید.
۲- سرمایه گذاری در بازار ارز
بازار ارز نیز یکی از بازارهایی است که توجه سرمایه گذاران را به خود جلب می کند اما اگر به سرمایه گذاری در این بازار علاقه مندید به این نکات دقت کنید. همان طور که از پیش گفتیم صبر حرف اول را می زند، زیرا سرمایه گذاری در بازار ارز نیز همانند بازار بورس از ریسک بالایی برخوردار است پس با توجه به شرایط اقتصادی کشور باید برای خودتان موعد مقرر تعیین کنید که از حالا تا چه زمانی پول را وارد بازار سرمایه می کنید. سرمایه گذاری در دوره های بلند مدت بازدهی بیشتری دارد. اخبار اقتصادی را دنبال کنید تا ضمن آگاهی پیدا کردن از وضعیت اقتصادی کشورهای مختلف بتوانید بهترین تصمیم را جهت انجام سرمایه گذاری بگیرید. از صرافی های معتبر و رسمی ارز خرید کنید، وجود اسکناس های تقلبی باعث شده تا خطر سرمایه گذاری در این بازار دو چندان شود. نمی توان گفت که بازار ارزهایی که محبوبیت بیشتری دارند، موفق و پر بازده هستند، ممکن است از ارزهایی که در حاشیه هستند، بازدهی بیشتری دریافت کنید.
نکته آخر اینکه معمولا وقتی نرخ ها رو به افزایش یا در بالاترین سطح خود هستند افراد تصمیم به خرید می گیرند و هنگامی که قیمت ها در حال کاهش یا پایین ترین میزان است تصمیم به فروش می گیرند که این کار اگر ضرر هم ندهند، صد در صد سود ندارد. باید دقتتان را بالا ببرید و بدانید چه زمانی بفروشید و چه زمانی بخرید. دلار ۲٫۳% رشد داشته است به این صورت که در آخرین روز سال ۹۸ در حدود ۱۴هزار و ۹۰۳ تومان بود و در اولین ماه سال ۹۹ حدود ۳۴۷تومان رشد داشت. با توجه به نظر تحلیلگران بازار ارز پس اینکه نرخ دلار از ۱۶هزار و ۵۰۰ نگذشت مرحله جدیدی از فروش ارز آغاز شد و با رفتن نرخ دلار به زیر ۱۶ هزار تومان نشان داد که تقاضای خاصی در بازار وجود ندارد. به باور آنان احتمال بازگشت قیمت چندان قوی نیست، اما به افت بیشتر شاخص ارزش خوش بین هستند. با توجه به نوسانات زیاد نرخ ارز مخصوصا در دو سال گذشته توصیه می شود سرمایه تان را وارد این بازار نکنید.
۳- بازار مستغلات و املاک
نوع دیگری از سرمایه گذاری مطمئن خرید ملک است که معمولا این طور گفته می شود در شرایطی که قیمت ها پایین تر است خرید انجام می شود و در شرایطی که قیمت ها بالاتر است به فروش می رسد تا سودی عاید فروشنده شود. البته در شرایط فعلی بازار مسکن ایران که در طی چند سال اخیر با رکود شدیدی همراه بوده سرمایه گذاری در این بازار ریسک بزرگی است، زیرا این نوع سرمایه گذاری با هرمیزان سرمایه امکان پذیر نیست و لازمه آن سرمایه زیاد است. حتما برای انتخاب این نوع سرمایه گذاری، شرایط فعلی کشور از لحاظ اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را در نظر بگیرید، آمارهای تحلیلی بازار مسکن در دو سال اخیر را با دقت مطالعه کنید. ایده آل گرایانه برخورد نکنید و سعی کنید با توجه به بودجه ای که دارید، منطقه ای را انتخاب کنید که هم مناسب دارایی شما باشد و هم باتوجه به میزان ریسکی که بکار می برید، سوددهی مناسب هم داشته باشد. نرخ رشد بازار مسکن در ۴ سال اخیر صعودی بوده اما در سال ۹۸ یک رکود تورمی جدی را تجربه کرد. با بالا رفتن قیمت زمین و خانه های کلنگی میزان ساخت و ساز کاهش پیدا می کند. در سال ۹۹ سرمایه گذاری در مسکن گزینه خوبی نخواهد بود.
۴- سرمایه گذاری در بانک یا سپرده بانکی
فعالیت این بانک ها متفاوت از بانک های معمولی است در واقع بانک هایی که سرمایه گذاری در آن ها صورت می گیرد، خدمات مختلفی را در جهت افزایش مقدار پول ارائه می دهند. به این صورت که در این جا تمرکز بر فعالیت های تجاری و مدیریت تجهیزات است و هر ماه سودی به عنوان سود سپرده به حساب واریز می شود. سپرده بانکی به دو صورت انجام می گیرد: سپرده بلندمدت و سپرده کوتاه مدت. در نوع بلندمدت سپرده سرمایه فرد در بازه زمانی طولانی مثلا ۵ سال پولش را در بانک می گذارد، باتوجه به میزان سرمایه ای که در بانک گذاشته است سودی دریافت می کند. از مزایای این نوع سرمایه گذاری می توان به این اشاره کرد که شخص سرمایه گذار قادر است تا در فعالیت های بلند مدت شرکت کند. از محدودیت های این نوع سرمایه گذاری باید به این دو نکته اشاره کرد که سرمایه را در حساب سپرده بلندمدت نمی توان از بانکی به بانک دیگر منتقل کرد و نکته دوم اینکه پول را نمی توان در بازه زمانی تعیین شده واریز یا برداشت کرد. برعکس حساب سپرده بلندمدت، در حساب های کوتاه مدت می توان هم واریز و برداشت انجام داد. محدودیت زمانی مطرح نیست و هر زمانی که فرد بخواهد می تواند پول را از حساب خارج کند. مورد دیگر اینکه فرد می تواند از بانک درخواست کند تا سود پول را به حساب واریز کند. اگر نرخ سود بانکی بلندمدت را سالانه ۱۵% در نظر بگیریم و ۱۰۰ میلیون تومان پول به حساب سپرده باشیم محاسبه سود به این صورت خواهد بود:
یعنی هر ساله ۱۵ درصد از ۱۰۰ میلیون تومان معادل ۱۵ میلیون تومان به حساب سپرده مشتری واریز می شود. اگر همین میزان سود را تقسیم بر تعداد ماه های سال یعنی ۱۲ کنیم رقم سود ماهانه را به دست می دهد. حال بانک آینده با سود ۲۰% برای حساب سپرده بلند مدت با موجودی ۱۰۰ میلیون تومان، ماهانه ۴۱۶ هزار تومان بیشتر از حد مجاز سود پرداخت می کند.
تفاوت سرمایه گذاری و پس انداز
همانطور که گفتیم در سرمایه گذاری ریسک زیادی وجود دارد اما در پس انداز اینطور نیست. در حقیقت اگر شما مقداری پول را پس انداز کنید فقط همان مقداری به آن افزایش می یابد که شما به آن اضافه می کنید و هیچ ریسکی در کار نیست. اما مسئله ای که در مورد پس انداز با توجه به شرایط اقتصادی فعلی کشور وجود دارد این است که با بالا رفتن تورم و قیمت ارز و بالطبع قیمت ها شاید عدد مقدار پولی که دارید تغییری نکند، اما بی شک ارزشش پایین آمده است. با سه برابر یا بیشتر شدن قیمت ها کاری که دو سال پیش می توانستید انجام دهید، الان قادر به انجامش نیستید. بنابراین، پذیرفتن ریسک سرمایه گذاری به مراتب کمتر آسیب رسان است، البته این امر ملزم به مشورت با متخصصان، مطالعه، تحلیل و تکمیل اطلاعات لازم برای برداشتن قدم اول در این راه است.
توسعه اقتصادی
سرمایه گذاری هایی که توسط مردم انجام می شود، سرمایه ای برای شرکت ها و کارخانه ها ایجاد می کند تا با استفاده از آن تجهیزات را تکمیل یا محصولاتی جدید تولید کنند. افزایش تولید و محصولات جدید در کارخانه باعث افزایش تولید ناخالص داخلی می شود. در پی افزایش تولید طبیعتا به نیروی انسانی بیشتری برای فعالیت در کارخانجات نیاز است در نتیجه اشتغال زایی نیز ایجاد می شود. در نهایت این روند به تدریج به رشد اقتصادی کشور کمک می کند.
سرمایه گذاری و افزونه خواهی
پیش تر در مورد سرمایه گذاری توضیح داده ایم، گفتیم که معمولا سرمایه گذاری ها در بلندمدت نتیجه بیشتری می دهند، اما افزونه خواهی یا به عبارت دیگر احتکار، که شخص به جمع آوری محصولاتی می پردازد که در هیچ فروشگاه دیگری یافت نمی شود، در مدت کوتاهی سوددهی می کند. تفاوت دیگری که وجود دارد این است که فرد سرمایه گذار با تا زمانی که دارایی سرمایه گذاری شده خود را به فروش نرساند صاحب آن خواهد بود اما در مورد احتکار این امر صدق نمی کند.
سرمایه گذاری مطمئن در شرایط فعلی کشور
یکی از دغدغه های افرادی که قصد سرمایه گذاری مطمئن دارند این است که «کجا سرمایه گذاری کنیم که سرمایه از بین نرود؟» در شرایط فعلی کشور سرمایه گذاری در هر یک از انواعی که نام بردیم با درنظر داشتن میزان سوددهی مناسبی که دارند از ریسک متناسب با میزان سرمایه نیز به طبع برخوردار هستند، اما نوع دیگری از سرمایه گذاری وجود دارد که به نام اسناد خزانه اسلامی یا «اخزا» معروف است. منتشر کننده این اوراق دولت است که به میزان بدهی که به پیمانکاران دارد اوراق منتشر میکند و سرمایه گذاران به ازای هر عدد اوراقی که خریداری میکنند، مبلغ ۱۰۰هزار تومان پرداخت می کنند. از آنجایی که پرداخت سود و تسویه حساب با سرمایه داران خزانه اولویت دولت است؛ بنابراین، ریسک در پایین ترین حالت و حتی نزدیک به صفر قرار دارد.
نکته مهم دیگر اینکه برای فروش اوراق بدهی محدودیتی وجود ندارد، هر زمانی که شخص بخواهد، می تواند آن را بفروشد، زیرا نوعی از سرمایه گذاری است که همیشه طرفداران خودش را دارد. برای خرید این اوراق بدهی باید کد بورسی خود را بگیرید و با استفاده از آن می توان از طریق سامانه های معاملاتی کارگزاری های مطرح مانند مفید، آگاه، شهر و … به خرید اسناد خزانه با نام اخزا بپردازید. اما فراموش نکنید هرنوع سرمایه گذاری مطمئن و با ریسک کمتری هم انتخاب کنید، در نهایت باید شش دانگ حواستان را به تحولات سیاسی، اقتصادی جهانی جمع کنید و هرروز اخبار و تحلیل های متخصصان را گوش دهید. سرمایه گذاری جدا از سرمایه، به دانش و تخصص هم احتیاج دارد و بدون این دو مورد شما تنها بر سرمایه خود تکیه کرده اید که هر آن ممکن است از دسترسی شما خارج شود.
