Lines_Background
وبینار آنلاین خانه‌سرمایه
00روز
00ساعت
00دقیقه
00ثانیه
ثبت‌نام رایگان
لوگو خانه سرمایهآموزش ترید از صفر صفر

آنچه یک سرمایه گذار بورس باید بداند (مفاهیم و اصطلاحات مهم بورس)

حراج تک قیمتی در بورس چیست؟
حراج تک قیمتی در بورس چیست؟

استفاده از حراج معاملاتی در بازار سرمایه یکی از روش های مرسوم و متداول است. در حراج های معاملاتی سیستم های خرید و فروش بازار سرمایه (خریدار و فروشنده)، مبلغ خاصی را برای اوراق بهادار، کالا یا خدمات و غیره در نظر می گیرند و پس از به توافق رسیدن معاملات خود را انجام می دهند. منظور از حراج دو مرحله از داد و ستد در جریان معاملات است نه اعمال تخفیف روی سهام. همه معاملاتی که در بورس و فرابورس قیمت گذاری و خرید و فروش می شوند از این مکانیسم پیروی می کنند. حراج های معاملاتی انواع مختلفی دارند که حراج تک قیمتی یا ناپیوسته یکی از آن هاست. در این مقاله از سری مقالات آموزش بورس خانه سرمایه قصد داریم شما را با این حراج آشنا کنیم.

حراج ناپیوسته یا حراج تک قیمتی در بورس چیست؟

در حراج تک قیمتی یا همان ناپیوسته، تا مدت زمان مشخص معامله ای بین خریدار و فروشنده صورت نمی گیرد؛ به این صورت که انگار مانعی برای رسیدن سفارش های مربوط به خرید و فروش به یکدیگر وجود دارد. حراج ناپیوسته درواقع به منظور کشف قیمت و رقابت میان خریداران و فروشندگان که سبب شکل گیری عرضه و تقاضا در بازار می شود، ایجاد شده است. هدف از این حراج رسیدن به قیمت متعادل است تا هم خریدار و هم فروشنده از آن راضی باشند و رقابت میان عرضه و تقاضا را کشف کنند.

برای مثال پیش گشایش در بورس نوعی حراج تک قیمتی است که در آن تنها فروشنده و خریدار اقدام به ثبت سفارش می کنند، اما در آن زمان خرید و فروشی انجام نمی شود. در پایان حراج ناپیوسته، هنگامی که خریدار و فروشنده در یک رقابت به توافق مشترک رسیدند، مچینگ قیمت یا همان برابری قیمت خریدار و فروشنده صورت می گیرد و حراج ناپیوسته به حراج پیوسته تبدیل می شود. در این زمان می توان گفت عرضه و تقاضا به توازن رسیده و معامله صورت گرفته است.

به طورکلی می توان گفت حراج پیوسته و ناپیوسته در زمان انجام شدن معامله با یکدیگر تفاوت دارند؛ به این صورت که در حراج ناپیوسته ابتدا به منظور رقابت بین عرضه و تقاضا یک مرحله پیش گشایش و در پایان معامله پس از مچ شدن قیمت صورت می گیرد.

زمان یا موقعیت حراج ناپیوسته

برای حراج ناپیوسته یا تک قیمتی چندین موقعیت مختلف وجود دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم.

پیش گشایش

پیش گشایش اولین گام برای حراج تک قیمتی است. نحوه کار پیش گشایش در بازار بورس به این صورت است که ابتدا سفارش های ثبت می شوند و پس از رقابت میان قیمت ها، به مچینگ قیمت می رسند. قیمت صفر تابلو نیز به دلیل وجود نوسانات قیمتی همان قیمت پایانی روز قبل است.

بازگشایی مجدد نماد یک سهم

دومین موقعیت حراج ناپیوسته زمانی است که برای بازگشایی مجدد نماد سهم به مجمع می رود. از آنجا که در مجامع مختلف عوامل متفاوتی روی ارزندگی سهام تأثیرگذار هستند، باید برای کشف قیمت جدید عرضه و تقاضا بار دیگر با یکدیگر رقابت کنند.

افشای اطلاعات شرکت ها

افشای اطلاعات شرکت ها سومین موقعیت برای حراج ناپیوسته است. تمامی شرکت های بورسی و فرابورسی موظف اند اطلاعات مهم و مؤثر را به صورت افشای اطلاعات روی سامانه کدال ببرند؛ بنابراین به دلیل آنکه اطلاعات افشاشده بر نحوه عملکرد شرکت مؤثرند، پس از افشای آن ها سهم بسته شده و پس از مدتی دوباره بازگشایی می شود که این بازگشایی مجدد به کشف قیمت جدید و به دنبال آن حراج ناپیوسته نیاز دارد.

نوسان بیش از 20 و 50 درصد قیمت

نوسان بیش از 20 و 50 درصد قیمت چهارمین موقعیت حراج تک قیمتی یا ناپیوسته است. نحوه این موقعیت به این صورت است که اگر سهمی در 5 روز کاری بیش از 20 درصد نوسان داشته باشد، برای بازگشایی مجدد آن حراج ناپیوسته برگزار می شود؛ بنابراین هرگاه شاهد نوسان 20 درصد باشیم، سهم از حراج پیوسته به حراج ناپیوسته منتقل می شود و با محدودیت دامنه نوسان در همان روز به صورت حراج تک قیمتی بازگشایی خواهد شد.

گره معاملاتی

پنجمین موقعیت حراج ناپیوسته مربوط به گره معاملاتی است. اگر شرکتی در بازار بورس مشمول گره معاملاتی شود، با محدودیت دامنه نوسان در روز معاملاتی بعد با استفاده از حراج ناپیوسته بازگشایی خواهد شد.

حراج ناپیوسته یا حراج تک  قیمتی در بورس چیست؟

فرایند بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته و پیوسته

با باز شدن بازار بورس در ابتدا بازگشایی نماد معاملاتی از طریق حراج تک قیمتی به مدت 30 دقیقه با یک مرحله پیش گشایش شروع شده و پایان آن نیز با اجرای حراج ناپیوسته یا همان تک قیمتی است. در زمان باقی مانده تا پایان جلسه معاملاتی در دامنه نوسان مجاز روزانه قیمت معاملات از طریق حراج پیوسته انجام می شود.

قیمت مرجع در حراج پیوسته همان قیمت کشف شده از حراج ناپیوسته است. برای شرکت های پذیرفته در بازار اول و دوم بورس و فرابورس دامنه نوسان مجاز 5 درصد است. درخصوص تابلوهای زرد، نارنجی و قرمز بازار پایه فرابورس نیز دامنه نوسان مجاز به ترتیب 3، 2 و 1 درصد است.

کشف نکردن قیمت در حراج تک قیمتی

گاهی اوقات ممکن است در حراج تک قیمتی به دلایلی مانند برابر نبودن قیمت پیشنهادی خریدار با فروشنده یا تأیید نشدن حراج توسط سازمان بورس تأیید نشود؛ در این صورت با تشخیص سازمان بورس و پس از اطلاع رسانی، در همان جلسه معاملاتی یا در 90 دقیقه ابتدایی جلسه بعد حراج ناپیوسته بار دیگر تکرار می شود.

پس از این مراحل اگر همچنان کشف قیمت در حراج ناپیوسته بورس یا فرابورس صورت نگیرد، قیمت مرجع در دوره حراج پیوسته آخرین قیمت پایانی نماد معاملاتی خواهد بود. همچنین اگر قیمت گذاری حق تقدم سهام پس از افزایش سرمایه و حق تقدم در زمان عرضه پس از 2 نوبت حراج تک قیمتی صورت نگیرد، تا زمان کشف قیمت این حراج تکرار می شود.

مدت زمان حراج ناپیوسته درمورد زمان عرضه حق تقدم از شروع عملیات حراج آغاز شده و تا پایان جلسه معاملاتی ادامه خواهد داشت.

تفاوت بین حراج پیوسته و ناپیوسته

همان طور که گفتیم حراج تک قیمتی یا همان ناپیوسته یک مرحله پیش گشایش اضافی دارد که در آن زمان هیچ گونه معامله ای انجام نمی شود، اما در حراج پیوسته برخلاف حراج ناپیوسته امکان معامله خرید و فروش هم زمان و دوطرفه وجود دارد. همچنین برخلاف حراج پیوسته، حراج ناپیوسته در شرایط خاص امکان انجام بدون محدودیت نوسان را دارد.

سخن پایانی

در این مقاله به معرفی حراج تک قیمتی، نحوه انجام آن و تفاوت آن با حراج پیوسته پرداختیم. همان طور که می دانید حراج های معاملاتی در دو نوع پیوسته و ناپیوسته انجام می شوند و حراج تک قیمتی درواقع همان حراج ناپیوسته است. تفاوت اصلی حراج ناپیوسته با حراج پیوسته در زمان انجام آن هاست.

به این صورت که در نوع ناپیوسته یک پیش گشایش وجود دارد. این حراج در موقعیت های مختلف مانند پیش گشایش، بازگشایی مجدد نماد یک سهم، افشای اطلاعات شرکت ها، گره معاملاتی و نوسان بیش از 20 و 50 درصد قیمت انجام می شود. همچنین درصورت مچ نشدن قیمت در بازه مشخص شده برای حراج ناپیوسته، این حراج با تشخیص سازمان بورس امکان انجام مجدد را دارد.

پرسش های متداول

در حراج تک قیمتی یا همان ناپیوسته، تا مدت زمان مشخص معامله ای بین خریدار و فروشنده صورت نمی گیرد؛ به این صورت که انگار مانعی برای رسیدن سفارش های مربوط به خرید و فروش به یکدیگر وجود دارد.

این حراج در یکی از موقعیت های زیر صورت می گیرد:

حراج تک قیمتی یا همان ناپیوسته یک مرحله پیش گشایش اضافی دارد که در آن زمان هیچ گونه معامله ای انجام نمی شود، اما در حراج پیوسته برخلاف حراج ناپیوسته امکان معامله خرید و فروش هم زمان و دوطرفه وجود دارد. همچنین برخلاف حراج پیوسته، حراج ناپیوسته در شرایط خاص امکان انجام بدون محدودیت نوسان را دارد.

ادامه مطلب
کندل پین‌ بار چیست؟
کندل پین بار در بورس چیست؟...

اگر قصد دارید که براساس استراتژی های حرکت قیمتی به بررسی روند یک سهم اقدام نمایید، کندل پین بار، قوی ترین و البته ساده ترین الگویی است که در معاملات می توانید از آن استفاده کنید.

پین بار که مخفف واژه پینوکیو است، اشاره به دروغ گویی بازار دارد و دلیل این نامگذاری، به ماهیت این کندل باز می گردد. احتمالأ این سؤال در ذهنتان شکل گرفته است که دروغ گویی بازار به چه معناست؟! با ما همراه باشید تا در ادامه به طور مفصل شما را با این الگوی پرکاربرد یعنی کندل پین بار در معاملات آشنا کنیم.

زمانی که عنوان می شود، پین بار نشان دهنده دروغگویی بازار است در واقع اشاره به این حالت دارد که قیمت پس از رسیدن به سطح خاصی، تمام مسیر طی شده را باز می گردد. و این دقیقأ به این معناست که بازار ما را فریب داده و به ما دروغ گفته است. هر بار که پین بار بسته شود، به این نکته اشاره دارد که بازار مسیر اشتباهی را طی کرده و اکنون در مسیر درست قرار گرفته است.

در واقع، الگوی پین بار به سرمایه گذاران سیگنال خرید و یا فروش می دهد و در تحلیل تکنیکال، نشانه ای از اتمام و بازگشت روند است.

شکل ظاهری پین بار را می شناسید؟

پین بارها از ترکیب بدنه کوچک و دنباله بزرگ (سایه) تشکیل شده اند و دقیقأ همین دنباله بزرگ، به یافتن پین بارها بسیار کمک می کند.

  • به شکل زیر توجه نمایید:

کندل پین  بار چیست؟

حرکت پین بار، نشان دهنده این است که قدرت روند اولیه بازار به اتمام رسیده و اکنون بازار آمادگی این را دارد که باز گردد. به بیان دیگر، الگوی پین بار، حرکات قیمتی بازار را مورد بررسی قرار می دهد. در واقع بازار تا سطح مشخصی پیش می رود و سپس تمام مسیری که طی کرده است را باز می گردد و این حرکت معکوس، تا زمانی که به قیمت باز شدن کندل برسد، ادامه خواهد داشت.

تشخیص دقیق پین بارها، بسیار مهم است چرا که کندل های بسیاری از نظر ظاهری شبیه این الگو هستند. بنابراین لازم است که ویژگی آن ها را بشناسیم.

آیا ویژگی کندل پین بار را می شناسید؟

  1. دنباله پین بار (سایه ها)، 3 برابر بدنه آن است.
  2. بدنه پین بار باید یا در سر ابتدایی و یا در سر انتهایی سایه باشد.
  3. دنباله پین بار باید از کندل های پیشین بزرگ تر باشد.
  4. قیمت بسته شدن الگوی پین بار باید در محدوده قیمت باز و بسته شدن کندل پیشین باشد.
  5. قدرت پین بار در شرایطی بیش تر است که بدنه آن کوچک تر و یا دنباله آن بزرگ تر باشد.

به نمودار زیر توجه کنید:

کندل پین  بار چیست؟

آیا نقاط ورود به معاملات و حد ضرر معاملات در پین بارها را می شناسید؟

یکی از مهم ترین وظایف یک معامله گر، مشخص کردن نقطه ورود و خروج به معاملات است تا به این واسطه، ریسک احتمالی در معاملات را پیش بینی کند.

اگر با کمک کندل های پین بار به دنبال این هستید که نقطه ورود به معاملات را پیش بینی کنید، باید پس از بسته شدن آن ها، اقدام به سرمایه گذاری نمایید. به بیان دیگر، در پین بارهای صعودی، زمانی می توانید اقدام به خرید کنید که در قسمت بالایی الگوی پین بار باشید. همچنین، در پین بارهای نزولی، زمانی می توانید اقدام به فروش کنید که محل فروش آن در زیر الگوی پین بار قرار داشته باشد.

  • به تصاویر زیر توجه کنید:

نقطه ورود به معاملات با کمک الگوهای پین بار

کندل پین  بار چیست؟

حد ضرر معاملات با کمک الگوهای پین بار

کندل پین  بار چیست؟

آیا انواع کندل پین بار را می شناسید؟

الگوهای پین بار به 2 بخش زیر تقسیم می شوند:

  1. پین بار بولیش
  2. پین بار بیریش
  3. کندل پین بار بولیش

دنباله (سایه) پین بار بولیش، در قسمت انتهایی بدنه قرار دارد و بدنه آن می تواند به صورت صعودی و یا نزولی باشد.

اگر الگوی پین بار بولیش، در ادامه روند صعودی و بر روی ناحیه حمایتی با دنباله بلند که در زیر بدنه است، شکل بگیرد؛ نشان دهنده ادامه دار بودن روند مثبت در بازار است.

توجه داشته باشید که دنباله بلند در الگوی پین بار بولیش، قدرت و تقاضای خریداران را نشان می دهد. بنابراین اگر این دنباله بلندتر شود، قدرت خریداران بیش تر خواهد شد و این نکته حکایت از شکل گیری روند صعودی در بازار دارد.

  • به تصویر زیر دقت کنید:

کندل پین  بار چیست؟

براساس تصویر بالا می توان بیان کرد، زمانی که دنباله در قسمت انتهایی بدنه پین بار قرار دارد؛ توصیه به خرید و یا در اصطلاح باز کردن اردر call می شود.

کندل پین بار بیریش

دنباله (سایه) پین بار بیریش، در قسمت بالایی بدنه قرار دارد و بدنه آن می تواند به صورت صعودی و نزولی باشد. دنباله بلند در بالای کندل، حکایت از اتمام قدرت خریداران و روند صعودی در بازار دارد. به بیان دیگر، تشکیل پین بار بر روی ناحیه مقاومتی با دنباله (سایه) بلند در بالای کندل، به معنای افزایش قدرت فروشندگان است.

توجه داشته باشید که اگر الگوی پین بار بیریش را در یک روند نزولی مشاهده کردید، حکایت از ادامه دار بودن روند نزولی دارد چرا که دنباله بلند بالای کندل، به معنی قدرت فروشندگان است.

  • به تصویر زیر دقت کنید:

کندل پین  بار چیست؟

براساس تصویر بالا می توان بیان کرد، زمانی که دنباله در قسمت بالایی بدنه پین بار قرار دارد، توصیه به فروش و یا در اصطلاح، باز کردن اردر put می شود.

ادامه مطلب
حراج معاملاتی چیست و انواع آن کدامند؟
حراج معاملاتی در بورس چیست؟ و...

آیا تا به حال با پیغام “بازگشایی نماد معاملاتی بدون محدودیت دامنه نوسان قیمت” در صفحه معاملتان روبه رو شده اید؟ قطعأ این سؤال برایتان پیش آمده است که منظور از دامنه نوسان قیمت بدون محدودیت چیست؟ بنابراین با ما همراه باشید تا شما را با این مفهوم و حراج معاملاتی و انواع آن در معاملات بورسی آشنا کنیم.

آیا با مفهوم بازگشایی سهم بدون محدودیت دامنه نوسان آشنا هستید؟

در واقع دامنه نوسان، گویای قیمت کف و سقف است که قیمت هر سهم در این بازه قیمتی می تواند نوسان داشته باشد.

این محدودیت قیمت در بورس اوراق بهادار تهران بین 5+ تا 5- است. البته دامنه نوسان برای حق تقدم سهام در  بورس در بازه 10+ تا 10- تعریف شده است.

دامنه نوسان تعریف شده در معاملات فرابورس در بازار زرد بین 3+ تا 3- است. این در حالی است که در بازار نارنجی، این دامنه نوسان بین مثبت و منفی 2 تعیین گردیده است. همین طور دامنه نوسان تعریف شده در بازار قرمز فرابورس، بین مثبت 1 و منفی 1 است.

در واقع دامنه های نوسان تعریف شده، توسط نهادهای ناظر بر بازار سرمایه با هدف کنترل نوسانات قیمت در معاملات ایجاد شده اند. اما در طی جریان معاملات ممکن است به دلایل مختلف قانون تعریف دامنه نوسان قیمت شکسته شود و نماد معاملاتی بدون محدودیت نوسان بازگشایی گردد. در چنین شرایطی مطرح می گردد که سهم پس از توقف، بدون محدودیت نوسان بازگشایی شده است.

معرفی حراج معاملاتی

حراج معاملاتی یک سیستم خرید و فروش در بازار سرمایه است که خریدار و فروشنده براساس این سیستم، با در نظر گرفتن مبلغ خاص در خصوص اوراق بهادار، کالا یا خدمات و به توافق می رسند و اقدام به انجام معاملات می کنند. در واقع، منظور از حراج در این مفهوم، اعمال تخفیف بر سهام نیست بلکه بیانگر دو مرحله داد و ستد در جریان معاملات است.

به این نکته توجه کنید که تمامی معاملات بازار بورس و فرابورس با استفاده از مکانیسم حراج معاملاتی، قیمت گذاری و خرید و فروش می شوند. 

این نوع از سیستم خرید و فروش، به 2 بخش پیوسته و ناپیوسته تقسیم می شود.

انواع حراج معاملاتی را می شناسید؟

براساس توضیحاتی که در بالا ذکر گردید، می توان بیان کرد که هم در بورس و هم در فرابورس، پس از بازگشایی نماد معاملاتی متوقف شده، احتمال حراج قیمتی در آن نماد وجود دارد. که خریدار و فروشنده با اتکا به این سیستم معاملاتی، معاملات خود را انجام می دهند. 

 مکانیزم حراج معاملاتی در بازار سرمایه به 2 دسته تقسیم می شود:

  1. حراج پیوسته
  2. حراج ناپیوسته

حراج معاملاتی پیوسته

حراج پیوسته، خرید و فروش روزانه است که در بازه زمانی 9 صبح تا 12:30 ظهر انجام می پذیرد. در واقع، حراج پیوسته به زمان شروع داد و ستد اشاره دارد.

به عبارت دیگر، زمانی که فروشنده سهم مورد نظر خود را در بورس و یا فرابورس با قیمت مشخصی برای فروش به ثبت می رساند و خریدار قیمت درخواستی فروشنده را می پذیرد و معامله بین دو طرف رخ می دهد، حراج پیوسته صورت گرفته است.

عکس این روند نیز صادق است. یعنی زمانی که خریدار درخواست خرید سهمی را با قیمت مشخصی ثبت می کند و فروشنده، آن سهم را عرضه می نماید، باز هم حراج پیوسته رخ داده است.

بنابراین می توان بیان کرد که حراج پیوسته براساس قیمت توافقی بین فروشنده و خریدار و با وارد کردن قیمت خریدار در سامانه معاملاتی و تطبیق قیمت درخواستی او با قیمت فروشنده، انجام می پذیرد. 

در حراج پیوسته باید به این نکته مهم توجه کرد که قیمت های مورد معامله در این حراج، مطابق با قیمت های روز و با توجه به حراج ناپیوسته تعیین می شود و کاملأ قانونی است.

به مثال زیر توجه کنید:

آقای غفاری قصد خرید سهم نماد #وحرج را دارد، بنابراین از ساعت 9 صبح تا 12:30 ظهر زمان دارد که سفارش خرید خود را ثبت کند. بازه نوسان قیمتی سهم وحرج، بین 5 تا 7 هزار تومان است. او تصمیم دارد این سهم را با قیمت 5800 تومان بخرد، بنابراین اقدام به ثبت سفارش خرید می کند.

زمانی که فروشنده ای درخواست او را قبول کند و معامله ای بین آن ها انجام شود، حراج پیوسته رخ داده است.

حراج معاملاتی ناپیوسته

حراج ناپیوسته یا حراج تک نرخی، در بازه زمانی 8:30 تا 9 صبح که مرحله پیش گشایش نامیده می شود، انجام می پذیرد. در واقع، سرمایه گذاران و معامله گران در این بازه زمانی نیم ساعته، با هدف تعیین ارزش واقعی نماد، اقدام به چانه زنی می کنند و به این ترتیب، در نهایت به یک قیمت مرجع می رسند و آن اعلام می شود و در این مرحله است که قیمت تعریف شده وارد مرحله حراج پیوسته می شود.

در حراج ناپیوسته، فروشنده سهام، در مرحله سفارش گیری، قیمت پیشنهادی خود را ارایه می دهد و می تواند در این بازه زمانی نیم ساعته سفارش خود را ویرایش و یا حذف کند، اما در این بازه زمانی تعریف شده، هیچ معامله ای صورت نمی گیرد. پس از مرحله سفارش گیری، معاملات براساس بالاترین قیمت پیشنهادی فروشنده انجام می پذیرد.

این نکته مهم را در نظر داشته باشید که در حراج ناپیوسته، نیازی به کشف قیمت توسط سرمایه گذاران نیست چرا که قیمت مرجع کاملأ مشخص است.

همچنین در این نوع حراج معاملاتی، تعیین می شود که در بازه مشخص شده، هر کدام از نمادها با چه قیمتی به توافق بین خریدار و فروشنده برای انجام معامله نزدیک می شود تا بتوان از این طریق، قیمت مرجع را برای حراج پیوسته اعلام کنند.

آیا می دانید یک سهم، تحت چه شرایطی با حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان بازگشایی می شود؟

اگر شرکت پذیرفته شده در بورس، با عواملی مانند تغییر کادر مدیریتی، تغییر سهام و … مواجه باشد، تا زمانی که تغییرات نهایی اعمال شود و شرایط ثابت گردد، با توقف نماد مواجه خواهد شد و به صورت موقت از سازمان بورس کنار گذاشته می شود. که در این شرایط حراج ناپیوسته پیش می آید. 

در ادامه شرایطی که براساس آن یک سهم با حراج ناپیوسته و بدون محدویت دامنه نوسان گیری بازگشایی می شود را شرح خواهیم داد:

1- برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه و یا مجمع عمومی عادی به طور فوق العاده

–  اگر مجمع عمومی با هدف تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود، تشکیل شود؛  بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان صورت می گیرد.

– اگر مجمع عمومی با هدفی غیر از تصویب صورت های مالی یا تقسیم سود نقدی تشکیل شود؛ بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت. 

– اما اگر هدف شرکت از برگزاری مجمع عمومی، افزایش سرمایه باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته بدون محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت. 

2- افشا و انتشار اطلاعات با اهمیت

– در صورتی که افشای اطلاعات با اهمیت شرکت های ثبت شده در سازمان بورس و اوراق بهادار، در گروه الف قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته و بدون محدودیت دامنه نوسان خواهد بود.

– در صورتی که افشای اطلاعات با اهمیت شرکت های ثبت شده در سازمان بورس و اوراق بهادار،در گروه ب قرار داشته باشد، بازگشایی نماد معاملاتی با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان انجام می شود.

3- استفاده از اطلاعات نهانی یا دستکاری قیمت

اگر، شرکت پذیرفته شده در سازمان بورس از اطلاعات مخفی استفاده کند و یا اقدام به دستکاری قیمت کند و نماد آن متوقف شود، در صورت بازگشایی نماد معاملاتی، با حراج ناپیوسته همراه با محدودیت دامنه نوسان صورت خواهد گرفت.

4- گره معاملاتی

در صورتی که یک سهام  و نماد شرکت، شامل گره معاملاتی گردد، در ابتدای روز معاملاتی بعد، با حراج ناپیوسته با محدودیت دامنه نوسان بازگشایی خواهد شد.

5- قانون نوسان ۵۰ درصد

براساس قوانین وضع شده، در صورت توقف نماد معاملاتی یک شرکت، نماد معاملاتی حداکثر ۲ روز کاری پس از توقف، با محدودیت دامنه نوسان با حراج ناپیوسته بازگشایی خواهد شد.

ادامه مطلب
شاخص S&P 500 چیست؟
هرآنچه که باید درباره شاخص S&P...

«S&P 500» نوعی شاخص سهام است که قیمت سهام 500 شرکت بزرگ دولتی در ایالات متحده را دنبال می کند. در حالت رسمی، این شاخص به شکل «قیمت سهام Standard & Poor’s 500» و در حالت غیر رسمی با عنوان «S&P 500» شناخته می شود. این شاخص، یکی از اصلی ترین ابزارهایی است که برای پیگیری عملکرد سهام ایالات متحده مورد استفاده قرار می گیرد.

نگاهی کوتاه به چیستی S&P 500

وقتی گزارش های خبری و کارشناسان مالی از ماجراهای بازار سهام صحبت می کنند به احتمال زیاد، گریزی به «S&P 500» هم می زنند.

این شاخص ها قیمت گروهی از اوراق بهادار را دنبال می کنند. هدف آنها نشان دادن عملکرد یک بازار، صنعت، بخش خاصی از اقتصاد یا حتی کل اقتصادهای ملی است. گذشته از این، شاخص هایی وجود دارند که تقریبا هر کلاس دارایی و بخش تجاری را دنبال می کنند؛ از بازار اوراق قرضه شرکتی ایالات متحده گرفته تا قراردادهای آتی پالادیوم.

شاخص «اس اند پی ۵۰۰» قیمت سهام شرکت های بزرگ ایالات متحده یا سهام شرکت هایی را که ارزش سهام کل معادل آنها بیش از 10 میلیارد دلار است را دنبال می کند. با پیروی از این شاخص می توانید ببینید که ارزش سهام بزرگترین شرکت های ایالات متحده در چه وضعیتی است.

به همین دلیل است که معمولا از آن به عنوان شاخصی برای توصیف سلامت کلی بازار سهام یا حتی اقتصاد ایالات متحده استفاده می کنند.

چه شرکت هایی در شاخص «اس اند پی ۵۰۰» نشان داده می شوند؟

شاخص S&P 500 چیست؟

500 شرکت بزرگ دولتی ایالات متحده با بیشترین سرمایه بازار در شاخص «S&P 500» نشان داده می شوند. شرکت های گنجانده شده در این شاخص، «سازنده» نامیده می شوند و به عنوان نماینده هر صنعت عمده انتخاب می گردند.

«اس اند پی ۵۰۰» با استفاده از سرمایه بازار، وزن دهی می شود. بنابراین سهم هر سازمان در شاخص کل بر اساس ارزش کل بازار سهام برجسته آن است. سازندگان با ارزش بازار بیشتر، درصد وزنی بالاتری را در شاخص دارند، در حالی که سهم های کوچکتر بازار از وزن دهی کمتری برخوردار هستند.

لیست زیر 10 شرکت برتر سازنده شاخص «S&P 500» را بر اساس وزن شاخص «S&P» داو جونز در تاریخ 30 ژوئن سال 2020 نشان می دهد.

شاخص S&P 500 چیست؟

توجه داشته باشید که شرکت هایی خاص در این لیست بیش از یک بار ظاهر شده اند؛ مثلا «Alphabet Inc» – از زیرمجموعه های گوگل – دو بار در این لیست ظاهر شده است. چون این شرکت بیش از یک کلاس، سهام با ارزش بازار را در اختیار دارد. به همین دلیل، شاید «اس اند پی ۵۰۰» بیش از 500 سهام باشد، حتی اگر فقط 500 شرکت را شامل شود.

 شاخص «اس اند پی ۵۰۰» چه تفاوتی با دیگر شاخص ها دارد؟

این شاخص، یکی از چندین شاخص برتر سهام است که برای اندازه گیری و درک عملکرد بازار سهام ایالات متحده مورد استفاده قرار می گیرد. اما با همه شاخص ها یکی نیست. در ادامه مقایسه ای میان این شاخص و دیگر شاخص های عادی سهام انجام می دهیم تا با این موضوع بیشتر آشنا شویم:

شاخص S&P 500 در مقابل شاخص Dow Jones Industrial Average

شاخص S&P 500 چیست؟

شاخص «(DJIA) Dow Jones Industrial Average» که به عنوان «Dow» نیز شناخته می شود، نسبت به «اس اند پی ۵۰۰» تعداد بسیار کمتری از شرکت ها را دنبال می کند. «Dow 30» پیگیر 30 شرکت آمریکایی «blue-chip» است که به عنوان بزرگترین، با ثبات ترین و معروف ترین شرکت های پیشرو و شناخته شده در صنایع خود هستند.

«S&P 500» بر خلاف «DJIA» بر اساس قیمت، وزن دهی شده است نه ارزش بازار. این بدان معنا است که درصد وزنی شرکت ها در شاخص، متناسب با قیمت سهام آن ها است. به شرکت هایی که قیمت سهام بالاتری دارند، شاخص وزن بیشتری داده می شود. این موضوع احتمال بروز چند پیامد مهم را پیش بینی می کند:

  • اجزای کوچکتر شاخص داو به طور نامتناسبی تاثیرگذار باشند

از آنجا که وزن دهی بر اساس قیمت سهام انجام می شود، شرکت هایی که قیمت سهام بالاتری دارند بیشتر در شاخص «DJIA» تاثیر می گذارند. شرکتی با سهام ارزان تر اما ارزش بازار بسیار زیاد، نقش کمتری در تاثیرگذاری روی شاخص داو خواهد داشت.

  • «DJIA» نوسانات بیشتری را تجربه کند

به دلیل وزن دهی قیمت، شاخص «Dow» صعودها و نزول های شدیدتر و تکراری تری را نسبت به شاخص «اس اند پی ۵۰۰» تجربه می کند. اجازه بدهید مثالی برایتان بزنیم. تصور کنید که ارزش سهام یک شرکت، ۲۰۰ دلار است. هنگامی که ارزش آن 1 دلار کاهش می یابد، «DJIA» نسبت به یک شرکت با سهام ارزان تر که قیمت سهامش همان مقدار افت می کند، درصد بیشتری کاهش می یابد. این موضوع درحالی اتفاق می افتد که کاهش 1 دلار از 200 دلار نسبت به کاهش همان میزان قیمت سهامی که ارزانتر است درصد کمتری دارد. این موضوع مانند آن است که یک سهام 20 دلاری با کاهش یک دلار از ارزش آن، درصد بیشتری را نشان دهد.

برخی بر این باور هستند که «اس اند پی ۵۰۰» و «Dow» در بلندمدت، نرخ بازدهی مشابهی داشته اند. از ژانویه 1920 تا 2020، بازدهی سالانه – البته با سرمایه گذاری مجدد سود سهام – «DJIA» به طور متوسط ​​10.1 و بازدهی سالانه شاخص «اس اند پی ۵۰۰» به طور متوسط ​​10.3 بوده است.

شاخص S&P 500 در مقابل شاخص NASDAQ 100

«NASDAQ 100» صد مورد از شرکت های غیر مالی داخلی و بین المللی بازار سهام «NASDAQ» که سهام آن ها بیشترین و فعال ترین معاملات را در بر می گیرند ردیابی می کند.

هر دوی این شاخص ها از فرمول وزن دهی بر اساس ارزش بازار استفاده می کنند؛ با این وجود، عوامل دیگری نیز بر وزن سهام تاثیر می گذارند. برای اینکه سهم ها بخشی از «NASDAQ» باشند، باید حداقل حجم معاملات روزانه 100000 سهم را داشته باشند و حداقل به مدت دو سال در «NASDAQ» معامله شوند.

برخلاف «S&P 500» و «Dow» ،«NASDAQ» برخی از شرکت های خارجی را هم شامل می شود. شرکت های فناوری محور در این شاخص، وزن زیادی دارند. به همین دلیل، «NASDAQ» بیشتر از اینکه نشان دهنده بازار کلی ایالات متحده باشد، نشان دهنده احساس سرمایه گذاران نسبت به صنعت فناوری است.

طی 10 سال گذشته، «NASDAQ» به طور متوسط ​​42.6٪ بازده سالانه داشته در حالی که بازده «اس اند پی ۵۰۰» به طور متوسط ​​11.2٪ بوده است. البته به خاطر داشته باشید که بازدهی بالای آن به دلیل وزن زیاد صنایع تکنولوژیکی در این شاخص است.

چگونه در شاخص «اس اند پی ۵۰۰» سرمایه گذاری کنیم؟

شاخص S&P 500 چیست؟

از آنجا که این شاخص به عنوان یک نمایشگر خوب برای کل بازار سهام ایالات متحده عمل می کند، بسیاری از کارشناسان، مانند «جک بوگل» بنیان گذار «Vanguard و «وارن بافت» سرمایه گذار افسانه ای به افراد متوسط، سرمایه گذاری در صندوق های شاخص «S&P 500» را توصیه می کنند.

در واقع، بافت حتی دستورالعمل هایی را – برای زمان پس از مرگش – برای سرمایه گذاری 90٪ از دارایی خود در صندوق های این شاخص در نظر گرفته است.

بافت به «CNBC’s Squawk Box» گفت:

«هیچ چیز بهتر از آمریکا نیست.»

برای سرمایه گذاری در شاخصی مانند «اس اند پی ۵۰۰» باید سهامی را از صندوق های سرمایه گذاری شاخص یا «ETF» خریداری کنید که به دنبال تقلید از عملکرد این شاخص است.

صندوق های شاخص «اس اند پی ۵۰۰» و «ETF» از کم هزینه ترین گزینه های صندوق موجود هستند. صندوق ها و ETF ها تنوع سهام بالایی دارند و خرید فقط یک سهم از صندوق «اس اند پی ۵۰۰» مالکیت غیر مستقیم 500 شرکت را برای شما فراهم می کند.

ادامه مطلب
هج کردن
مفهوم هج کردن در بازارهای مالی...

معرفی کلی هج کردن

هج کردن (hedging) به معنی خرید یک دارایی برای کاهش خطر ضرر از دارایی های دیگر می باشد. هجینگ در امور مالی یک استراتژی مدیریت ریسک است که با کاهش و از بین بردن ریسک عدم قطعیت ها سروکار دارد. این استراتژی کمک می کند تا ضررهایی که ممکن است به دلیل نوسانات ناشناخته قیمت سرمایه گذاری ایجاد شود، پوشش داده شود.

این سازوکار یک روش استاندارد است که سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار از آن استفاده می کنند تا از سرمایه های خود در برابر ضرر و زیان محافظت کنند. این استراتژی در زمینه های زیر نیز انجام می شود:

کالاها: شامل محصولات کشاورزی، محصولات انرژی، فلزات و غیره است. خطر مرتبط با این موارد به عنوان ریسک کالا شناخته می شود.

اوراق بهادار: شامل سرمایه گذاری در سهام، شاخص و غیره است. خطرات مرتبط با این موارد به عنوان ریسک حقوق صاحبان سهام یا ریسک اوراق بهادار شناخته می شوند.

  • ارزها: شامل ارزهای خارجی است. انواع مختلفی از خطرات مرتبط با آن وجود دارد مانند – خطر نوسانات ریسک ارزی و غیره
  • نرخ بهره: شامل نرخ های وام است. خطرات مرتبط با این موارد به عنوان خطرات نرخ بهره شناخته می شوند.
  • آب و هوا: هم چنین یکی از موضوعاتی است که امکان حفاظت از آن وجود دارد.

امیدواریم اکنون متوجه شده باشید که منظور ما از هج کردن چیست. اکنون اجازه دهید در زیر مزایا و انواع آن ها را بررسی کنیم.

صندوق های پوشش ریسک چه کاری انجام می دهند؟

هج کردن

در صندوق های پوشش ریسک، مدیر صندوق از سرمایه گذاران خارجی پول جمع می کند و سپس مطابق استراتژی را که توسط سرمایه گذار قبول شده، به همان صورت سرمایه گذاری را انجام می دهد. نسبتی از وجوه به سهام بلند مدت تخصیص داده می شوند که در آن ها فقط سهام عادی را خریداری می کنند و هرگز فروش اعتباری انجام نمی دهند. هم چنین نسبتی از سرمایه صندوق به خرید کل مشاغل تحت مالکیت خصوصی تخصیص داده می شود، که صندوق اغلب مالکیت آنها را تحویل گرفته، عملیات آن ها را بهبود بخشیده و بعداً از عرضه اولیه آن شرکت حمایت مالی می کند.

صندوق های پوشش ریسکی وجود دارند که به معاملات اوراق قرضه می پردازند و یا در املاک و مستغلات تخصص دارند. برخی از آن ها سرمایشان را برای کار در کلاس های دارایی خاصی مانند حق ثبت اختراع و حقوق موسیقی متمرکز می کنند.

انواع مختلف هج کردن

هجینگ به طور کلی به سه نوع تقسیم می شود که به سرمایه گذاران کمک می کند تا با معامله بر روی کالاها، ارزها یا اوراق بهادار مختلف سود کسب کنند. این سه دسته عبارتند از:

  • قرارداد فوروارد: این قرارداد توافق نامه ای غیر استاندارد برای خرید یا فروش دارایی های اساسی با قیمت تعیین شده در تاریخ توافق شده توسط دو طرف مستقل درگیر است. قرارداد فوروارد شامل قراردادهای مختلفی مانند قراردادهای مبادله ای برای ارزها، کالاها و غیره است.
  • قرارداد فیوچرز: یک قرارداد استاندارد برای خرید یا فروش دارایی های اساسی با قیمت تعیین شده در تاریخ خاص و مقدار استاندارد توافق شده توسط دو طرف مستقل درگیر است. قرارداد آتی شامل قراردادهای مختلف مانند کالاها، قراردادهای آینده ارزها و غیره است.
  • بازارهای پول: یکی از اجزای اصلی بازارهای مالی است که در آن وام های کوتاه مدت، استقراض، خرید و فروش با سررسید یک سال یا کمتر انجام می شود. این موضوع شامل اشکال مختلفی از فعالیت های مالی ارزها، عملیات بازار پول برای بهره، فراخوان سهام است که در آن ها وام های کوتاه مدت، استقراض، فروش و وام با سررسید یک سال یا بیشتر اتفاق می افتد.

مزایای هج ردن

  •  می تواند برای قفل کردن سود استفاده شود.
  • معامله گران را قادر می سازد تا در دوره های سخت بازار زنده بمانند.
  • تلفات را تا حد زیادی محدود می کند.
  • از آنجا که موجب سرمایه گذاری سرمایه گذاران در طبقات مختلف دارایی می شود، نقدینگی را افزایش می دهد.
  • همچنین به صرفه جویی در وقت کمک می کند، زیرا با استفاده از این استراتژی معامله گران بلندمدت ملزم به نظارت و تنظیم سبد سهام خود با نوسانات روزانه بازار نیستند.
  • یک مکانیسم قیمت انعطاف پذیر را ارائه می دهد، زیرا به هزینه کمتری از مارجین نیاز است.
  • در صورت هج کردن موفقیت آمیز از معامله گران در برابر تغییرات قیمت کالاها، تورم، تغییرات نرخ ارز، تغییرات نرخ بهره و غیره محافظت می کند.
  • در پوشش با استفاده از معاملات اختیار، فرصتی برای معامله گران فراهم می شود تا با استفاده از استراتژی های معاملات، گزینه های پیچیده را برای به حداکثر رساندن بازده اعمال کنند.
  • به افزایش نقدینگی در بازارهای مالی کمک می کند.

سرمایه گذاران چگونه صندوق های تامینی را پوشش می دهند؟

هج کردن

استراتژی های مختلفی وجود دارد که توسط سرمایه گذاران برای کاهش ریسک استفاده می شود مانند:

  • تخصیص دارایی: با تنوع بخشیدن به پرتفوی سرمایه گذار با کلاس های مختلف دارایی انجام می شود. به عنوان مثال، شما می توانید 40 درصد سرمایه را در سهام سرمایه گذاری کنید و باقی سرمایه تان را به کلاس های دارایی ثابت تخصیص دهید. این موضوع به تعادل سرمایه گذاری کمک می کند.
  • ساختار: با سرمایه گذاری قسمت خاصی از پورتفو در اوراق بدهی و بقیه در اوراق مشتقه انجام می شود. سرمایه گذاری در بدهی ثبات را ایجاد می کند در حالی که سرمایه گذاری در اوراق مشتقه به منظور پوشش ریسک به کار گرفته می شود.
  • استفاده از اوراق اختیار: این گزینه شامل خرید اختیار خرید و اختیار روش است که به راحتی می توانید دارایی ها را مستقیماً ایمن کنید.
  • استراتژی آربیتراژ: بسیار ساده و در عین حال بسیار هوشمندانه است. این استراتژی شامل خرید یک محصول و فروش سریع آن در بازار دیگر با قیمت بالاتر است. بنابراین در صورت وجود چنین فرصتی سودی ناچیز اما ثابت تضمین می شود. این استراتژی معمولاً در بازار سهام استفاده می شود.

بیایید یک مثال بسیار ساده از یک دانش آموز دبیرستانی در نظر بگیریم که یک جفت کفش Asics را از فروشگاه اوت لت که در نزدیکی خانه او است فقط 45 دلار خریداری کرده و آن را به قیمت 70 دلار به هم مدرسه ای خود بفروشد. دانش آموز دوم نیز خوشحال است که قیمت بسیار ارزان تری را در مقایسه با فروشگاه بزرگ که همین کفش را با قیمت 110 دلار به فروش می رساند، پیدا کرده است.

  • استراتژی کاهش میانگین: ​​شامل خرید واحد های بیشتری از یک محصول خاص است حتی اگر هزینه یا قیمت فروش محصول کاهش یافته باشد. سرمایه گذاران سهام اغلب از این استراتژی استفاده می کنند. اگر قیمت سهامی که قبلاً خریداری کرده اند به میزان قابل توجهی کاهش یابد، آن ها سهام بیشتری را با قیمت پایین خریداری می کنند. سپس، اگر قیمت بین دو قیمت خرید آن ها به نقطه ای افزایش یابد، سود حاصل از خرید دوم ممکن است ضررهای مورد اول را پوشش دهد.

سخن آخر

هجینگ روش مهمی است که سرمایه گذاران می توانند برای محافظت از سرمایه گذاری های خود در برابر تغییرات ناگهانی و پیش بینی نشده در بازارهای مالی از آن استفاده کنند.

ادامه مطلب
بازارگردان
بازارگردان کیست و بازارگردانی چیست؟

به چه کسی بازارگردان می گویند؟

بازارگردان (Market Maker) و یا بازارساز، به افراد و یا شرکت هایی می گویند که با در اختیار داشتن بخشی از اوراق بهادار یک شرکت و استفاده از این اوراق، کنترل کننده عرضه و تقاضای بازار هستند. در واقع بازارسازها، افراد و یا شرکت هایی هستند که اوراق بهادار و کالاهای اقتصادی را با هدف کسب سود خریداری می نمایند.

به واسطه فعالیت بازارسازان، از تشکیل صفوف خرید و فروش جلوگیری می شود و نقدشوندگی در بازار سهام کنترل می گردد و به این ترتیب، مانع از شکل گیری نوسانات شدید در قیمت هر سهم خواهند شد.

فرض کنید، شرایط در اقتصاد به گونه ای پیش رود که شاهد تشکیل صف های فروش طولانی و کاهش شدید قیمت هر سهم باشیم؛ در این شرایط بازارساز وارد عمل می شود و اقدام به خرید سهام هایی که برای فروش ثبت شده اند، می کنند و به این صورت، مانع از کاهش شدید قیمت ها می شوند.

وظیفه بازارسازان در شرایطی که روند بازار مثبت باشد و صف های خرید در بازار سهام تشکیل شود، چیست؟

در شرایطی که بازار برای مدت طولانی سبزپوش باشد، تمایل سهامداران به فروش سهام کاهش می یابد، بازارسازان برای برقراری تعادل در بازار، با استفاده از سهامی که در اختیار دارند، اقدام به فروش می کنند و به این ترتیب، مانع از تشکیل صف خرید می شوند و حجم مبنا را پر می کنند.

آیا با وظایف بازارگردانان در بورس آشنا هستید؟

وظایف بازارگردان در بورس

  1. حفظ نقدینگی در بازار
  2. کنترل دامنه نوسان قیمت در بازار از طریق خرید و فروش سهام
  3. جلوگیری از نوسانات شدید قیمتی در بازار از طریق کنترل قیمت سهام
  4. افزایش احتمال نقدشوندگی هر چه بیش تر در بازار
  5. کاهش هزینه های معاملات

بنابراین می توانیم  فعالیت بازارسازان را در جمله زیر خلاصه کنیم:

“فعالیتی است که با هدف کسب سود انجام می شود و برای رسیدن به این هدف، دارایی های مالی (اوراق بهادار) مورد معامله (خرید و فروش) قرار می گیرند. به این ترتیب، از نوسانات ناخواسته قیمت دارایی ها کاسته شده و معاملات تسهیل می شوند.”

آیا می دانید بازارگردانان چگونه تسهیل کننده معاملات هستند؟

با توجه به وظایفی که بازارسازان در بازار ایفا می کنند، می توان بیان کرد که آن ها با تأمین عرضه و تقاضا در بازار سهام، سبب می شوند تا سهام بین خریداران و فروشندگان منتقل شود. برای رسیدن به این هدف، آن ها باید در جهت عکس سرمایه گذاران عادی حرکت کنند.

به این ترتیب، زمانی که سهامداران تصمیم به فروش سهام خود می گیرند و صف های فروش تشکیل می شود، بازارسازان به عنوان خریدار وارد عمل شده و به روند تبدیل سهام به پول نقد در بازار کمک می کنند. اما اگر سهامداران به دلیل انتشار یک خبر و یا اطلاع از ارزشمندی سهام یک شرکت، تصمیم به خرید آن بگیرند و صف های خرید تشکیل دهند، بازارسازان به عنوان فروشنده وارد عمل شده و این کار را تا زمانی که قیمت به یک تعادل نسبی برسد، ادامه می دهند.

آیا می دانید چه عواملی بر بازارگردانی، تأثیرگذار است؟

عوامل تاثیرگذار بر بازارگردان

از جمله عوامل تأثیرگذار بر بازارگردانی به 3 بخش زیر تقسیم می شوند:

  1. عمق بازار
  2. عرض بازار
  3. نسبت سرمایه گذاران اطلاعات مدار به سرمایه گذاران نقدمدار

1- عمق بازار

از نظر علم اقتصاد، در صورتی که منحنی عرضه و تقاضا، حول ارزش دارایی بازار مالی کشش پذیر و پیوسته باشند، به این معناست که بازار مورد بررسی عمق دارد. به بیان دیگر، اگر ارسال سفارش های خرید و فروش در قیمت های بالاتر و یا پایین تر از قیمت تعادلی از سوی سرمایه گذاران، به صورت  دایمی و پیوسته در جریان باشد، حکایت از عمق بازار دارد.

در بازار ایران، بعد از هر رشد و یا هر افت قیمتی، صف خرید و یا فروش شکل می گیرد و مانعی است برای شکل گیری عمق بازار.

2- عرض بازار

زمانی که تعداد خریداران و فروشندگان در قیمت تعادلی که بیان گر ارزش ذاتی آن سهم است زیاد باشد، نشان دهنده میزان عرض بازار است. در واقع، وجود جریان دایمی در معاملات سهام، عرض بازار را تعیین می کند.

بازاری که با چنین ویژگی روبه رو باشد، نقدشوندگی بالایی دارد و به همین دلیل، بازارسازان تمایل زیادی دارند تا در این بازارها حتی با کسب سود کم، فعالیت کنند.

3- نسبت سرمایه گذاران اطلاعات مدار به سرمایه گذاران نقدمدار

همان طور که از تیتر نیز مشخص است، می توان سرمایه گذاران را به دو دسته اطلاعات مدار و نقدمدار تقسیم کرد.

سؤال اصلی این است که هر کدام از این گروه ها چگونه در بازارهای مالی سرمایه گذاری می کنند و چه تأثیری بر بازار خواهند داشت؟

سرمایه گذاران نقدمدار، با وارد کردن سرمایه اضافی خود به بازار، نقدینگی را افزایش می دهند. اما سرمایه گذاران اطلاعات مدار، براساس اطلاعاتی که از یک سهم خاص به دست می آورند، اوراق بهادار را ارزیابی می کنند و معاملاتشان را انجام می دهند.

با توجه به این نکته که ممکن است گاهی اطلاعات نادرستی در اختیار سرمایه گذاران قرار گیرد، سفارشات نامتعادل در بازار زیاد می شود و این عدم تعادل در بازار، ضرورت فعالیت بازارسازان را افزایش می دهد که منجر به کسب سود بیش تر برای آنان می شود.

آیا می دانید بازارگردانان چگونه به سود می رسند؟

کسب سود بازارگردان

با توجه به توضیحاتی که در رابطه با ماهیت فعالیت بازارسازان در بالا ارائه شد، کاملأ مشخص است که این فعالیت، با ریسک بالایی همراه است.

فعالیت بازارگردانی به این دلیل که همراه با تعهد خرید و فروش سهام و نگهداری دارایی است، محکوم به تحمل ریسک بالا در معاملات است. در واقع، بازارسازان، پس از هر عملیات خرید و فروش سهام، با خطر کاهش ارزش اوراق بهادار روبه رو هستند.

در چنین شرایطی، چه عاملی سبب می شود که بازارسازان به فعالیت خود در بازار ادامه دهند؟

درست است که بعد از انجام هر معامله توسط بازارسازان خطر کاهش ارزش دارایی وجود دارد اما با توجه به این نکته که تعداد معاملاتی که آن ها در هر روز معاملاتی انجام می دهند، بسیار زیاد است، بنابراین انتظار سود بالای روزانه برای آن ها می رود. همین طور در رابطه با نگهداری دارایی نیز، تمامی بازارسازان سود و دستمزد دریافت می کنند.

بازارسازان در بورس تهران، با انعقاد قرارداد، کارمزد مشخصی برای فعالیتشان دریافت می نمایند.

بازار بورس چه امتیازاتی برای بازارگردانان در نظر گرفته است؟

سازمان بورس برای حمایت از بازارسازان، 2 ماده واحده صادر کرده است که به شرح زیر است:

  1. براساس ماده ۱۸ دستورالعملبازارگردانی در بورس، “سازمان بورس و اوراق بهادار تهرانبرای بازارگردانی هر ورقه بهادار یک ایستگاه معاملاتی جداگانه، بدون دریافت هیچ گونه هزینه ای از این بابت در اختیار بازارگردان خواهد گذاشت. انجام معاملات سایر اوراق بهادار از ایستگاه معاملاتی مخصوص بازارگردان مجاز نیست.”

در نگاه اول، ماده 18 شاید کمی پیچیده به نظر بیاید. برای درک بهتر این امتیاز لازم است تا با “معنای ایستگاه معاملاتی” آشنا شوید. بنابراین با ما همرا باشید:

ایستگاه معاملاتی، در واقع همان درگاه ثبت سفارشات و معاملات است که به صورت مستقیم، به هسته معاملات متصل است و سازمان بورس با در اختیار گذاشتن یک ایستگاه معاملاتی به بازارسازان، این امکان را فراهم می کند تا بتوانند فقط در یک نماد ثبت سفارش کنند.

  1. براساس ماده ۱۹ دستورالعملبازارگردانی در بورس، “سقف کارمزد بورس از معاملات بازارگردان ۱۰ درصد سقف کارمزد بورس از معاملات معمول است. بورس می تواند کارمزد خود از معاملات بازارگردان را کم تر از سقف مقرر در این ماده تعیین نماید.”

براساس این ماده، سازمان بورس و اوراق بهادار باید از بازارسازان تا سقف ۱۰ درصد و یا کم تر کارمزد دریافت کند.

ادامه مطلب
مرحله پیش گشایش
مرحله پیش گشایش یا سفارش گیری...

به اولین مرحله از بازار که بازه زمانی ۹:۰۰-۸:۳۰ را شامل می شود؛ مرحله پیش گشایش و یا سفارش گیری می گویند. پس از این بازه زمانی، معاملات در بازار بورس بر روی نمادهای مختلف انجام می پذیرد.

مرحله سفارش گیری پیش گشایش چیست؟

مرحله پیش گشایش یکی از کلیدی ترین مراحل بازار سرمایه است چرا که شکل گیری صف خرید و فروش در هر نماد، گویای وضعیت آن نماد و شاخص های بورس در روز معاملاتی جاری است. در واقع خریداران و فروشندگان هر سهم، با توجه به انتظاراتی که از اخبار و تحولات داخلی و خارجی خواهند داشت، در مرحله پیش گشایش، سفارشات خود را در سیستم ثبت می نمایند و به عبارتی اقدام به کشف قیمت می کنند.

نکته مهمی که در سفارش گیری باید به آن توجه شود این است که طی ساعت ۹:۰۰-۸:۳۰ هیچ نوع معامله ای انجام نمی شود بلکه در این نیم ساعت، تنها امکان ثبت، ویرایش و یا حذف سفارشات سهامداران وجود دارد.

ممکن است برایتان سوال شود که مرحله سفارش گیری با چه هدفی طراحی شده است و چرا برخی افراد در این ساعت اقدام به ثبت سفارش خرید و یا فروش می نمایند.

برای رسیدن به جوابتان با ما همراه باشید:

اگر مرحله سفارش گیری به درستی و بدون اختلال توسط حقوقی ها اجرا شود، می تواند یکی از عوامل مؤثر بر قیمت هر سهم در آن روز معاملاتی باشد.

حال اگر تقاضا برای خرید و یا فروش یک سهم بسیار بالا باشد، هر ثانیه برای ثبت سفارش در مرحله سفارش گیری بسیار حایز اهمیت است زیرا در صف خرید و یا فروش، افرادی که سفارش خود را زودتر ثبت کرده باشند، شانس بیش تری برای انجام معاملات مورد نظر خود خواهند داشت و به این ترتیب، از صف های سنگین خرید و یا فروش در طی ساعات معاملات، رهایی خواهند یافت.

 در واقع، در مرحله پیش گشایش سفارشات دریافت می شود سپس، در صف نوبت دهی قرار می گیرد و بلافاصله پس از شروع معاملات، به ترتیبِ جایگاهی که در صف سفارشات وجود دارد، معاملات مربوط به آن سهم انجام می پذیرد.

 توجه داشته باشید که به ثبت سفارش در مرحله سفارش گیری، سرخطی زدن می گویند.

مواظب دام اردر ترسان باشید

اردر ترس به سفارشات با حجم های سنگینی اشاره دارد که توسط سهامداران حقوقی و یا بازیگران سهم در مرحله سفارش گیری ثبت می شوند. این افراد، در مرحله سفارش گیری اقدام به ثبت سفارش خرید و یا فروش با حجم بالا می کنند و با تشکیل صف های خرید و یا فروش سنگین، سرمایه گذاران ناوارد را و ناآشنا در بازار سهام را گول می زنند و آن ها را تشویق به ورود صف های خرید و فروش سنگین در آن سهم می کنند.

سپس پیش از اتمام زمان سفارش گیری، سهامدار حقوقی و یا بازیگران سهم، اقدام به بازپس گیری سفارش خود می نمایند. به این ترتیب موفق می شوند تا با فریب سهامداران حقیقی، سهام خود را با قیمت بالا بفروشند و یا با قیمت پایین خریداری نمایند. بنابراین اگر قصد دارید اقدام به ثبت سفارش سهمی در مرحله سفارش گیری نمایید، از ارزش واقعی آن سهم اطمینان کسب کنید.

نکته: با توجه به قانون جدید سازمان بورس از ساعت ۸:۵۵ الی ۹:۰۰ امکان ویرایش یا حذف سفارش ممکن نیست!

ادامه مطلب
ارزش معاملات خرد بورس
ارزش معاملات خرد بورس چیست؟

یک سرمایه گذار حرفه ای برای خرید یک سهم و انجام معاملات در بازار سهام، باید به ارزش معاملات خرد انجام شده و حجم نقدینگی وارد شده به بازار در آن روز توجه کند. زیرا در طی یک روز کاری، سهام شرکت ها در قیمت و حجم های گوناگون معامله می شود و مجموع این اطلاعات به سرمایه گذار در رابطه با خرید یا فروش سهام مورد نظر کمک می کند.

به مثال زیر توجه کنید

آقای غفاری در روز یکشنبه، ۱۰۰۰ سهم را به قیمت هر سهم ۵۰۰ تومان خریداری می کند؛ ارزش معاملات آقای غفاری در روز یکشنبه، ۵۰۰ هزار تومان است.

اگر خانم رحیمی در همان روز، ۲۰۰۰ سهم با قیمت هر سهم ۴۰۰ تومان خریداری کند؛ ارزش معاملات او در آن روز ۸۰۰ هزار تومان است. اگر به همین ترتیب ارزش کلیه معاملاتی که در طول یک روز انجام می شود را با هم جمع کنیم، ارزش معامله آن سهم در طی آن روز کاری به دست می آید.

ارزش معاملات به چه معناست؟

به مجموع ارزش کل معاملات انجام شده بر روی سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس، ارزش معاملات می گویند. در واقع با توجه به این نکته که ارزش معاملات نشان دهنده ی حجم نقدینگی در بازار است، بررسی آن به ما کمک می کند تا زمان مناسب برای خرید و فروش سهام را تشخیص دهیم. به این صورت که، افزایش ارزش کل معاملات بازار نشان از ورود نقدینگی و روند مثبت آن بازار دارد و کاهش ارزش معاملات بازار نیز حکایت از زمان نامناسب جهت سرمایه گذاری دارد.

ارزش معاملات کل از ضرب تعداد کل معاملات در حجم معاملات کل بدست می آید و برای مشاهده رقم دقیق آن می توان از سایت بورس اوراق بهادار به نشانی tsetmc.com استفاده کرد.

ارزش معاملات خرد بورس

در نظر داشته باشید که معاملات در بازار اوراق بهادار به ۳ دسته معاملات خرد، معاملات عمده و معاملات بلوکی تقسیم می شود.

ارزش معاملات خرد بورس

اگر معاملات بلوکی را از ارزش کل معاملات روزانه کم کنیم، به ارزش معاملات خرد دست می یابیم.

در زیر، ارزش معاملات پلیمر آریا ساسول در طی یک روز معاملات را مشاهده می کنید:

ارزش معاملات خرد بورس

با توجه به این نکته که مبنا تصمیم گیری در رابطه با ارزش بازار، ارزش معاملات خرد است می توان بیان کرد در صورتی که ارزش معاملات خالص روزانه سهام شرکت ها بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان باشد و این فرایند طی دو تا سه روز ادامه داشته باشد و در عین حال، سهام شرکت ها متعادل باشد و یا روند صعودی را تجربه کند، نقدینگی وارد بازار می شود.

بنابراین در نظر گرفتن ارزش معاملات و بازار باید به عنوان یکی از معیارهای مورد بررسی هر سرمایه گذاری به صورت روزانه به حساب بیاید.

ادامه مطلب
بازار گاوی و بازار خرسی در بورس
بازار گاوی و خرسی در بورس...

در بازار بورس بعضی روزها با روند صعودی مواجهیم و بعضی روزهای دیگر با روند نزولی. اگر آمار بازار را بر روی یک نمودار ترسیم کنیم به شکل نمودار سینوسی در می آید، حال ممکن است نرخ های متفاوتی داشته باشند. اصطلاح گاوی و خرسی به بازاری اشاره دارد که شرایط در آن در جهت مخالف یکدیگر در حرکتند و به این دلیل معروفیت جنگ بین خرس و گاو وحشی  است.

در بازار بورس اصطلاحات خاصی برای روند صعودی و نزولی وجود دارد که دانستن آن برای فعالان در این بازار ضروری است.

بازار گاوی چیست؟

بازار گاوی و خرسی

بازار گاوی به بازاری گفته می شود که روند صعودی دارد. دلیل دقیقی برای این نام گذاری وجود ندارد، اما شاید بتوان گفت چون گاوها در هنگام جنگ شاخ های خود را بالا نگه می دارند، به بازارهایی با روند صعودی نیز بازار گاوی می گویند.

همانطور که گفتیم در بازارهای گاوی با نرخ صعودی مواجه هستیم این به آن معنا است که همزمان با زیاد شدن تقاضا قیمت ها نیز بالا رفته است، اما در این زمان عرضه نیز کم می شود، انگار با بالا رفتن قیمت ها سرمایه گذاران انتظار سود بیشتری دارند و حاضر نیستند سهامی که سودآور است را از دست بدهند.

اغلب بازارهای گاوی در شرایط آرامش و در نتیجه اوضاع خوب سیاسی و اقتصادی اتفاق می افتد. شرایطی را در نظر بگیرید که چرخ کارخانه ها به خوبی می چرخد، در نتیجه فعالیت های مفید کارخانه ها سوددهی سهامشان بالا رفته، تقاضا بالا می رود و با افزایش قیمت هر سهم عرضه نیز کاهش می یابد. همان طور که گفته شد کمتر کسی حاضر می شود تا سهام ارزشمندی را از دست بدهد.

بازار خرسی چیست؟

بازار گاوی و بازار خرسی در بورس

گفته می شود اصطلاح بازار خرسی از زمانی استفاده می شود که عده ای دلال فروش پوست خرس که به «خرسی ها» معروف بودند با پیش بینی آینده قیمت ها که به احتمال زیاد روندی نزولی خواهند داشت، پوست ها را به قیمت روز می فرختند و هنگامی که قیمت ها کاهش می یافتند پولی کمتر به فروشندگان اصلی می پرداختند.

اتفاقی که در بازار سهامی که از آن به عنوان بازار خرسی یاد می کنند، به همین صورت است، یعنی نرخ بازار نزولی است و قیمت ها در حال کاهش و معمولا این اتفاق در نتیجه رکود اقتصادی اتفاق می افتد. البته هر صعودی در نرخ سهام به معنای قدرت اقتصادی نیست، بلکه ممکن است کاذب باشد.

اما در مورد بازارهای خرسی باید گفت که برعکس شرایطی که در بازار گاوی با آن مواجهیم، یعنی تقاضای زیاد و عرضه کم، در اینجا تقاضا کم و عرضه زیاد است، قیمت ها کاهش پیدا کرده اما رمقی در بازار برای خرید وجود ندارد. بازار خرسی شرایطی است که بورس ریزش پیدا کرده و سرمایه گذاران ضرری را متحمل شده اند.

در بازار خرسی ارزش سهام در نتیجه تصمیم ها و رفتار سرمایه گذاران کاهش پیدا می کند. به  عبارت دیگر باید گفت در بازار خرسی واقعی که نزول ارزش ۲۰% یا بیشتر اتفاق بیفتد و ارزش سهام کاهش پیدا می کند و قیمت کالاها افزایش می یابد و به طور کلی شرایط اقتصادی متزلزل و ناپایدار می شود.

علاوه بر آن اوضاع به گونه ای است که اغلب سرمایه گذاران از تداوم آن اطمینان دارند. در نتیجه رکود اقتصادی تعدیل نیرو، اخراج کارگران و افزایش نرخ بیکاری اتفاق می افتد.

چند نکته

  • بازار گاوی به بازاری گفته می شود که نرخ صعودی دارد و بازار خرسی به بازاری گفته می شود که نرخ نزولی دارد.
  • با وجود اینکه اوضاع سهام برخی از سرمایه گذاران ممکن است، خرسی باشد و برخی دیگر گاوی اما فراموش نکنید که شرایط بازار سهام و صعود و نزول نرخ سهام در بلندمدت بررسی می شود. یعنی به این صورت نیست که گفته شود این هفته بازار خرسی است یا بازار گاوی است. به طور معمول بورس اوراق بهادار در مدت زمان طولانی گرایش صعودی داشته است.
  • اوضاع سرمایه گذاری در زمان بازار خرسی خطرناک تر و نگران کننده تر از هر وقتی است؛ زیرا، در نتیجه رکود اقتصادی کالاها ارزش خود را از دست داده و قیمت ها ثبات ندارند.
  • به عنوان یکی از پیامدهای بازار خرسی می توان به زمانی اشاره کرد که مردم سهام خود را فروخته و نقدینگی افزایش می یابد این اتفاق تا زمانی که اوضاع بازار بهتر شود ادامه خواهد داشت.

ویژگی های بازارهای خرسی و گاوی

عرضه و تقاضا

روند صعودی و نزولی در بازار سهام تحت تاثیر میزان عرضه و تقاضا قرار دارد، به نحوی که با بالا رفتن تقاضا و شرایط مناسب اقتصادی به اصطلاح در بازار گاوی تقاضا بالا و عرضه کم است اما در بازار خرسی شرایط کاملا عکس است. تقاضا کم و عرضه زیاد به دنبال آن به دلیل عرضه زیاد ارزش سهام نیز کاهش می یابد.

روان شناسی سرمایه گذاران

برداشت سرمایه گذاران از اوضاع و واکنش آنان به طور مستقیم بر شرایط بازار تاثیر می گذارد، به طوریکه رفتار سرمایه گذاران باعث ایجاد صعود یا نزول در روند بازار می شوند.

اما هر تغییر و کنشی در بازار نیز بر رفتار سهام داران تاثیر می گذارد، به عبارتی تاثیرگذاری بین بازار و سهام داران دو جانبه است. در بازار گاوی سرمایه گذاران از طریق خرید سهام به دنبال کسب سود بیشتر هستند.

در شرایطی که بازار خرسی حاکم است، سرمایه گذاران با وجود این که منتظر اتفاقی مثبت در بازار هستند سرمایه خود را از بازار بورس خارج کرده و در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری می کنند. مثل بانک ها که ریسک بسیار کمتری نسبت به بازار بورس را تجربه می کنند.

علاوه بر این کاهش نرخ در قیمت های بازار، اعتماد سرمایه گذاران را نسبت به بازار سهام متزلزل می سازد و سبب می شود تا مردم تا جایی که می توانند سهامشان را بفروشند و از بازار بورس خارج شوند. در نتیجه جریان خروجی پول از بازار، قیمت ها به طور مداوم افزایش می یابد.

تغییرات در روند فعالیت های اقتصادی

از آن جایی که همه کسب کارهایی که در بازار سهام هستند، عضو یک مجموعه  اقتصادی بزرگ تر هستند، کوچک ترین تغییر در فعالیت های اقتصادی زیرمجموعه ها بر مجموعه بزرگ تر تاثیر می گذارد.

در بازار خرسی شرایط اقتصادی به شدت ضعیف می شود؛ زیرا به دنبال اینکه مصرف کنندگان قادر به خرید نیستند و زیاد هزینه نمی کنند، بیشتر مشاغل نیز قادر به ثبت سود کلان نخواهند بود. از دیگر پیامدها می توان به کاهش مستقیم ارزش سهام بازار اشاره کرد.

در بازار گاوی شرایط عکس است مردم علاوه بر تمایل به خرید از قدرت خرید خوبی برخوردارند، در نتیجه اقتصاد قدرت می یابد.

چطور روند تغییرات بازار را تخمین بزنیم؟

بازه زمانی طولانی نکته کلیدی برای تشخیص گاوی بودن یا خرسی بودن بازار است، تنها اینکه مثلا در مدت یک هفته تعداد زیادی سهام فروخته شده و عده زیادی پولشان را خارج کرده اند به معنای خرسی بودن بازار نیست.

اتفاقاتی که در بازه زمانی کوتاه مدت می افتد، نشان دهنده اصلاح یا روندی است که در آن زمان صورت می گرفته است.  حال قضاوت شرایط بازار مبنی بر اینکه بازار گاوی است یا خرسی فقط در بلندمدت ممکن است.

هرچند همیشه هر اتفاقی را نمی توان نتیجه یا عاملی برای گاوی بودن یا خرسی بودن بازار در نظر گرفت. ممکن است کشور درگیر رکود اقتصادی بوده باشند و حالا رو به التیام است.

تذکر:

تعیین زمان برای بازارهای گاوی یا خرسی تقریبا غیرممکن است.

در هر بازار بهتر است چه کاری بکنیم؟

در شرایط بازار گاوی تا جایی که ممکن است باید عجله کرد و سهام ارزشمند تهیه کرد. باید از بالا رفتن قیمت ها بهره برد و تا جایی که ممکن است سهام را هنگامی که قیمتش به اوج رسیده به فروش برسانید. در طی زمانی که بازار روند گاوی دارد باید از ضررها صرف نظر کرد و آن ها را موقت دانست، هر سرمایه گذاری می تواند در هر قسمتی از بازار بورس اوراق بهادار سرمایه گذاری کرده و سودهای متعددی دریافت کند.

در بازارهای خرسی ضررها بسیار جدی تر خواهد بود و نرخ بیشتری خواهد داشت، زیرا ارزش سهام مدام در حال کاهش است و اینکه تا چه زمانی این روند نزولی ادامه خواهد داشت مشخص نیست.

حتی اگر به امید صعود سهمی در این شرایط بخرید مطمئن باشید قبل از اینکه سودی نصیبتان شود، متحمل ضرر خواهید شد. سوددهی ها بیشتر مختص به سرمایه گذاری های کوتاه مدت یا سرمایه گذاری با درآمد ثابت خواهد بود مثلا سپرده گذاری در بانک ها.

همچنین ممکن است برخی از سهام داران به سهام های تدافعی روی آورند که عملکردشان تنها تحت تاثیر تغییرات روند بازار هستند. بنابراین می توان گفت هم در زمان تاریکی های اقتصادی و هم در زمان های عالی اقتصادی سهام تدافعی حالت پایدار دارد. این سهام معمولا مربوط به صنایع تاسیساتی می شوند که متعلق به دولت هستند که اغلب صرف نظر از شرایط اقتصادی مردم آن ها را می خرند.

موضوع جالبی که در اینجا وجود دارد در ارتباط با سودی است که ممکن است عاید برخی از سرمایه گذاران در طی بازار خرسی شود. چند راه برای دریافت سود وجود دارد از جمله خرید و فروش سریع سهام، خرید صندوق با قابلیت معامله (EFT’s) یا خرید سهامی که با قیمتی پایین تر نسبت به گذشته به فروش می رسد.

کلام آخر

هر دو شرایط بازار چه گاوی چه خرسی بر روی روند سرمایه گذاری شما تاثیرگذار است. بهتر است پیش از سرمایه گذاری شرایط بازار را خوب بسنجید و مطالعه ای بر روی سوابق بازار انجام دهید. لازم به ذکر است که روند بازار در بلند مدت همیشه مسیر صعودی داشته است.

ادامه مطلب
قیمت پایانی سهم
قیمت پایانی سهم در بورس چیست...

در هر روزکاری در بازار سرمایه، سهم ها در بازه مجاز قیمتی امکان نوسان دارند. به این معنی که در بازه مجاز قیمت امکان معامله سهم وجود دارد که این بازه مجاز به طور نرمال از %۵- قیمت پایانی روز قبل تا %۵+ درصد آن می باشد. در این بازه ممکن است میلیون ها معامله در قیمت های مختلف شکل گیرد که در نمودارهای شمعی ژاپنی (کندل) ۴ قیمت به طور پررنگی مد نظر قرار می گیرد:

  1. بالاترین قیمتی که سهم در بازه زمانی مشخص مورد معامله قرار گرفته است (High).
  2. پایین ترین قیمتی که سهم در بازه زمانی مشخص مورد معامله قرار گرفته است (Low).
  3. قیمت آغازین معامله سهم (باز شدن (Open))، ۴ قیمت آخرین معامله سهم (بسته شدن (Close)).

قیمت پایانی

اما برای هر سهم از میان هزاران معامله ای که در قیمت های مختلف در آن روز معامله شده است، اگر بخواهیم در یک کلمه بگوییم که قیمت آن سهم چقدر بوده است، چه می گوییم؟ در اینجا پای قیمتی به میان می آید به نام “قیمت پایانی” که همانطور که در ابتدای مقاله نیز بیان شد هر سهم، مبنای محاسبه بازه مجاز برای روز بعدی نیز هست. این قیمت، میانگین وزنی تمامی قیمت هایی است که سهم در هر روز معاملاتی معامله شده است.

مثال: برای مثال اگر فرض کنیم بازه قیمتی مجاز سهم x در یک روز، (۲۶۸۹۰-۲۶۲۰۰) ریال باشد و ۱۳۰۰۰ معامله در قیمت ۲۶۲۰۰، ۵۰۰۰ معامله در قیمت ۲۶۵۰۰، ۱۴۰۰۰ معامله در قیمت ۲۶۷۸۰، ۱۰۰۰۰معامله در قیمت ۲۶۸۹۰ صورت پذیرفته باشد، بدین ترتیب قیمت پایانی این سهم که میانگین وزنی تمامی این معاملات است برابر می باشد با:

قیمت پایانی سهم

آیتم دیگری نیز در مقدار محاسباتی آن تأثیرگذار است و آن حجم مبناست. در صورتی که حجم معاملات بزرگتر یا مساوی حجم مبنا باشد، مقدار قیمت با میانگین وزنی قیمت های معامله شده (بنا بر فرمولی که گفته شد) برابر است اما اگر حجم معاملات انجام شده طی روز کمتر از حجم مبنا باشد، قیمت پایانی کمتر از میانگین وزنی قیمت ها خواهد بود. اما به چه میزان؟ برای یافتن پاسخ این سوال، کافیست از فرمول زیر استفاده شود:

قیمت پایانی سهممثال: در مورد سهم x اگر قیمت پایانی روز قبل ۲۶۵۵۰ ، حجم مبنا ۴ میلیون و حجم معاملات ۲ میلیون بوده باشد، در اینصورت قیمت پایانی سهم در پایان ساعت معاملاتی برابر است با:

قیمت پایانی سهم

ادامه مطلب
پذیره‌نویسی چیست؟
پذیره نویسی چیست و فرآیند آن...

پذیره نویسی چیست؟

کسانی که با بازار سرمایه یا با مباحث حقوقی مالی سر و کار دارند، احتمالا به اصطلاح «پذیره نویسی» برخورد کرده اند. یکی از موارد مهم در این اصطلاح، تعهد و تسهیل تأمین مالی است. در واقع، این فرآیند، حضور اشخاصی که قصد سهامداری در شرکت ها را دارند آسان تر کرده و به تأمین مالی بهتر و سریع تر شرکت ها کمک زیادی می کند. در این مقاله از خانه سرمایه انواع روش های مختلف برای پذیره نویسی را به شما توضیح می دهیم.

یک تعریف ساده از پذیره نویسی

پذیره نویسی در لغت به معنی «نوشتن و امضا کردن در پای سند و نوشته» است. در واقع، پذیره نویسی به تعهد انجام کار یا تعهد امری که در آن نوشته و سند شرح داده شده، گفته می شود. هم چنین پذیره نویسی به معنی فرآیند خرید اوراق بهادار از ناشر یا نماینده قانونی او و پرداخت یا تعهد پرداخت وجه کامل آن طبق قرارداد نیز است.

پذیره نویسی چیست؟

نگاه به پذیره نویسی از دید حقوق تجارت

در حقوق تجارت و در مورد شرکت های سهامی، پذیره نویسی عبارت است از:

تعهد پرداخت قیمت یک یا چند سهم از سهام شرکت

پذیره نویسی، عملی است که به واسطه آن شخصی تعهد می کند قسمتی از سرمایه شرکت را تقبل کند و در شرکت سهامی عام شریک شود. موسسان شرکت سهامی عام، قسمتی از سرمایه را از طریق فروش سهام به مردم تأمین می کنند. طبق ماده ۳۸ قانون تجارت، شرکت سهامی عام، هنگامی تشکیل می گردد که کلیه سهام آن تأدیه شود. این بدان معنا است که تشکیل شرکت، زمانی امکان پذیر است که کل سرمایه چه از جانب موسسان و چه از طرف مردم تعهد شده باشد.

فرآیند پذیره نویسی به چه صورت است؟

برای انجام فرآیند پذیره نویسی باید طرح آن تهیه شود و به امضای همه مؤسسان شرکت برسد. در مرحله بعدی، این طرح به اداره ثبت شرکت ها در تهران یا اگر در شهرستان باشد به دایره ثبت شرکت ها یا در نقاطی که دایره ثبت شرکت ها وجود ندارد به اداره ثبت اسناد و املاک محل تحویل داده می شود. البته لازم است، مؤسسان، علاوه بر طرح پذیره نویسی، اظهارنامه و اساسنامه شرکت را نیز به مرجع ثبت شرکت ها تحویل دهند. مرجع ثبت شرکت ها پس از مطالعه اظهارنامه و طرح اساسنامه شرکت و طرح پذیره نویسی سهام و تطبیق آن ها با قانون، اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی سهام را صادر می کند. پس از گذراندن این مراحل، موسسان شرکت باید اعلامیه ای را در روزنامه ای که قبلا تعیین کرده اند، آگهی کرده و بانکی که تعهد سهام در آن انجام می شود را نیز اعلام کنند. در نهایت، اعلامیه پذیره نویسی سهام اعلان عمومی می شود و پذیره نویسان احتمالی برای تعهد سرمایه شرکت از آن مطلع می شوند.

فرآیند پذیره نویسی

پذیره نویسی سهام در شرکت سهامی عام به چه صورت است؟

در شرکت های سهامی عام، حداقل ۳۵ درصد سرمایه شرکت باید تأدیه شود. یعنی پرداخت کل سرمایه اجباری نیست ولی حداقل ۳۵ درصد باید تعهد به پرداخت شود که این کار از طریق بانک صورت می گیرد. اعلام تعهد پرداخت سرمایه توسط سهامداران در صورت جلسه ای که به امضای همه آنها می رسد درج می شود. هر کسی در مقابل نام خود میزان سرمایه تعهدی و مبلغی را که حاضر است بی درنگ پرداخت کند، نوشته و امضا می کند. در واقع، آنها باید ورقه ای را به نام «ورقه تعهد سهم» که نشان از قبول و تعهد پرداخت بهای سهم است، تکمیل و امضا کنند. به این کار «پذیره نویسی» می گویند. ظرف مهلتی که در اعلامیه پذیره نویسی معین شده است علاقه مندان به بانک مراجعه می کنند، ورقه تعهد سهم را تکمیل کرده، امضا می زنند و مبلغی را که باید به صورت نقد پرداخت شود تأدیه و رسید می گیرند. امضای ورقه تعهد سهم، به خودی خود نیازمند قبول اساسنامه شرکت و تصمیم های مجامع عمومی شرکت است. ورقه تعهد سهم در دو نسخه تنظیم و با درج تاریخ به امضای پذیره نویس یا قائم مقام قانونی او می رسد. نسخه دوم ورقه تعهد سهم یاد شده با قید رسید وجه و با مهر و امضای بانک به پذیره نویس داده می شود. بر اساس ماده (۱۳ ل. ا. ق. ت) ورقه تعهد سهم شامل موارد زیر است: 

  1. نام، موضوع، مرکز اصلی و مدت شرکت
  2. سرمایه شرکت
  3. شماره و تاریخ اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی و مرجع صدور آن
  4. تعداد سهامی که مورد تعهد واقع می شود، مبلغ اسمی آن و همچنین مبلغی که باید به صورت نقدی در موقع پذیره نویسی پرداخت شود
  5. نام بانک و شماره حسابی که مبلغ لازم توسط پذیره نویسان باید به آن حساب پرداخت شود
  6. هویت و نشانی کامل پذیره نویس
  7. درج اینکه پذیره نویس متعهد است مبلغ پرداخت نشده سهام مورد تعهد را طبق مقررات اساسنامه شرکت تأدیه کند

نکته هایی در مورد تعداد و ویژگی های پذیره نویسان

در شرکت سهامی عام باید یک هیئت مدیره متشکل از حداقل ۵ نفر از میان صاحبان سهم تشکیل شود. بنابراین تعداد پذیره نویسان باید به حدی باشد که تعداد شرکا از پنج نفر کمتر نباشد. قانون برای حداکثر تعداد شرکا، شرطی را تعیین نکرده و ممکن است این تعداد بین ۵ تا هزاران نفر باشد.

تعداد و ویژگی های پذیره نویسان

روش های انجام پذیره نویسی

معمولا پذیره نویسی به دو روش صورت می گیرد:

  • تعهد پذیره نویسی
  • بهترین کوشش

تعهد پذیره نویسی چیست و چه مزیت هایی دارد؟

در تعهد پذیره نویسی اگر اوراق بهادار ظرف مهلت مقرر به فروش نرسند، شخص تعهد می کند که آن اوراق را بخرد. به شخصی که اوراق را می خرد، «متعهد» یا «کارگزار» می گویند. «متعهد پذیره نویس» (Underwriter) شخص سومی است که در صورت فروش نرفتن اوراق بهادار در مدت تعیین شده، خرید کل اوراق را بر عهده می گیرد. این شخص جدا از خریداران اوراق است.

اگر اوراق فروش نرود، نهاد واسط، قراردادی با متعهد پذیره نویس منعقد می کند تا او اوراق باقی مانده را بخرد. در این فرآیند، کارگزار پذیره نویس، پس از بررسی سهام شرکت های متقاضی ورود به بازار بورس توسط کارشناسان خود، سهام را قیمت گذاری و ضمن معرفی شرکت برای عرضه اولیه، متعهد می شود که مابقی اوراق بهاداری که تا پایان دوره عرضه اولیه خریداری نشده است را خریداری کند. کارگزار باید با ارائه وثیقه و شواهد دیگر به سازمان بورس این اطمینان را ایجاد کرده باشد که می تواند به تعهدات پذیره نویسی خود عمل کند.

مزیت روش تعهد پذیره نویسی به روش های رایج دیگر عرضه اولیه در بورس این است که می تواند مانع سفته بازی و ایجاد قیمت کاذب شود. با بررسی های کارشناسی و قیمت گذاری با کیفیت در این روش، سهام به قیمت واقعی خود نزدیک تر می شود و ریسک سرمایه گذاری روی سهام شرکت های تازه وارد کاهش می یابد. برای اینکه اوراقی مطابق با این روش به فروش رود، لازم است ناشر درخواست انتشار اوراق از راه تعهد پذیره نویسی را ارائه دهد.

شرکت تأمین سرمایه به عنوان متعهد پذیره نویسی و تامین کننده مالی فرآیند، وارد عمل می شود. سپس ناشر باید مبلغی را معادل ارزش کل اوراق از آن شرکت دریافت کند. بعد از آن، شرکت تامین سرمایه، اوراق را به قیمت دلخواه خود منتشر خواهد کرد. با انجام این فرآیند، متعهد پذیره نویس، نقش رهبری، مدیریت و هماهنگی را عهده دار می شود. تعهد پذیره نویسی در بند ۲۹ ماده ۱ قانون بورس اوراق بهادار ایران ذکر شده است.

معرفی روش بهترین کوشش در پذیره نویسی

در روش بهترین کوشش، شرکت تأمین سرمایه، درخواست شرکت مبنی بر خریداری اوراق را دریافت می کند. اما اجباری بر خرید همه اوراق در این روش وجود ندارد. در واقع، برخلاف روش تعهد پذیره نویسی، ممکن است بخشی از اوراق به فروش نرود. شرکت تأمین سرمایه بهترین کوشش خود را در این راستا بکار می بندد که همیشه به فروش همه اوراق منتهی نمی شود.

طرح اعلامیه پذیره نویسی

پیش تر گفته شد، شرکت برای اینکه وارد فرآیند پذیره نویسی شود باید طرح پذیره نویسی را به مرجع ثبت شرکت ها تحویل دهد. این طرح که توسط موسسان شرکت تهیه می شود، باید موارد زیر را دارا باشد:

  1. نام شرکت
  2. نوع فعالیت هایی که شرکت برای آن تشکیل می شود
  3. مرکز اصلی شرکت و شعب آن درصورتی که تأسیس شعبه مورد نظر باشد
  4. مدت زمان ثبت شرکت
  5. هویت کامل و اقامتگاه و شغل موسسان، درصورتی که همه یا بعضی از موسسان در امور مربوط به موضوع شرکت یا امور مشابه آن، سوابق یا اطلاعات یا تجاربی داشته باشند ذکر آن به اختصار
  6. مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن به تفکیک، تعداد و نوع سهام در مورد سرمایه غیر نقد (جنسی)، تعیین مقدار، مشخصات و ارزش آن به شکلی که بتوان از کم و کیف سرمایه غیر نقد اطلاع به دست آورد
  7. درصورتی که موسسان مزایایی برای خود در نظر گرفته باشند، تعیین چگونگی و شرط آن مزایا با ذکر جزئیات
  8. تعیین مقداری از سرمایه که موسسان تعهد کرده و مبلغی که پرداخت کرده اند
  9. ذکر هزینه هایی که موسسان تا آن موقع جهت تدارک مقدمات تشکیل شرکت و مطالعاتی که انجام گرفته است پرداخت کرده اند و برآورد هزینه های لازم تا شروع فعالیت های شرکت
  10. درصورتی که انجام موضوع شرکت به صورت قانونی نیازمند موافقت مراجع خاصی باشد، ذکر مشخصات اجازه نامه یا موافقت اصولی آن مرجع
  11. بیان حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره نویسی باید توسط پذیره نویس تعهد شود و تعیین مبلغی از آن که باید مقارن پذیره نویسی به صورت نقد پرداخت گردد
  12. ذکر شماره و مشخصات حساب بانکی که مبلغ نقدی سهام مورد تعهد باید به آن حساب واریز گردد و تعیین مهلتی که طی آن اشخاص علاقه مند می توانند برای پذیره نویسی و پرداخت مبلغ نقدی به بانک مراجعه کنند.
  13. توضیح اینکه اظهارنامه موسسان همراه با طرح اساسنامه برای مراجعه علاقه مندان به مرجع ثبت شرکت تسلیم شده است
  14. بیان نام روزنامه کثیرالانتشاری که هرگونه دعوت و اطلاعیه بعدی تا تشکیل مجمع عمومی موسسان، فقط در آن منتشر خواهد شد
  15. چگونگی تخصیص سهام به پذیره نویسان

 عرضه اولیه و پذیره نویسی چه تفاوتی با هم دارند؟

  • در عرضه اولیه سهام در بورس یا فرابورس، محدوده قیمتی برای سهم در نظر گرفته می شود. به همین دلیل، متقاضیان سفارش های خود را در این بازه قیمتی در سیستم معاملاتی وارد می کنند. اما پذیره نویسی در قیمت اسمی یعنی ۱۰۰ تومان انجام می شود.
  • برای عرضه اولیه سهام، یک بازه زمانی معمولا ۲ ساعته در یک روز در نظر گرفته می شود و سپس بر اساس سفارش های ثبت شده در سیستم، سهام به متقاضیان اختصاص داده می شود. اما در پذیره نویسی، مهلت زمانی حداکثر ۳۰ روزه در نظر گرفته می شود.
  • پذیره نویسان با شروع زمان پذیره نویسی می توانند سفارش های خود را در سیستم معاملاتی ثبت کنند و این فرآیند تا زمانی که تمام اوراق مورد نظر شرکت عرضه شوند ادامه پیدا می کند. این فرآیند ممکن است در همان روز اول پذیره نویسی تمام شود یا تا پایان مهلت مورد نظر ادامه پیدا کند. حتی در برخی موارد در صورت عدم تکمیل پذیره نویسی احتمال تمدید زمان پیش بینی شده نیز وجود دارد.
  • مهم ترین تفاوت پذیره نویسی و عرضه اولیه سهام، زمان قابل معامله شدن سهم شرکت در بازار سهام است. در عرضه اولیه بلافاصله در روز بعد از عرضه، نماد شرکت باز شده و با دامنه نوسان ۵ درصدی آماده معامله می شود. اما در پذیره نویسی پس از اتمام فرآیند، باید مراحل مربوط به ثبت شرکت دنبال شود. این مرحله ممکن است روزها یا ماه ها به درازا بکشد. پس از آن است که شاهد بازگشایی نماد معاملاتی در بازار سهام و انجام دادوستد خواهیم بود.

یک نکته کوچک در مورد پذیره نویسی

پذیره نویسی اقدامی برای تأمین مالی آسان شرکت های سهامی عام است. برای شرکت هایی که قصد حضور در بازار سرمایه را دارند، تأمین مالی شرکت توسط متعهد پذیره نویس، حضور و قدرت شرکت را تا حدی تضمین می کند. در واقع، فرآیند پذیره نویسی، پیونددهنده بخش تقاضای منابع مالی و عرضه منابع مالی است. این موضوع می تواند به رشد رقابت، شفافیت و کیفیت نقل و انتقال منابع مالی کمک بسیار زیاد کند.

ادامه مطلب
تفاوت بورس و فرابورس
تفاوت بورس و فرابورس چیست؟

بازارهای مالی تشکیلات پیچیده ای هستند که ساختار اقتصادی و سازمانی خاص خود را دارند و نقش مهمی در قیمت گذاری بازار ایفا می کنند. به طور گسترده، به هر بازاری که در آن معاملات اوراق بهادار صورت می گیرد، از جمله بازار سهام، بازار اوراق قرضه، بازار فارکس و بازار مشتقات، بازارهای مالی گفته می شود. بازارهای مالی برای عملکرد صحیح اقتصاد سرمایه داری بسیار حیاتی هستند. امروزه بسیاری از بازارهای مالی در سراسر جهان (مانند بازارهای سهام) معاملات خود را از طریق بورس انجام می دهند.

به بیان ساده، بورس محلی است که در آن بین تولیدکنندگان و مصرف کنندگان یا خریداران و فروشندگان، معامله ای صورت می گیرد. برای روشن شدن این موضوع ابتدا به تفکیک به هر ۲ بازار می پردازیم و سپس تفاوت بورس و فرابورس را خواهیم گفت.

بازار بورس

در بازار بورس، دارایی های مختلفی اعم از دارایـی مالی و دارایی واقعی مورد معامله قرار می گیرند. به بورسی که در آن دارایی های مالی یا اصطلاحاً دارایی های کاغذی (اسنادی مانند سهام و اوراق مشارکت) خرید و فروش می شود، بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن دارایی های واقعی یا کالاهای فیزیکی مورد معامله قرار می گیرند، بورس کالا گفته می شود.

نوع دیگری از بورس هم به نام بورس ارز وجود دارد که در آنجا، پول رایـج کشورها خرید و فروش می شوند (اما هنوز در کشور ما این بورس راه اندازی نشده است). بورس اوراق بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکت ها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام می شود.

خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام می شود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است، یک سرمایه گذار می تواند با هر مقدار سرمایه ای وارد بورس شود و در سهم شرکت های موجود سرمایه گذاری کند.

بازار فرابورس

بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده تر است تا اهرمی کمک کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد.

از مهم ترین وظایف این بازار، ساماندهی و هدایت بخشی از بازار سرمایه است که شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را نداشته و یا تمایل به ورود سریع تر به بازار را دارند.

علاوه بر این که انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل معامله هستند، ورود به آن نیز نیازمند شرایط و الزامات کمتری است.

سازوکارهایی ساده تر و تنوع در شرایط پذیرش شرکت ها در فرابورس ایران، امکانی را فراهم کرده تا بنگاه های اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، به این بازار مالی وارد شده و از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار مبادلات اوراق بهادار بهره مند شوند.

فرابورس دارای پنج بازار است با نام های بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه.

بــازار سهام فرابورس ایران شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله می شوند و شرکت هایی که این شرایط را نداشته باشند می توانند در بازار پایه معامله شوند.

در بازار اول، شرکت های سهامی عام که طبق دستورالعمل پذیرش موفق بــه احراز شرایط لازم شده باشند، مجاز بــه انجام معاملات سهام خود خواهند بـود.

در بازار دوم، همانند بازار اول معاملات سهام شرکت های سهامی عام انجام می شود؛ اما شرایط پذیرش در این بازار، منعطف تر از بازار اول است. بازار پایه فرابورس نیز، به منظور ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکت های سهامی عام که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس پذیرش نشده اند، ایجاد شده است. در این بازار اکثر شرکت های سهامی می توانند حضور داشته باشند.

در هر دو بازار بورس و فرابورس، انجام معامله از طریق کارگزاری هایی انجام می شود که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار هستند. این کارگزارها درواقع واسط میان خریدار و فروشنده هستند.

اما تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟

  • تقسیم بندی بازار:

بازار بورس به طور کلی به دو بازار اول و دوم تقسیم می شود. عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است. به این صورت که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد قابل قبولی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم به خوبی عمل کند به بازار اول منتقل خواهد شد.

ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایت بخش عمل نکند از بازار اخراج می شود. بازار فرابورس ایران نیز همان طور که در ابتدا توضیح داده شد، دارای ۵ بازار، اول، دوم، سوم، ابزار های نوین مالی و پایه است.

بنابراین اولین تفاوت بورس و فرابورس در تقسیم بندی و تعداد این دو بازار است.

  • فرآیند پذیرش در بازار بورس و فرابورس:

شرایط پذیرش سهام در بازار بورس کمی دشوار است، بازار فرابورس با شرایط ساده تر تشکیل شده تا شرکت های کوچک هم بتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند. در جدول زیر می توانید تفاوت بورس و فرابورس را در خصوص شرایط پذیرش به خوبی مشاهده کنید:

شرایط پذیرش بازار بورس بازار فرابورس
تابلوی اصلی بازار اول تابلوی فرعی بازار اول بازار دوم بازار اول بازار دوم
حداقل سرمایه ثبت شده شرکت ۱۰۰ میلیارد تومان ۵۰ میلیارد تومان ۲۰ میلیارد تومان یک میلیارد تومان ۱۰۰ میلیون تومان
حداقل سهام شناور ۲۰ درصد ۱۵ درصد ۱۰ درصد ۱۰ درصد پنج درصد
حداقل تعداد سهام داران هزار نفر ۷۵۰ نفر ۲۵۰ نفر ۲۰۰ نفر
حداقل سابقه فعالیت شرکت در صنعت مربوطه سه سال سه سال دو سال حداقل دو سال از زمان بهره برداری با ارائه خدمات گذشته باشد حداقل یک سال از تاسیس آن گذشته باشد
زیان انباشته نداشته باشد نداشته باشد نداشته باشد نداشته باشد برنامه عملیاتی مناسبی برای خروج از زیان داشته باشد
نسبت حقوق صاحبان سهام به کل دارایی ها ۳۰ ۲۰ ۱۵ ۱۵
سودآوری سه دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد دو دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد یک دوره منتهی به پذیرش سودآور باشد

 

  • بورس اوراق بهادار مزایایی از قبیل شفافیت قیمت ها و کاهش ریسک را به همراه دارد اما در بازار فرابورس به این علت که شرایط معاملات با نظر طرفین قرارداد تعیین می گردد، این مزایا به صورت کامل وجود ندارد.
  • دیگر تفاوت بورس و فرابورس، ساعات معامله ی این دو بازار است. بازار بورس از شنبه تا چهارشنبه از ساعت ۹ صبح تا ۱۲٫۳۰ (به غیر از تعطیلات رسمی) فعالیت می کند، اما ساعات کار فرابورس از انعطاف پذیری بیشتری برخوردار است.

مزایای پذیرش شرکت ها در فرابورس:

  • سهولت پذیرش:

پذیرش و درج شرکت های سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و این باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکت ها به کمتر از یک ماه کاهش پیدا کند.

  • تامین مالی:

شرکت های پذیرفته شده در فرابورس این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خــود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهره ببرند. علاوه بر این امکان تامین مالی از محل جذب سرمایه گذاران جدید و افزایش سرمایه را نیز دارا هستند.

  • معافیت مالیاتی:

شرکت های پذیرفته شده در بازار فرابورس ایران از مزایای مالیاتی قابل توجهی برخوردار هستند. به این صورت که شرکت هایی که اقدام به عرضه سهام در فرابورس می کنند (به غیر از شرکت های حاضر در بازار پایه) امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا ۱۰ درصد درآمد خود را دارا هستند.

  • وثیقه گذاری سهام:

سهامداران شرکت های پذیرش شده در بازار فرابورس می توانند از طریق وثیقه گذاری سهام شرکت خود، برای اخذ تسهیلات اقدام کنند. چراکه شبکه بانکی، سهام شرکت های پذیرفته شده در فرابورس ایران را به عنوان دارایی قابل قبول جهت وثیقه گذاری برای دریافت تسهیلات بانکی بــه رسمیت می شناسد.

  • امکان انتشار اوراق بهادار در بازار ابزارهای نوین مالی:

شرکت های پذیرش شده در فرابورس می توانند با ارائه مدارک لازم به سازمان بورس و اوراق بهادار منابع مالی طرح های موردنظر را (حداکثر تا ۶۰ درصد سرمایه گذاری در طرح پروژه موضوع اوراق مشارکت) از طریق انتشار اوراق تامین کنند.

  • امکان خروج از فرابورس:

اگر شرکتی تصمیم بگیرد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، در دستورالعمل پذیرش برای این موضوع راه حلی در نظر گرفته شده است که با گذراندن فرآیند مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به سادگی امکان پذیر خواهد بود. ضمن اینکه شرکت های حاضر در فرابورس ایران می توانند بسیار راحت تر به بازارهای دیگر انتقال پیدا کنند.

  • نبود حجم مبنا:

سهام مورد مبادله در بازارهای فرابورس ایران به دلیل نبود حجم مبنا با معاملات روان تر و نقد شوندگی بالاتری رو به رو هستند و عرضه و تقاضا برای این سهام به سرعت متعادل شده و معمولا صف خرید و فروش آن ها برای مدت زیادی ادامه نمی یابد.

در نظر داشته باشید که سهام شرکت های فرابورسی و بورسی با یک کد معاملاتی قابل خرید و فروش هستند. شما می توانید برای شروع انجام معامله، این کد را از کارگزاری های رسمی دریافت کنید.

ادامه مطلب
بورس کجاست؟
سازمان بورس کجاست و تاریخچه آن...

فلسفه بورس

پیش از آن که به طور مستقیم به ارائه تعریف و اینکه بورس کجاست بپردازیم، لازم است نگاهی بر فلسفه تشکیل آن داشته باشیم، یکی از مهم ترین نیازهای هر شرکتی، نیاز به تأمین مالی است. راه های تأمین مالی در اقتصاد ایران متعدد است که با توجه به این که موضوع این مقاله نیستند، اشاره ای به آن ها نخواهیم داشت، اما جهت شفاف تر شدن موضوع، شرکتی را در نظر بگیرید که جهت تأمین مالی به بانک مراجعه کرده و وام می گیرد، درواقع دریافت وام یکی از راهکارهای تأمین مالی شرکت هاست که ویژگی های خاص خود را دارد و با توجه به ویژگی های یک شرکت می تواند برای آن مناسب باشد یا خیر. بورس نیز محلی جهت تأمین مالی شرکت ها را فراهم می کند، محلی که شرکت ها در آن نه از بانک ها که از سهامداران خود پول دریافت کرده و در ازای آن بخشی از سهام شرکت خود را واگذار می کنند (که البته ممکن است بانک ها نیز در نقش سرمایه گذار و از طریق زیرمجموعه های سرمایه گذاری خود وارد سهامداری یک شرکت شوند و در این تأمین مالی سهیم باشند که البته این موضوع با ارائه وام کاملاً متفاوت است)، با در نظر گرفتن این مقدمه در ادامه به بررسی دقیق تر تعریف، دلیل تشکیل، تاریخچه و مزایای این نوع از تأمین مالی خواهیم پرداخت.

تعریف بورس اوراق بهادار

بورس کجاست؟ بازاری متشکل و قانونمند است که در آن خرید و فروش انواع اوراق بهادار ازجمله سهام شرکت های پذیرفته شده، اوراق مشارکت دولتی و مؤسسات معتبر خصوصی و انواع اوراق اجاره و ابزارهای مالی، مابین تعداد زیادی از خریداران و فروشندگان، تحت ضوابط و قوانین و مقررات مشخصی معامله می شود. مشخصه مهم بو رس اوراق بهادار، الزامات قانونی برای متقاضیان سرمایه و تأمین کنندگان منابع مالی است. وظیفه اصلی بورس ها، فراهم کردن زمینه “تأمین مالی” برای شرکت ها از طریق بازارهای اولیه و فراهم آوردن بازاری شفاف و منصفانه برای دادوستد اوراق بهادار پذیرفته شده و نیز سیستمی مناسب برای نظارت بر جریان دادوستد، عملیات بازار و اعضای آن و حمایت از سهامداران و منافع ملی است.  ازجمله مواردی که بهابازار را از سایر بازارها جدا می کند کارکرد دوگانه آن است. بدین معنی که ازیک طرف مرکز جمع آوری و تجهیز پس اندازها و نقدینگی جامعه و از طرف دیگر محلی بسیار مناسب برای تأمین منابع مالی پروژه ها و سرمایه گذاری های بلندمدت و در اصل محل تخصیص سرمایه ها به شرکت های سهامی عام پذیرفته شده است. بنابراین بهابازار مرجع رسمی و مطمئنی است که دارندگان پس انداز می توانند محل مناسب و ایمنی را برای سرمایه گذاری انتخاب کرده و نقدینگی مازاد خود را در شرکت های سهامی عام و سایر اوراق سرمایه گذاری کرده و یا با خرید اوراق مشارکت دولتی پذیرفته شده و شرکت های معتبر و سایر ابزارها از سود برخوردار شوند. شرکت ها هم می توانند از این منابع تجهیز شده استفاده مطلوبی کرده و برنامه ها و اهداف سازمانی خود را عملیاتی کنند.

بورس یعنی نوسان، به زبانی دیگر بهابازارها مانند موجود زنده ای هستند که با نوسان و بالا و پایین رفتن شاخص ها و قیمت ها به حیات خود ادامه می دهند و فعالان در مقاطع مختلف زمانی شاهد دوران تولد، بلوغ و مرگ شاخص ها و یا شرکت ها می شوند. برخی صاحب نظران، بورس های اوراق بهادار را به مثابه پلنگی می دانند که از سرعت، تحرک و جست وخیز ویژه ای برخوردارند، اما به همان نسبت می توانند باعث به خطر افتادن، کاهش و یا از بین رفتن سرمایه ها شوند. به عبارتی دیگر، سرمایه گذاری در شرکت ها، هرچند می تواند منجر به کسب سودهای قابل توجه شود، اما ممکن است به همان نسبت موجب از دست رفتن سرمایه شود. از بازارهای اوراق مشارکت با سپرده بانکی هم به مثابه گربه یاد می شود که آسیبی به صاحب سرمایه نمی زنند، اما در عوض فایده چندانی هم برای دارندگان آن ها ندارند. به عبارتی دیگر، هرچند سرمایه گذاری در بازارهای پول و اوراق مشارکت، ریسک کمتری دارد، اما این بازارها بازدهی چندانی هم به همراه ندارند. ذکر این نکته ضروری است که با توجه به تعریف پایه ای و علمی بورس اوراق بهادار، به کارگیری کلمه بازار بورس اشتباه بوده که متأسفانه اکثر مردم و حتی برخی از کارشناسان بازار سرمایه این اصطلاح غلط را به کار می گیرند، چراکه بورس خود بازاری است که در آن سهام شرکت ها و انواع اوراق مورد معامله قرار می گیرد. پس نباید دو واژه بازار و بورس را در کنار هم به کاربرد، بلکه می توان از عباراتی چون بازار سهام، بورس اوراق بهادار و بازار سرمایه استفاده کرد. دیگر اینکه گروهی از مردم ناآشنا با بازار سهام عنوان می کنند که می خواهند بهابازار بخرند که چنین جمله ای نیز اساساً غلط است، درواقع آنچه مورد معامله قرار می گیرد سهام (دارایی مالی) شرکت هایی است که در این بازار عرضه شده اند.

بورس کجاست؟

مفهوم و دلیل تشکیل بورس

سرمایه که طی قرن های متمادی موضوعی مهم برای گروه ها و افراد هر جامعه ای بوده و هست، می تواند از طریق مبادرت به فعالیت اقتصادی، رشد یا کاهش داشته باشد. این متغیر بسیار حیاتی در یک نگاه کلی در اختیار بخش های مختلف هر جامعه شامل بنگاهای اقتصادی و تولیدی، مردم و مشاغل، دولت، بانک ها و بیمه ها و… قرار دارد و مآمن اصلی آن بازار است. به منظور حفظ اصل سرمایه و دستیابی به سود، برقراری و ثبات بازارها و وجود ضوابط و حاکمیت بر آن ها ضرورت دارد و در این میان بازارهای کالا و خدمات، پول و ارز و بازار سرمایه، سه بازار اصلی و مهم در اقتصاد هر کشوری محسوب می شوند. طبق نتایج به دست آمده، با ورود بخش اصلی سرمایه های جامعه به دو بازار کالا – خدمات و سپرده بانکی، ارز و افزایش نیازهای کاذب و تبدیل شدن محصولات این دو بازار به کالای سرمایه ای، می توان به راحتی شاهد افزایش نرخ تورم بود، چراکه سرمایه ها به جای تزریق به بخش اصلی اقتصاد یعنی تولیدی صرف بازارهای کاذب و واسطه ای غیر مولد می شوند و اکثر مردم و بخش ها فقط در فکر منافع شخصی و گروهی و کسب سود هستند. به همین علت، اقتصادهای پیشرفته از سال ها پیش تغییرات اساسی در ماهیت و ساختار سرمایه و بازارها داده اند و به سمت بازار سرمایه رفته اند. بازار سرمایه و بورس ها به دلیل کارکرد مهم در جمع آوری سرمایه ها و تخصیص منابع به شرکت ها و پروژه ها و درنتیجه کنترل نقدینگی جامعه و سرمایه های سرگردان، نقش مهمی در کاهش و مهار تورم دارند. به همین دلیل است که اقتصادهای نوظهوری چون چین، هندوستان، برزیل و کره جنوبی دنباله روخط مشی اقتصادی کشورهای طراز اول اقتصاد شده اند و به سمت اقتصاد بازارمحور و توسعه و تقویت بازارهای سرمایه حرکت کرده اند. چراکه حضور شرکت هایی با ماهیت سهامی عام در بازارهای سرمایه و به کارگیری انواع اوراق بهادار موجب جذب نقدینگی و سرمایه های راکد مردم از یک سو و سرریز شدن این سرمایه های حتی اندک به بخش واقعی اقتصاد یعنی تولید از سوی دیگر می شود.

شرکت های بزرگ و مطرح هم که به صورت سهامی عام فعالیت می کنند با دریافت این سرمایه ها اقدام به اجرای برنامه های طرح و توسعه کرده و هم قادر به حفظ توان رقابت می شوند. این نوع شرکت ها بهترین نشانه و مظهر همگرایی اقتصادی در جوامعی هستند که با تولید و فروش به توسعه و اهداف برنامه ریزی شده دست می یابند. نتیجه این روند در بلندمدت، افزایش تأسیس و ورود به بازار سرمایه شرکت های سهامی عام و رشد عرضه و تقاضای سهام این شرکت ها و کسب منفعت گروهی برای همگان است. درواقع رونق اقتصادی و افزایش تولید، فروش و صادرات به افزایش ارزش سهام شرکت های سهامی عام و رونق معاملات انواع اوراق بهادر قابل معامله و همچنین تقویت و توسعه بازار سرمایه کمک می کند. این در حالی است که دولت ها، مؤسسات و شرکت های مختلف برای تأمین سرمایه و منابع مالی موردنظر جهت عملی کردن طرح های توسعه سعی می کنند از طریق پذیره نویسی سهام و اوراق بهادار یا واگذاری بخشی از تملک خود به سایرین، سرمایه های موردنیاز را تأمین کنند. از همین طریق شراکت و سهیم شدن دیگران به وجود می آید و با واگذاری یا پذیره نویسی، سندی به عنوان «سهم» ارائه و سپس داد و ستد می شود که در واژگان اقتصادی یکی از انواع بسیار مهم اوراق بهادار معرفی شده است. حال در صورت واگذاری این نوع سند توسط دولت ها یا سهامداران عمده و اصلی به دیگران، باید ارزش روز هر سهم مشخص و سپس معامله شود، ولی از آنجایی که تعیین ارزش روز هر سهم برای همگان مقدور نیست و به تخصص و بازاری متشکل و نظامند نیاز دارد، بازارهای سهام با برخورداری از ماهیت مکانیزمی مدرن و قانونمند، بستر عرضه و تقاضا و خرید و فروش و تعیین ارزش روز (به بیان بهتر قیمت) سهام شرکت ها را فراهم و تسهیل می کنند. از طرف دیگر، از آنجایی که تأسیس شرکت سهامی عام برای همگان امکان پذیر نیست، سرمایه گذاران و دارندگان پول با بررسی صنایع و شرکت های مختلف، ضمن تحقق بخشیدن نسبی ایده های مدنظر می توانند به کسب سود و بازدهی نایل آمده و از منافع حاصل از تولید و فروش و مزیت شرکت های سهامی عام بهره مند شوند.

انواع بورس

علاوه بر بورس اوراق بهادار، بازارهای مالی دیگری هم در دنیا وجود دارند که مهم ترین آن ها بهابازار یا بورس کالاست که محلی برای معاملات انواع فلز، محصولات کشاورزی، سیمان، پتروشیمی، مواد معدنی و…است، بورس نفت و فراورده های نفتی و پتروشیمی (که معروف ترین آن بورس نفت لندن و آمریکا است)، بهابازار ارز، بهابازار مسکن، برق و غیره نیز از انواع دیگر بورس ها هستند. در ایران هم علاوه بر بورس اوراق بهادار، سه نوع دیگر بهابازار شامل فرابورس، بورس کالا و بورس انرژی با عملکرد مستقل و محصولاتی متفاوت فعال هستند. اما برخلاف این بازار که هر فردی با هر میزان سرمایه قادر به انجام معاملات سهام و دیگر اوراق است در بورس کالا و انرژی عمدتاً تولید کنندگان و مصرف کنندگان اصلی محصول فعال بوده و با سرمایه قابل توجه اقدام به خرید و فروش حواله محصول برای تحویل در زمان و مکان خاصی می کنند.

بورس کجاست؟

تاریخچه بورس در دنیا

هرچند برخی استفاده از واژه بهابازار را به معنای فرانسوی آن و به معنی کیف پول ربط می دهند، اما برای توضیح تاریخچه تشکیل بهابازارها در دنیا باید به اوایل قرن پانزدهم میلادی و شهر بروژ بلژیک بازگشت. جایی که صرافان و سپس تعدادی از دارندگان انواع کالا و اوراق و خریداران و فروشندگان در برابر منزل اشراف زاده ای به نام «واندر بورس» جمع می شدند تا محصولاتی را معامله کنند. براین اساس بوده و هست که برای هر مکان و محلی که انواع کالا و اوراق مبادله شود می توان واژه بهابازار را به کاربرد و با این سابقه است که تعدادی از کسبه و تجار و مردم دانسته یا نادانسته از واژه بورس مانند بورس مسکن، بورس اتومبیل، طلا، سکه، پوشاک و … استفاده می کنند. این در حالی است که در دیگر کشورها به جای واژه بهابازار از کلماتی چون Stock Exchange یا Stock Market استفاده می شود. درخصوص دلیل و چگونگی تشکیل بازارهای سهام یا بورس اوراق بهادار در دنیا باید به تشکیل شرکت های سهامی خاص و با مسئولیت محدود و سپس شرکت های سهامی عام اشاره کرد. بعد از شکل گیری شرکت های سهامی خاص و با مسئولیت محدود (اولین آن شرکتی به نام Moseovie در روسیه در سال ۱۵۵۳ بود) که باهدف کاهش ریسک سرمایه گذاری به وجود آمده بودند، شکل تکامل یافته و نهایی شرکت ها در قالب سهامی عام ایجاد شدند. تشکیل این نوع شرکت ها درواقع به معنی این است که شرکت ازلحاظ سودآوری به آن حد رسیده که بتواند با جذب نقدینگی جامعه، ضمن استفاده از منابع مالی عموم، سود فعالیت های به دست آمده را بین دارندگان سهام توزیع کند.

تأسیس شرکت های سهامی عام که هدف نهایی مؤسسین در کشورهای توسعه یافته است برای اولین بار در دنیا در سال ۱۶۰۲ میلادی در هلند راه اندازی شد. با وقوع انقلاب صنعتی اروپا و تغییر مکانیزم اقتصادی غالب کشورها از کشاورزی به تولیدی – صنعتی تأسیس شرکت های عام، قوت و شدت بیشتری گرفت. این جریان و لزوم وجود محل و ساز و کاری برای دادوستد سهام شرکت های سهامی عام در حال ازدیاد باعث شد تا اولین بورس اوراق بهادار به شکل ابتدایی در آمستردام هلند تشکیل شود. هرچند برخی معتقدند اولین بورس اوراق بهادار در سال ۱۴۶۰ میلادی در شهر آنورس بلژیک تأسیس شده، اما در آن زمان هنوز شرکت های سهامی عام ظهور نیافته بودند. به هر حال بازارهای سهام لندن، نیویورک، وین، توکیو و دیگر بازارها بعد از بهابازار آمستردام تشکیل شدند و هم اکنون بسیاری از کشورها، بورس را به عنوان قلب تپنده اقتصاد خود می دانند و از طریق این بازار و با توسعه کمی و کیفی و حتی ادغام با دیگر بورس ها، سعی در جذب منابع مالی سرگردان و کنترل تورم، حفظ و افزایش توان رقابت و تحقق اهداف اقتصادی و حتی سیاسی دارند.

تاریخچه بورس در ایران

در خصوص چگونگی و زمان راه اندازی بورس اوراق بهادار در ایران نیز باید به تلاش های صورت گرفته در اوایل دهه ۱۳۱۰ از طریق حضور کارشناسان هلندی و بلژیکی در تهران به منظور بررسی های اولیه اشاره کرد که به علت وقوع جنگ جهانی دوم و کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ به نتیجه ای نرسید سال ها بعد و در اردیبهشت ۱۳۴۵ مجلس شورای ملی وقت، قانون کارگزاران بورس اوراق بهادار تهران را تصویب کرد تا با توجه به برنامه توسعه اقتصادی و واگذاری بنگاه ها به کارگران، امکان دادوستد سهام و نقل و انتقالات شرکت ها فراهم شود به این ترتیب ۱۵ بهمن ۱۳۴۶ با انجام اولین معامله بر روی سهام بانک توسعه صنعتی و معدنی (که در آن زمان یکی از بزرگ ترین مجتمع های تولیدی و اقتصادی کشور بود) و سهام شرکت نفت پارس، بازار سهام ایران در خیابان استانبول تهران در ساختمان مرکزی بانک ملی ایران تأسیس شد و در ادامه میزبان اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه، اوراق قرضه سازمان گسترش مالکیت صنعتی و اوراق قرضه تپه های عباس آباد شد. افتتاح و راه اندازی این نوع بورس به گونه ای بود که بر اساس تصاویر موجود، چند کارگزار با نشستن دور یک میز، سفارش های خرید و فروش محدود سهام سرمایه گذاران را ابتدا در تابلوی سیاه و سپس در دفاتر انجام و به ثبت می رساندند. بورس اوراق بهادار تا سال ۵۷ پذیرای ۱۰۲ شرکت سهامی عام با مجموع سرمایه ۲۳ میلیارد تومان و همچنین اوراق قرضه و اسناد خزانه بود و شرکت هایی از صنایع سیمان با ۶ شرکت، مواد غذایی با ۱۱ شرکت، لوازم خانگی و تولیدات ساختمانی با ۱۳ شرکت، فولاد با ۱۰ شرکت، مواد شیمیایی با ۱۱ شرکت، سرمایه گذاری با ۵ شرکت، حمل ونقل با ۵ شرکت، نساجی با ۱۱ شرکت، بانک های تخصصی و تجاری ۲۴ بانک، خدماتی ۵ شرکت و تولیدات کاغذ و مقوا ۴ شرکت در این بازار نوپا حضور داشتند. با وقوع انقلاب و سپس جنگ تحمیلی در سال های ۵۸-۵۷، فعالیت های بورسی تهران تا سال ۶۸ متوقف شد، اما با توجه به اهداف برنامه اول توسعه، فعالیت بورس اوراق بهادار تهران مجدداً آغاز شد که از این تاریخ تاکنون با فراز و نشیب های متعددی مواجه شد. در این مدت دو رویداد تصویب قانون جدید بازار اوراق بهادار در سال ۸۴ و ابلاغ و اجرای اصل ۴۴ قانون اساسی و فراهم شدن امکان واگذاری سهام شرکت های دولتی و همچنین ظهور ابزارها و بازارهای نوین مالی، موجب تحولاتی اساسی و گسترده در بازار سرمایه ایران شد.

بورس کجاست؟

مزایای پذیرش شرکت ها در بازار سهام

  • تأمین مالی آسان و کاهش ریسک نقدینگی:

تجربه شرکت های پذیرفته شده در بازار سهام نشان داده این گروه راحت تر و سریع تر از شرکت های سهامی عام خارج از بورس یا فرابورس می توانند به منابع مالی موردنیاز دست یابند. این امکان از طریق اعمال افزایش سرمایه و انتشار و فروش سهام جدید فراهم می شود و با عدم پرداخت بهره بانکی به وام های دریافتی، هزینه های تولید کاهش می یابد. درنتیجه این فرایند که نقش مهمی در حیات پایدار بنگاه ها دارد، توان رقابت شرکت های حاضر در بازار سهام از شرکت های دیگر افزایش می یابد. علاوه بر این شرکت ها در صورت مواجه با کمبود نقدینگی می توانند با به کارگیری ابزارهایی مانند صکوک و اوراق مشارکت، این ریسک مهم را کاهش دهند و بهتر از سایر شرکت ها تولید و فروش داشته باشند.

  • برخورداری از معافیت مالیاتی:

طبق قانون مالیات های مستقیم، شرکت های سهامی عام پس از پذیرش در بورس یا فرابورس و عرضه سهام از معافیت مالیاتی ۱۰ درصدی برخوردار می شوند و به جای ۲۵ درصد، ۲۲٫۵ درصد مالیات می دهند. (این معافیت برای شرکت های حاضر در بازار پایه فرابورس نیست) ولی اگر ۲۰ درصد سهام سایر شرکت ها به صورت سهام شناور آزاد باشد، ۱۰ درصد دیگر از مالیات کاسته می شود. یعنی این دسته شرکت ها به جای ۲۲٫۵ درصد، ۲۰ درصد مالیات پرداخت می کنند. این مزیت برای شرکت های بزرگ با درآمد بالا بسیار مهم و قابل توجه بوده و اکثر شرکت های حاضر در بازار سهام از این مزیت بهره مند هستند.

  • افزایش شفافیت:

اطلاق تالار شیشه ای از عناوین معروف بازارهای سهام است. این اصطلاح هرچند به معنای ظریف و شکننده بودن شرایط حاکم بر بازار است، اما از آنجا نشأت می گیرد که همه شرکت های پذیرفته شده، ضمن رعایت استانداردهای معین، باید تصویر کامل و به روز شده ای از واقعیت ها و شرایط تولید و فروش و سود و زیان خود را در قالب صورت های مالی و ترازنامه و برگزاری مجامع سالانه و فوق العاده به طور کاملاً شفاف به سهامداران و مسئولان اعلام کنند تا همه از چندوچون شرکت ها مطلع شده و تصمیم گیری کنند. درجه و کیفیت این شفافیت با نظارت همیشگی سازمان بورس بر اطلاعات منتشرشده بنگاه ها و حتی کمک به رفع نواقص و مشاوره، بیشتر و کامل تر می شود. این جریان در کنار امکان مشاهده لحظه به لحظه معاملات و قیمت سهام در تابلوها به شفافیت هرچه بیشتر شرکت های پذیرفته شده کمک شایانی می کند و سهامداران عمده و خرد، اعضای هیئت مدیره شرکت های اصلی و هلدینگ، مقامات ناظر سازمان بهابازار و ارگان هایی مانند بانک ها، حتی سازمان مالیات و وزارتخانه های اقتصاد و صنعت، معدن و تجارت از همه مسائل مثبت و منفی شرکت ها مطلع بوده و بهتر می توانند تصمیم گیری کنند. بنابراین شرکت های ثبت شده نزد سازمان بهابازار و حاضر در بورس یا فرابورس از حداکثر سلامت صورت های مالی برخوردارند و همگان از دریچه بازار سهام قادر به مشاهده آخرین شرایط شرکت ها می شوند ولی برخی صاحبان عمده شرکت های خارج از بازار سهام به دلایلی همچون وجود اما و اگرها در صورت های مالی، عدم تمایل به مطلع شدن و بهره بردن عموم مردم از مزایای شرکت، وجود سخت گیری ها و لزوم رعایت استانداردها، حاضر به پذیرش در بازار نیستند که درنهایت می تواند زمینه غیرشفاف بودن شرکت ها و وجود ابهام و بروز نگرانی هایی را فراهم کند.

  • افزایش اعتبار داخلی و بین المللی:

شرکت های بورسی و فرابورسی به علت لزوم رعایت شرایط پذیرش مانند سودآوری و ارائه صورت های مالی معتبر و حسابرسی شده و امکان رصد کردن امکان از وضعیت سهام، بیش از سایر شرکت ها اعتبار داخلی و حتی بین المللی دارند. این مزیت موردتوجه ویژه صاحبان عمده شرکت ها و مسئولان قرار دارد، زیرا رقابت بنگاه ها و حضور در میدان سخت و پیچیده تولید و فروش و لزوم سودآوری چنان اهمیتی دارد که مدیران و صاحبان بنگاه ها از کوچکترین فرصت برای افزایش سهم خود از بازار فروش محصولات و ارائه خدمات حداکثر استفاده را می کنند. بنابراین با حضور شرکت ها در بازار سهام، ضمن فراهم شدن امکانی مناسب برای تبلیغات غیرمستقیم زمینه آشنایی بیشتر مردم و نهادها و کسب اعتبار داخلی و بین المللی در رسانه ها و افکار عمومی جامعه ایجاد می شود. همچنین باور افکار عمومی مردم کشورهای جهان اول این است که هر شرکت خواهان اعتبار و سهم بیشتر بازار محصولات و خدمات باید ابتدا شرکتی سهامی عام بوده و سپس در زمره شرکت های حاضر در بازار سهام باشد تا بتواند اعتماد عمومی را جلب کند. درمجموع هرچند طی سال های اخیر این مزیت در ایران موردتوجه اغلب بنگاه ها قرارگرفته و حضور در بهابازار و فرابورس به فرصتی برای کسب اعتبار و شناساندن بیشتر تبدیل شده، اما هنوز تعداد شرکت های بازار سهام کشور به درجه مطلوبی نرسیده است. به نظر می رسد در آینده ای نه چندان دور با بهبود فضای کسب وکار و افزایش فضای رقابتی و حضور سرمایه گذاران و بنگاه های خارجی، استفاده از این مزیت و سایر مزایای حضور شرکت ها در بازار سهام افزایش یابد. در انتها باید گفت، «اصلی ترین، مهم ترین و همیشگی ترین ماهیت بورس، نوسان و تغییر و تحول قیمت سهام شرکت های حاضر و درنتیجه نوسان شاخص ها و تغییر حجم معاملات و سهام معامله شده و افزایش یا کاهش خریداران و فروشندگان است به عبارتی دیگر، نوسان و افت و خیز قیمت سهام و شاخص ها، مشخصه جدانشدنی و همیشگی بورس های اوراق بهادار در هر کشوری بوده و بالا و پایین شدن قیمت سهام و ترسیم نمودارهای نزولی و صعودی شاخص ها، ذات همیشگی بورس ها است».

ادامه مطلب
شاخص کل هم وزن
شاخص کل هم وزن بورس چیست؟

شاخص کل هم وزن

یکی از مواردی که درروند مطالعه بازار سرمایه و انتخاب سهام مطلوب جهت خرید، به آن برمیخوریم، شاخص های ارزیابی بازار سهام است. در هر فعالیتی که توسط انسان صورت می گیرد، نتایج قبلی و معیارهای ارزیابی پیشین می تواند به اون کمک کند تا در فرآیندهای بعدی باتجربه بهتری پیش رود. فعالیت در بازارهای مالی نیز از این قاعده مستثنی نیست. شاخص های ارزیابی در بازار سهام می تواند در ارتباط با اندازه گیری برخی پارامترها و ارزیابی آن ها کمک شایانی کند.در مطلب حاضر، قصد داریم به شاخص های ارزیابی بازار سهام با تأکید ویژه بر شاخص کل هم وزن بورس بپردازیم.

در حالت کلی، سهامدار از طریق قیمت سهام، وضعیت صورت های مالی و میزان بازدهی صنعت، اقدام به خرید و فروش سهم می کند. هر یک از این موارد دارای معیارهایی هستند که در این تصمیم گیری به وی کمک خواهند کرد. قیمت به مثابه مهم ترین ویژگی ظاهری یک سهم دیده می شود و شاخص های قیمتی و بررسی آن ها از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در بازار بورس شاخص های زیادی توسط فعالان استفاده می شود و کاربرد دارند. این شاخص ها در تحلیل های بازار از گذشته تا آینده و پیش بینی روندها به کمک ابزارهای نموداری استفاده می شوند. هر شاخص متغیر خاص مورد تعریف خود را شامل می شود و نمی توان نتایج حاصل از شاخص ها را نسبت به هم مقایسه کرد بلکه باید هر شاخص را نسبت به خودش و در بازه زمانی بررسی و تحلیل کرد. ازجمله شاخص های مهمی که فعالان بازار با آن آشنا هستند می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

  • شاخص کل قیمت در بورس اوراق بهادار TEPIX
  • شاخص قیمت و بازده نقدی (درآمد کل) TEDPIX
  • شاخص صنعت و شاخص مالی
  • شاخص سهام آزاد شناور (TEFIX)
  • شاخص بازار اول و بازار دوم
  • شاخص ۵۰ شرکت برتر
  • شاخص ۳۰ شرکت بزرگ

شاخص کل هم وزن

شاخص کل هم وزن، زیرمجموعه ای از شاخص کل است. درواقع شاخص کل هم وزن از دل شاخص کل قیمت بدست آمده است. در ادامه به توضیح شاخص کل، چرایی بوجود آمدن شاخص کل هم وزن و تفاوت این دو می پردازیم.

شاخص کل چیست؟

شاخص کل قیمت (Tehran Exchange Price Index) که به اختصار آن را شاخص کل می نامند، نشان دهنده تغییرات سطح عمومی قیمت ها در کل بازار است و میانگین افزایش یا کاهش قیمت سهام در بازار را بیان می کند. این تغییرات نسبت به تاریخ مبدأ که در سال ۱۳۶۹ است، بیان می شود. منظور از سال پایه سالی است که نوسانات قیمت در آن کمتر است و به عنوان مبدأ تغییرات انتخاب می شود. این شاخص، همان شاخصی است که در خبرها و گزارش ها اطلاع رسانی می شود و نمادی از رشد یا افت بازار عنوان می شود. هرچند که تعبیر درستی نیست و در ادامه این مطلب، مفصل دلیل آن را شرح می دهیم. شاخص کل با فرمول ذیل، محاسبه می شود:

شاخص کل هم وزن بورس چیست؟

مقدار شاخص کل

ارزش جاری برای هر شرکت برابر با حاصل ضرب تعداد سهام آن در قیمت هر سهم شرکت موردنظر است. از مجموع ارزش جاری شرکت های پذیرفته شده در بورس، ارزش جاری بازار به دست می آید. این شاخص فقط تغییرات قیمت سهام در سطح بازار را نشان می دهد و فاقد معیاری دیگر نظیر سود نقدی است. وقتی می گوییم شاخص کل ۱۰ درصد رشد کرده است، یعنی میانگین قیمت سهام شرکت های بورسی به میزان ۱۰ درصد نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) رشد یافته است. نکته ی دیگر آن است که این شاخص تمام شرکت ها را در نظر می گیرد و اگر سهامی متوقف باشد، قیمت آخرین معامله منظور می شود. اگر شما سهام تمامی شرکت های بازار را متناسب با وزن سرمایه ای هر شرکت در پرتفوی خود داشته باشید تغییر شاخص کل دقیقاً میزان سود و ضرر شمارا نشان می دهد. برای مثال اگر شاخص کل نسبت به اول سال از ۱۰۰۰۰ واحد به ۱۵۰۰۰ واحد رسیده باشد میانگین بازدهی سود و قیمت سهام ها رشد ۵۰ درصد داشته است و این به این مفهوم نیست که همه ی شرکت های موجود در محاسبات شاخص، ۵۰ درصد سود داشته اند بلکه ممکن است شرکتی ۱۰۰۰ درصد سود داشته و شرکتی هم ۵۰۰ درصد ضرر داشته این شاخص میانگین قیمت و سود تمام شرکت های بورسی را نشان می دهد. به طور کلی، شاخص کل قیمت، میانگین تمام بازار است. همچنین شاخص کل در مواردی همچون افزایش سرمایه از طریق آورده یا مطالبات سهامداران، افزایش و کاهش شرکت ها و ادغام شرکت ها تعدیل می شود تا تغییرات حاصل از این رخدادها در مقدار شاخص تأثیر نداشته باشد. شایان ذکر است افزایش سرمایه از محل اندوخته و پرداخت نقدی موجب تعدیل این شاخص نمی شود. مهم ترین نکته در این شاخص، وزن شرکت ها می باشد. همان طور که در فرمول شاخص می بینیم ارزش جاری سهام که شامل تعداد سهام و قیمت آن است در شاخص کل دخیل است. بنابراین هرچه شرکت تعداد سهام بیشتری داشته باشد، تغییرات قیمت آن بر شاخص کل بیشتر است. شاخص بورس، شاخصی کلی، ساده و در دسترس است و اطلاعاتی راجع به کلیت تغییرات قیمت بازار به ما می دهد.

پس از مشکلاتی که در ارزیابی شاخص کل پیش آمد، نیاز به شاخصی دقیق تر باقابلیت انعطاف بیشتر حس شد. گاهی نیاز بود که صرفاً تغییرات شاخص قیمت بررسی شود و وزن سهم ها در آن دخیل نباشد، که شاخص کل فاقد این ویژگی بود. معاملات کد به کد و هدف دار روی سهم های بزرگ در جهت مثبت کردن مصنوعی بازار از دیگر عواملی بود که نیاز به شاخص هم وزن را افزایش داد. پس از کش و قوس های فراوان، شاخص هم وزن از تاریخ ۵ اسفند ۹۳ توسط سایت مدیریت فناوری بورس در دسترس کاربران قرار گرفت. در این شاخص کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس با وزنی برابر در محاسبات لحاظ می کنند، لذا اثر معاملات کد به کد و هدف دار، بر این شاخص خنثی شد. افزایش قیمتی هر سهمی در این شاخص به یک میزان است. شاخص های هم وزن با افزایش سرمایه تعدیل نمی شوند و تنها با اضافه شدن یا حذف شرکت و تقسیم سود نقدی تعدیل می شوند.

تفاوت بین شاخص ارزشی و شاخص کل هم وزن

پیشتر ذکر شد که تفاوت عمده این دوشاخص در وزن شرکت های محاسبه شده در شاخص است که شاخص کل تمایز میان سهام های بزرگ و کوچک قائل می شود ولی شاخص هم وزن، وزن یکسان برای همه شرکت ها در نظر می گیرد. از دید فعالان بازار سرمایه، شاخص کل هم وزن دید شفاف تری نسبت به روند بازار می دهد و امتیاز بیشتر سهم های شاخص ساز در محاسبات شاخص کل، را از آنان می گیرد. وقتی شاخص هم وزن منفی است یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار کاهش یافته است و زمانی که شاخص هم وزن مثبت باشد یعنی بازدهی بیش از نصف شرکت های بازار رشد کرده است.

درواقع، شاخص کل معیاری برای رشد بازار نیست. گاهی شاهد آن هستیم که خیلی از سهم ها افت های زیادی داشتند ولی شاخص کل صعودی بوده؛ یعنی سرمایه سهامداران از بین رفته ولی شاخص به سقف می رسد. ولی شاخص هم وزن، وزن برابری سهام را نشان می دهد؛ وقتی کلیت بازار منفی است شاخص هم وزن منفی و چنان چه کلیت بازار مثبت است شاخص هم وزن نیز مثبت خواهد شد، ولی شاخص کل نمی تواند نماینده عمومی قیمت ها باشد. این موضوع بر محاسبه دقیق شاخص کل نیز اثر می گذارد. چراکه معاملات هدف دار کد به کد نیز در عدد شاخص لحاظ شده است.

بنابراین اگر گفته شود: “شاخص کل صعودی است” یا “شاخص کل مثبت است”، الزاماً به معنی رشد همه شرکت های حاضر در بازار نیست. صحیح تر آن است که رشد بازار را با شاخص کل هم وزن بورس، بسنجیم. متأسفانه عدم دانش کافی در این زمینه، عده ای را به گمراهی می راند و باعث می شود تعبیر درستی از وضعیت بازار نداشته باشند. در شاخص کل ممکن است اکثر شرکت ها بازدهی منفی داشته باشند اما تنها مثبت بودن چند شرکت بزرگ باعث مثبت شدن شاخص کل بشود. در شاخص هم وزن، شاخص بر اساس میزان بازدهی اکثر شرکت ها نشان داده می شود نه بر اساس سرمایه بیشتر.با توجه به اینکه، تعداد شرکت های پذیرفته شده در بورس و اوراق بهادار تهران به اندازه ای است که به سادگی می تواند با نوسانات تحت تأثیر قرار گیرد، بنابراین استفاده از شاخص کل به عنوان معیار ارزیابی چندان کمکی به شناخت روند نمی کند و صرفاً می توان شدت هیجانات بازار را لمس کرد.

نکته ی دیگر درباره شاخص هم وزن این است که در هر صنعت نیز به تناسب تعداد شرکت ها اثرگذار است نه بزرگی شرکت ها و تعداد سهام آن ها. نوسانات شاخص هم وزن به واسطه ویژگی های فوق، کم است. بنابراین ریسک این شاخص نسبت به شاخص کل کمتر است. کاربرد دیگر شاخص های هم وزن غیر از افزایش قدرت تحلیل و تصمیم گیری در سرمایه گذاران، در صندوق های شاخصی است که باعث کاهش ریسک، سادگی و شفافیت می شود.

با این تفاسیر، ذکر تفاوت ها و مزایا و معایب، کدام شاخص مفیدتر است؟

واضح است که هر شاخصی، به تناسب ماهیتش، مزایا و معایب خاص خود را دارد. شاخص کل دیدی کلی از شرایط بازار به دست می دهد که در آن نقش شرکت های بزرگ، پررنگ تر است. درواقع اگر برای سهامداری رشد سهم های بزرگ مهم باشد، شاخص کل می تواند به اون نشان دهد که شرایط به چه صورت است. اما اگر می خواهیم جزئیات بیشتری بدست آوریم و بدانیم درمجموع بازار رو به رشد یا افول است، بهتر است، شاخص کل هم وزن را در نظر بگیریم.

ادامه مطلب
حرکت شارپی
حرکت شارپی در بورس چیست و...

اساس نوسانات بازار بورس بر مبنای تفاوت بین ارزش ذاتی یک سهم و قیمت آن در یک برهه زمانی خاص است؛ ارزش واقعی سهم می تواند بسته به اتفاقات و اخبار مختلف پیرامون شرکت مذکور یا صنعت وابسته به آن دستخوش تغییر شود و با تغییر در سودآوری شرکت، قیمت سهم نیز دچار نوسان می شود. حرکت شارپی یا «spike» مجموعه ای از حرکت های صعودی یا نزولی قیمت در بازار است که با مقیاسی تقریبا بزرگ و در یک بازه زمانی کوتاه صورت می گیرد.

اگر بخواهیم یک نمونه خوب از حرکت شارپی منفی یا نزولی در بازارهای مالی را برایتان مثال بزنیم به شاخص «داو جونز» یا «Dowjones» با نام اختصاری «DJIA» اشاره می کنیم که در ۱۹ اکتبر سال ۱۹۸۷ تنها در یک روز به اندازه ۲۲ درصد کاهش پیدا کرد. شاخص میانگین صنعتی داو جونز یک شاخص بورس است که ارزش ۳۰ شرکت بزرگ مستقر در ایالات متحده و نحوه تجارت آن ها در دوره های مختلف بازار سهام را نشان می دهد. ارزش داو نمایانگر سرمایه بازار شرکت های جزو آن نیست، بلکه جمع قیمت یک سهم از سهام برای هر شرکت مؤلفه را دربرمی گیرد. این شاخص را چارلز داو (Charles dow) و شریک تجاری اش ادوارد جونز (Edward jones) در سال ۱۸۹۶ ایجاد کردند. اسپایک ها – یا همان حرکت های شارپی – نشان دهنده یک سری اطلاعات از قیمت سهام در بازار بورس هستند. با استفاده از اطلاعاتی که حرکت های شارپی در اختیار ما قرار می دهند می توانیم به چگونگی روند قیمت و بالا یا پایین آمدن سهام پی ببریم.

نکته های کلیدی حرکت شارپی

حرکت شارپی یک حرکت به نسبت بزرگ و ناگهانی – به صورت نزولی یا صعودی – است که در مدت زمانی کوتاه اتفاق می افتد.

رخ دادن حرکت شارپی می تواند در بسیاری از تصمیم های خرید و فروش سهام، کمک حال تحلیل گران فنی باشد. مثلا اگر حجم معاملاتی یا «volume» کاهش یا افزایش پیدا کند حرکت شارپی رخ می دهد.

تنها هنگامی زمینه ایجاد حرکت های شارپی مهیا می شود که خبر جدیدی بازار را دستخوش تغییر کند. مثلا وقتی یک کمپانی، درآمد زیادی به دست می آورد و بالاتر از سطح توقع تحلیل گران عمل می کند.

برخی دلالان و سفته بازان در بازار بورس هستند که با به راه انداختن شایعات و اخبار نادرست، سعی در فریب برخی سهامداران برای خرید یک سهم خاص را دارند و در ابتدا وانمود به شروع حرکت شارپی سهم کرده و پس از مدت کوتاهی به یکباره دست از حمایت از سهم کشیده و به طور سنگین، پولی که در ابتدا و قیمت های پائین و قبل از تبلیغات برای سهم وارد آن کرده بودند را بیرون می کشند و سهامدارانی که به قصد سودهای هنگفت وارد سهم شده اند و رویای حرکت شارپی رو به بالا را در سر می پروراندند، به یکباره با صف های فروش طولانی و سنگین مواجه می شوند چرا که سهم مذکور از بنیاد و ارزش ذاتی مناسبی برخوردار نبوده و سهامداران عمده نیز تمایلی به افزایش قیمت کاذب سهم ندارند و در نتیجه تا رسیدن سهم به سطوح  قیمتی واقعی خود، اجازه پائین آمدن به آن می دهند.

تحلیل گران بورس، چگونه از حرکت شارپی استفاده می کنند؟

مفهوم اسپایک یا حرکت شارپی در تحلیل بورس بسیار کارآمد است. در واقع کار تحلیل گران تکنیکال پیدا کردن رنج قیمت یک سهام در بازار بورس است. فرض کنیم قیمت یک سهم در ۱۲ ماه گذشته بین ۳۵ تا ۴۵ دلار بوده است. تحلیل گران تکنیکال علاوه بر تعیین آن رِنج از قیمت، با تحلیل و بررسی به دنبال تغییرات آینده قیمت این سهم در دراز مدت می گردند.

در مثال بالا اگر رنج قیمت خیلی سریع به پایین تر از ۳۰ دلار یا بالاتر از ۴۵ دلار رود، این رویداد می تواند در نظر تحلیل گر تکنیکال نشانه ای برای خرید یا فروش سهم باشد. فرض کنیم که یک حرکت به سمت پایین و به قیمت ۲۷ دلار داشته باشیم. اگر این حرکت شارپی همچنان سیر نزولی داشته باشد، می توان آن را نشانه ا ی از وجود خبرهای جدید درباره آن شرکت در نظر گرفت که باعث شده نظر سرمایه گذارها در مورد بازار بورس آن تغییر کند. یک تحلیل گر تکنیکال ممکن است از این روند استفاده کند و به همین دلیل سهام را بفروشد.

چگونگی تشخیص حرکت شارپی یک سهم

در تشخیص حرکت شارپی یک سهم به سه عامل می بایست توجه کنید:

  • اخبار شرکت
  • تحلیل بنیادی
  • تحلیل تکنیکال

با رصد اخبار شرکت در یک بازه زمانی به خوبی می توانید، از آینده آن شرکت مطلع شوید و از سودآوری نماد مذکور در آینده نزدیک آگاهی پیدا کنید چرا که هر چه نماد مورد نظر شما سودآوری بیشتری داشته باشد، طبیعتاً ارزش ذاتی آن بالاتر و قیمت سهام آن نیز افزایشی خواهد بود اما این بدان معنا نیست که بلافاصله پس از شنیدن یک خبر مثبت از یک شرکت، حرکت شارپی سهم آغاز خواهد شد.

مورد دومی که سهامداران می بایست به آن توجه کنند، وضعیت صنعتی است که شرکت مذکور در آن قرار دارد؛ با بررسی همه ریسک های موجود در بازار و همچنین شرایط کلی اقتصاد کشور و همچنین فعالیت های شرکت و بررسی صورت های مالی نماد مذکور در بازه های زمانی ۳ ماهه به خوبی می توان از روند سودآوری شرکت مطلع شد و اگر با بررسی همه جوانب به این قطعیت رسیدید که سهم مذکور محکوم به صعود است، منتظر سیگنال های بازیگر سهم بنشیند.

هر سهمی معمولاً بازیگر خود را دارد که با توجه به ارزش واقعی سهم، قیمت آن را کنترل می کند و معمولاً بازیگران سهم بر طبق الگوهای تکنیکال سهم آن را کنترل می کنند و اگر در بررسی های قبلی خود به این یقین رسیده اید که سهم در سطح حمایتی خود با پیروی از الگویی خاص، صعود خواهد کرد، آنگاه می توانید به کسب یک سود رویایی از سهم مذکور امیدوار باشید.

حرکت شارپی سهم در بازار بورس ایران

در بازار بورس ایران می توان مواردی را مشاهده نمود که در اثر رفتارهای مختلف بازار، حرکت شارپی در نمودار سهم ایجاد شده است. برخی از مهم ترین عوامل تأثیرگذار بر روند شارپی قیمت سهام شرکت ها در ادامه بررسی می شود.

 افزایش سرمایه: افزایش سرمایه یکی از عواملی است که می تواند موجب ایجاد یک حرکت شارپی در نمودار سهم شود. به عنوان مثال سهام شرکتی که افزایش سرمایه داده است و در وضعیت بازگشایی قرار دارد، برای آغاز معاملات ممکن است با تغییرات مثبت یا منفی حدود ۳۰ درصدی همراه باشد. این رویداد منجر به یک حرکت شارپی در روند قیمت این سهم خواهد شد.

 برگزاری مجمع عادی سالیانه: ممکن است شرکتی وارد مجمع عادی سالیانه شده و سود تقسیمی میان سهامداران خود توزیع نماید. سهام این شرکت در بازار بورس یا فرابورس در آغاز بازگشایی بدون محدودیت دامنه نوسانی باز می شود و این امر می تواند منجر به ایجاد یک حرکت شارپی در نمودار سهم شود.

 دوره های خاص: در برخی دوره های خاص با توجه به اتفاقاتی که رخ می دهد  همچون ورود نقدینگی، امکان دارد که طی یک الی دو ماه، برخی از سهام یا صنایع مشخص، در این بازه کوتاه ۱۰۰ الی ۲۰۰ درصد بازدهی بدهند. همین امر نمونه ای بارز در ایجاد روند شارپی در نمودار سهم است.

ادامه مطلب
buffet-(4)
آشنایی با ۹ سایت بورسی +...

یکی از بهترین شیوه های دسترسی به اطلاعات مورد نیاز در بازار سرمایه، مراجعه به پایگاه های اینترنتی رسمی و معتبر مرتبط با بورس است. سایت های بورسی متعددی وجود دارند که در این مقاله با برخی از آنها آشنا می شویم.

معرفی سایت های بورسی کاربردی در بازار سرمایه ایران

سایت بورسی سازمان بورس و اوراق بهادار

1. پایگاه اینترنتی سازمان بورس و اوراق بهادار

یکی از مهم ترین پایگاه های اینترنتی در زمینه بورس، پایگاه اینترنتی سازمان بورس و اوراق بهادار است. در این سایت بورسی، اطلاعات بسیار متنوع و ارزشمندی در دسترس بازدیدکنندگان قرار دارد که مهم ترین آنها عبارت اند از:

  • اطلاعات آموزشی در خصوص سازمان بورس، معرفی شرکت ها و نهادهای فعال در این بازار و توضیح نقش هر یک از آن ها در بازار سرمایه
  • اطلاعات تماس شرکت های کارگزاری، صندوق های سرمایه گذاری، شرکت های مشاور سرمایه گذاری، سبد گردان ها و سایر نهادهای مالی دارای مجوز سازمان بورس
  • قوانین، مقررات، آئین نامه ها، دستورالعمل ها و سایر ضوابط مربوط به فعالیت و سرمایه گذاری در بازار سرمایه
  • آمار و اطلاعات عملکرد بازار سرمایه در بخش های مختلف

2. پایگاه اینترنتی شرکت بورس اوراق بهادار تهران

سایت بورسی شرکت بورس اوراق بهادار تهران

چهار بورس، تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار فعالیت می کنند که بورس اوراق بهادار تهران، یکی از آن ها به شمار می رود. مهم ترین اطلاعاتی که از طریق پایگاه اینترنتی شرکت بورس اوراق بهادار تهران قابل مشاهده است، عبارت اند از:

✔ اطلاعات کلی در خصوص بورس اوراق بهادار تهران

✔ اطلاعات مربوط به معاملات و نوسانات شاخص های بورس اوراق بهادار تهران، آمار معاملات شرکت های پذیرفته شده در این بورس، اطلاعات مربوط به برترین های بورس تهران و سایر آمار و ارقام مربوط به معاملات انواع اوراق بهادار در بورس تهران

✔ اطلاعیه های منتشر شده توسط شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران و ضوابط و مقررات این بازار و اطلاعیه های منتشر شده توسط ناظر بازار بورس در خصوص مواردی مانند توقف و بازگشایی نمادها، عرضه سهام و  غیره

✔ بخش آموزش و فرهنگ سازی، شامل اطلاعات متنوعی در خصوص بورس و شیوه سرمایه گذاری در آن

3. پایگاه اینترنتی شرکت فرابورس ایران

سایت شرکت فرابورس ایران

دومین بورسی که تحت نظارت سازمان بورس فعالیت می کند، شرکت فرابورس ایران است که در آن نیز همانند بورس تهران، اوراق بهادار خرید و فروش می شود. با مراجعه به پایگاه اینترنتی فرابورس می توانید به این اطلاعات دست پیدا کنید:

  • اطلاعات کلی در خصوص شرکت فرابورس ایران و ضوابط و مقررات این بازار
  • اطلاعات مربوط به معاملات و نوسانات شاخص فرابورس، آمار معاملات شرکت های پذیرفته شده در فرابورس، آمار معاملات مربوط به اوراق اجاره، اوراق امتیاز تسهیلات مسکن و سایر انواع اوراق بهادار پذیرفته شده در فرابورس و اطلاعیه های منتشر شده توسط ناظر بازار فرابورس در خصوص مواردی مانند توقف و بازگشایی نمادها، عرضه سهام و غیره

4. پایگاه اینترنتی شرکت بورس کالای ایران

  • سایت بورسی شرکت بورس کالای ایراناطلاعات کلی در خصوص شرکت بورس کالای ایران و ضوابط و مقررات این بازار
  • آمار معاملات انواع محصولات داد و ستد شده در بورس کالا، آخرین قیمت این محصولات
  • آمار معاملات قراردادهای آتی سکه، طلا و نوسانات قیمت آن
  • اطلاعیه های مربوط به عرضه انواع محصولات در بورس کالا
  • اطلاعیه های مربوط به ضوابط و مقررات حاکم بر معاملات قراردادهای آتی سکه طلا

5. پایگاه اینترنتی بورس انرژی

سایت بورس انرژی

چهارمین و آخرین بورس کشور، بورس انرژی است که در آن، حامل های انرژی مانند برق و زغال سنگ داد و ستد می شوند. با مراجعه به پایگاه اینترنتی بورس انرژی، می توانید این اطلاعات را مشاهده کنید:

  • اطلاعات کلی در خصوص شرکت بورس انرژی و ضوابط و مقررات این بازار
  • آمار معاملات انواع حامل های انرژی در این بازار و آخرین قیمت آن ها
  • اطلاعیه های مربوط به عرضه انواع حامل های انرژی

6. سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران بازار سرمایه

سایت بورسی اطلاع رسانی ناشران بازار سرمایه | سایت کدال

یکی از مهم ترین اطلاعات مورد نیاز سرمایه گذاران برای تصمیم گیری در خصوص خرید، فروش یا نگهداری سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران و یا فرابورس، اطلاعات مالی، عملکردی و سایر گزارش هایی است که توسط این شرکت ها تهیه و پس از تأیید سازمان بورس، منتشر می شوند. مهم ترین اطلاعات این سایت عبارت اند از:

صورت های مالی اساسی شرکت شامل ترازنامه، صورت سود و زیان و صورت جریان وجوه نقد

آگهی های دعوت به مجامع عمومی عادی و فوق العاده

متن مصوبات مجامع عمومی عادی و فوق العاده

✔ اطلاعات مربوط به زمان بندی پرداخت سود سالیانه سهام داران شرکت ها

✔ اطلاعات مربوط به پیش بینی درآمد سهام شرکت ها

✔ آگهی های مربوط به افزایش سرمایه شرکت ها و مهلت استفاده از حق تقدم منتشر شده توسط شرکت ها

✔ گزارش های مربوط به فعالیت هیئت مدیره شرکت ها

✔ اطلاعیه های شفاف سازی در خصوص شرایط و عملکرد شرکت ها

سرمایه گذاران با مراجعه به سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران (کدال) می توانند به راحتی تمام این اطلاعات را به دست آورند و پس از تحلیل و بررسی اطلاعات مؤثر بر قیمت سهام شرکت ها در خصوص خرید، فروش و یا نگهداری سهام خود تصمیم گیری کنند. بنابراین می توان گفت سامانه اینترنتی کدال، یکی از مهم ترین و مؤثرترین سامانه های اینترنتی بازار سرمایه است که سرمایه گذاران باید همواره به آن مراجعه و از آخرین وضعیت شرکت ها مطلع شوند. شاید بتوان کدال را یکی از مهمترین سایت های بورسی نامید که هر تحلیلگری به سراغ آن می رود. 

⑦ پایگاه اینترنتی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران

سایت بورسی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران | سایت TSETMC

یکی از مهم ترین، جذاب ترین و پرمخاطب ترین پایگاه های اینترنتی بازار سرمایه، پایگاه اینترنتی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران است. به جرأت می توان گفت بخش عمده اطلاعاتی که افراد برای سرمایه گذاری در بورس و تصمیم گیری در این بازار نیاز دارند، از طریق پایگاه اینترنتی مدیریت فناوری بورس تهران، قابل دسترسی است.

نکته مهم در خصوص پایگاه اینترنتی شرکت مدیریت فناوری بورس تهران این است که کلیه اطلاعات مربوط به معاملات در بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس و شرکت بورس انرژی به علاوه اطلاعیه های منتشر شده در سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران (کدال) و همچنین اطلاعات مربوط به صندوق های سرمایه گذاری، به صورت تجمیعی و لحظه به لحظه در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران یا همان «TSETMC» منتشر می شود. بنابراین سرمایه گذاران می توانند به جای مراجعه به پایگاه های اینترنتی متعدد، از طریق مراجعه به پایگاه اینترنتی مدیریت فناوری بورس تهران به بخش عمده اطلاعات مورد نیاز خود دست یابند. اطلاعاتی که از طریق این سایت می توان به آنها دسترسی پیدا کرد عبارت اند از:

✘ اطلاعات مربوط به شاخص ها و آمار معاملات بورس اوراق بهادار تهران، فرابورس ایران و بورس انرژی

✘ اطلاعات مربوط به سهام قابل توجه بازار شامل سهام دارای بهترین عرضه و تقاضا، سهم هایی که بیشترین و کمترین افزایش قیمت را تجربه کرده اند، صنایع برتر بورس، نمادهای پربیننده و شرکت هایی که بیشترین تأثیر را در نوسانات شاخص بورس داشته اند

✘ پیام های ناظر بازار در خصوص مواردی مانند توقف و بازگشایی نمادها، عرضه سهام و غیره

✘ اطلاعیه های شرکت ها که به صورت لحظه ای از طریق سامانه جامع اطلاع رسانی ناشران (کدال) منتشر می شوند

✘ اطلاعات مربوط به وضعیت صندوق های سرمایه گذاری و تغییرات قیمت واحدهای سرمایه گذاری این صندوق ها

پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه ایران

سایت بورسی اخبار بورس

پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه ایران وابسته به شرکت اطلاع رسانی و خدمات بورس، یکی از مراجع رسمی انتشار اخبار و اطلاعات در زمینه بورس است. آخرین اخبار در مورد بازار سرمایه و بورس های چهارگانه و همچنین شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس و اظهارنظرهای مسئولان و کارشناسان بورس در خصوص شرایط بازار، مواردی هستند که به صورت لحظه ای، از طریق پایگاه اینترنتی سنا منتشر می شوند.

سرمایه گذاران می توانند اطلاعات مربوط به آخرین قیمت سهام شرکت ها، شاخص های بورسی و ارزش واحدهای سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری را از طریق پایگاه اینترنتی بازار سرمایه سنا دریافت کنند.

⑨ تالار مجازی بورس ایران

سایت بورسی تالار مجازی بورس ایران

افرادی که به تازگی قصد ورود به بازار بورس را دارند، به دنبال راهی هستند که قبل از شروع سرمایه گذاری در بورس، فعالیت در این بازار را تمرین کنند تا از این طریق، تجربه لازم برای سرمایه گذاری در بورس را به دست آورده و ریسک های احتمالی خود را کاهش دهند. تالار مجازی بورس ایران به خوبی، این دغدغه سرمایه گذاران تازه وارد و غیرمتخصص را برطرف می کند.

تالار مجازی بورس با شبیه سازی معاملات بورس در فضای مجازی، امکان تمرین خریدوفروش سهام در بورس را برای شما فراهم می کند. به این ترتیب، نگرانی شما از ریسک های احتمالی سرمایه گذاری تا حد زیادی برطرف خواهد شد. زیرا حتی در صورت عدم انتخاب سهام مناسب و افت قیمت سهام در تالار مجازی بورس، این ضرر و زیان واقعی نخواهد بود. به بیان دیگر، تالار مجازی بورس با شبیه سازی معاملات بورس، این امکان را برای علاقه مندان به فعالیت در این بازار فراهم می کند تا بدون نیاز به پول و بدون آنکه ریسکی متوجه آن ها باشد، سرمایه گذاری در بورس را در فضای مجازی تجربه کرده و پس از کسب مهارت لازم، به صورت واقعی خریدوفروش سهام در بورس را آغاز کنند.

مهم ترین ویژگی تالار مجازی بورس ایران این است که اطلاعات این تالار، مانند اطلاعات مربوط به قیمت خریدوفروش سهام و نوسانات شاخص ها کاملا منطبق بر اعداد و ارقام واقعی تالار بورس است و هم زمان با تغییرات قیمت سهام در بورس، قیمت سهام در تالار مجازی هم به روز می شود. بنابراین می توان گفت فعالیت در بورس مجازی تا حد بسیار زیادی مشابه فعالیت در بورس واقعی است؛ با این تفاوت که افراد برای سرمایه گذاری در بورس باید واقعا پول داشته باشند و سود و زیان آن ها هم واقعی است. اما فعالیت در تالار مجازی بورس به پول نیازی ندارد و سود و زیان کاربران تالار هم مجازی است، نه واقعی. پس حتما توصیه می کنیم پیش از آنکه بخواهید در بورس سرمایه گذاری کنید، چندین معامله تمرینی را در این سایت بورسی انجام دهید.

مهم ترین نکاتی که در مورد تالار مجازی بورس باید مدنظر قرار گیرد، عبارت اند از:

✔ تالار مجازی بورس، یک سامانه اینترنتی است، بنابراین همه افراد در مناطق مختلف کشور و حتی خارج از کشور، تنها با دسترسی به اینترنت می توانند در این تالار فعالیت کنند.

✔ قبل از شروع فعالیت در تالار مجازی و با هدف اطلاع از قابلیت ها و ویژگی های این تالار، حتما بخش راهنمای کاربران را مطالعه کنید.

✔ نخستین گام برای فعالیت در تالار مجازی بورس، عضویت در این تالار است. برای عضویت در تالار مجازی، کافی است به صفحه اصلی تالار به نشانی «irvex.ir» و قسمت ثبت نام مراجعه کرده و اطلاعات اولیه خود را وارد سامانه کنید. عضویت در سامانه تالار مجازی بورس کاملا رایگان است و در کمتر از ۱۰ دقیقه انجام می شود.

✔ برای فعالیت در تالار مجازی، می توانید عضو یکی از مسابقات این تالار شوید. پس از عضویت در یک یا چند مسابقه، سامانه به شما اعتبار مشخصی تخصیص می دهد تا با آن اعتبار، خریدوفروش در تالار مجازی بورس را آغاز کنید. با عضویت در مسابقات تالار مجازی، می توانید به صورت لحظه ای، میزان بازده خود را با سایر کاربرانی که در مسابقه مذکور شرکت کرده اند، مقایسه کرده و توان خود را در رقابت با آن ها محک بزنید. همچنین می توانید از طریق ارسال پیام برای سایر کاربران تالار مجازی، با آن ها ارتباط برقرار کرده و تبادل تجربه کنید. لازم به ذکر است سازمان بورس و اوراق بهادار به افرادی که موفق شوند در مسابقات تالار، بیشترین بازده را به دست آورند، جوایزی اعطا می کند. این جوایز معمولا به شکل اعتبار واقعی برای خرید سهام در بورس هستند.

✔ با عضویت در تالار مجازی، علاوه بر امکان خریدوفروش سهام در فضای شبیه سازی شده به بیشتر اطلاعات مورد نیاز خود شامل نوسانات قیمت سهام، اطلاعات شاخص ها، صف های خریدوفروش سهام، اطلاعیه های منتشرشده توسط شرکت ها، پیام های ناظر بازار و غیره، دسترسی پیدا می کنید. بنابراین می توان گفت سامانه تالار مجازی بورس، علاوه بر شبیه سازی معاملات، یک سامانه جامع اطلاع رسانی در بازار سرمایه نیز به شمار می رود.

جذابیت تالار مجازی بورس تنها به شبیه سازی معاملات بورس محدود نمی شود. یکی دیگر از بخش های بسیار جالب سایت بورسی تالار مجازی، بخش آموزش است. علاقه مندان به آشنایی با بورس می توانند با ورود به بخش آموزش تالار مجازی، از محصولات و برنامه های آموزشی متعدد و متنوعی که به صورت رایگان در اختیار آن ها قرار داده شده است، استفاده کنند. این برنامه ها به صورت فیلم های آموزشی، انیمیشن، فایل های صوتی و تصویری، کاریکاتور و متن در اختیار کاربران تالار مجازی بورس قرار دارد. در واقع یک سایت بورسی خوب که آموزش های رایگان بورسی را به سرمایه گذاران مبتدی ارائه می دهد سایت «irvex» است.

ادامه مطلب