دلار برای دهه هاست که ارز اصلی در سیستم مالی بین المللی میباشد. واحد پول بزرگترین اقتصاد جهان که دارای بیشترین شناوری بازار(شناوری نقدینگی) در جهان میباشد. شاخص دلار یک راه ساده برای پیش بینی رشد دلار در مقایسه با سایر ارزهای بین المللی است. در این مقاله قصد داریم در ارتباط با محاسبات و ارتباط با دیگر دارایی ها و علم اینکه چطور از آن استفاده کنیم، صحبت کنیم.
شاخص دلار چیست
شاخص دلار آمریکا (USDX) ارزش دلار آمریکا را در مقایسه با یک سبد متشکل از ۶ ارز بین المللی دیگر نشان میدهد. این شاخص در سال ۱۹۷۳ عنوان شد.این شاخص با ارزشی برابر با ۱۰۰ واحد و در بازار قراردادهای فیوچر آمریکا معامله می شد. شاخص دلار نشان دهنده یک میانگین وزنی هندسی از مقایسه دلار با ۶ ارز زیر میباشد :
- Euro (EUR)
- (Swiss franc (CHF
- Japanese yen (JPY)
- British pound (GBP)
- Swedish crown (SEK)
- Canadian dollar (CAD)
همانطور که درشکل بالا مشاهده می شود یورو با داشتن ۵۷٫۶ درصد بیشترین وزن را در این شاخص دارد.
تا سال ۱۹۹۸ مارک آلمان بزرگترین شریک در شاخص دلار بود (در آن زمان تعداد این ارزها ۱۰ عدد بود) و در حدود ۲۱ درصد از این شاخص سهم داشت .تا زمانیکه یورو با ۵۷۰۶ درصد سنگین ترین وزن در این شاخص را به خودش اختصاص داد. این شاخص در سال ۱۹۹۹ و با معرفی یورو به عنوان واحد پول اروپا بازنگری شد و از تعداد ۱۰ ارز به ۶ ارز کاهش یافت و وزن آنها نیز مورد بازنگری قرار گرفت و به یورو بیشترین وزن داده شد. در شکل بالا وزن هریک از ارزهایی که در شاخص دلار قرار دارند بر حسب درصد عنوان شده است .
نحوه محاسبه شاخص دلار
در زیر فرمول محاسبه شاخص دلار را بر اساس ارزهایی که شامل می شود عنوان شده است:
۵۰٫۱۴۳۴۸۱۱۲ * ((EUR ^ 0,576) * (JPY ^ 0.136) * (GBP ^ 0.119) *(CAD ^ 0.091) * (SEK ^ 0.042) * (CHF ^ 0.036))
به شاخص وزنی – حجمی دلار (Volume-Weighted USDX) شاخص گستره (Broad Index) نیز گفته می شود که به عنوان یک شاخص جایگزین و دقیق شناخته می شود.فدرال رزرو (بانک مرکزی دولت فدرال آمریکا) در سال ۱۹۸۸ این شاخص را محاسبه و در محاسبه آن،دلار را با تعداد قابل توجهی بیشتر از محصولات مورد مقایسه قرار داد. ولی وزن ارزها بستگی به حجم بخصوص در صادرات و واردات دارد. به همین خاطر یوان چین که در شاخص دلار در نظر گرفته نمی شود ،در این شاخص در کنار یورو بیشترین وزن را به خود اختصاص می دهد.
نوسانات تاریخی
شاخص دلار یک ابزار بسیار عالی برای تحلیل میباشد. به این دلیلکه در یک لحظه قدرت و یا ضعف دلار را در مقایسه با شش ارز قدرتمند متوجه می شوید و بررسی میکنید. به این صورت که اگر این شاخص صعودی بود نشان دهنده این است که دلار در مقابل این شش ارز قوی تر شده است و یا در حال قویتر شدن است. اگر این شاخص نزولی بود سیگنال ضعیف شدن دلار در مقایسه با آنها میباشد.به این ترتیب یک چشم انداز از وضعیت دلار و این شش ارز در مقایسه با هم برای تحلیل گران بوجود می آید.
در شکل بالا نوسانات شاخص دلار را در دهه گذشته مشاهده می کنید. برجسته ترین و مهمترین اتفاق در تاریخ این شاخص مربوط به ترکیدن حباب کالاهای با ارزش (Commodities) در سال ۱۹۸۰ می باشد. این مسئله بطور کلی به دلار نسبت داده می شود که در این سالها یک کف ایجاد کرد و سپس ظرف پنج سال بعد به دو برابر آن واحد رسید. بین سالهای ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۵ شاخص دلار یک فاز افت قابل توجه را نشان میدهد و پس از آن در تابستان ۲۰۰۱ یک رشد ۵۰ درصدی و قوی شدن دلار را نشان می دهد.
سیاست رو به رشد بانک مرکزی آمریکا(فدرال رزرو) باعث یک نزول تا محدوده ۷۲ واحد در سال ۲۰۰۸ شد.تشدید بحران مالی جهانی نیز تنها ظرف چند ماه این شاخص را به سمت ۹۰ واحد پرتاب کرد. محدوده ای که در آن مدتی آرام گرفت و تثبیت شد و در اواخر سال ۲۰۱۴ مجدداً روند افزایشی خود را از سر گرفت.
ارتباط شاخص دلار با سایر دارایی ها
فعالان بازار که علاقمند به دانستن ارتباط سایر داراییها با شاخص دلار هستند می دانند که دلار آمریکا نقش بسیار مهمی را در بازارها دارد. نوسانات تاریخی قیمت به ما نشان می دهد که ارز اصلی ارتباط ناچیز و معکوسی با بازار کالاهای اساسی (Commodities) دارد که در شکل زیر به تصویر کشده شده است. در زیر نمودار می توانید ضرایب ارتباط برای شاخص کامودیتی (CRB) ملاحظه نمایید.
شاخص دلار ، ابزاری قابل معامله
معامله گرانی که می خواهند شاخص دلار را خرید و فروش کنند می توانند به راحتی اینکار را انجام دهند. شاخص دلار در بازار فیوچر در حدود ۲۰ سال است که مورد معامله قرار می گیرد.این معاملات از روز دوشنبه تا جمعه و از ساعت ۲ صبح تا ۲۳ و از سال ۲۰۰۷ بصورت الکترونیکی انجام می شود. هر واحد از شاخص دلار نشان دهنده ۱۰۰۰ دلار است و کوچکترین واحد ۱ تیک است که نشان دهنده ۵ دلار می باشد.
چشم انداز دلار آمریکا
دلار آمریکا مهمترین ارز جهان میباشد و خواهد بود (از نظر نویسنده) که دلیل آن اندازه اقتصاد امریکا، نقدینگی موجود در بازارهای مالی و یا جایگاه بخصوص بانک مرکزی آمریکا می باشد. البته باید اشاره کرد که آمریکا سرگروه و پیشرو اقتصاد جهان است.ولی اقتصاد چین هم به سرعت در حال پیشرفت و نفوذ می باشد و بعید به نظر نمیرسد که این جایگاه به زودی در آینده تغییر کند.
